GI-TOC raporu: Türkiye, Rus mafyasının 'güvenli limanı' oldu

Uluslararası Organize Suçlara Karşı Küresel Girişim'in (GI-TOC), Ukrayna savaşının Rusya'da yeraltı dünyasında yol açtığı değişimi ve bunun küresel düzene oluşturduğu yeni riskleri mercek altına alan raporu, Türkiye ile ilgili de bulgular ortaya koyuyor.

Raporda, Ukrayna savaşı nedeniyle Rusya'nın kaçakçılık rotasında yaşanan değişimin aynı zamanda Rus yeraltı dünyasının mimarisinde de büyük bir dönüşüme yol açtığı, kendilerine yeni üsler bulmaya yönelen Rus suç örgütlerinin Türkiye'yi "güvenli liman" olarak gördüğü belirtiliyor.

"Ukrayna İşgalinden Bu yana Rus Yeraltı Dünyası" başlığını taşıyan rapor, Rusya ve uluslararası organize suç örgütleri alanında yürüttüğü çalışmalarla tanınan İngiliz tarihçi ve güvenlik uzmanı Mark Galeotti tarafından kaleme alındı.

Rapordaki bulguları DW Türkçe'ye değerlendiren Galeotti, Rus organize suç örgütleri ve yasa dışı ticareti kolaylaştıran aktörlerin Türkiye'deki konumlarını gittikçe güçlendirdikleri ve bu yolla suç teşkil eden faaliyetlerini daha da yaygınlaştırabilecekleri konusunda uyardı.

Türkiye için Kazablanka benzetmesi

Mark Galeotti'ye göre Türkiye'nin Rus mafyası için önemli bir üs haline gelmesinin gerisinde, bu aktörler için "çok elverişli imkanlar sunan bir ülke konumunda bulunması" yatıyor. Güvenlik uzmanı, Türkiye'nin organize suç örgütleri bakımından konumunu anlatırken de Hollywood'un 1942 yılında gösterime giren ve kült haline gelen "Kazablanka" filmine atıf yapıyor.

Kazablanka filmi, 2. Dünya Savaşı esnasında hasım, rakip gruplar, savaştan kaçanlar için önemli bir durak haline gelen ve ilginç mücadelelerin sahne olduğu Fas'ın Kazablanka kentindeki bir aşk hikayesini konu ediyor.

Mark Galeotti ise Türkiye'nin bir yandan Batı'nın bir parçası olduğuna, önemli ticaret yollarında yer aldığına ancak aynı zamanda Batı'nın Ukrayna savaşı nedeniyle Rusya'ya uyguladığı yaptırımlara, ekonomik kısıtlamalara taraf olmadığına dikkat çekerek "Yani Türkiye aslında tıpkı klasik filmler arasında yer alan Kazablanka filminde olduğu gibi, artık çok farklı aktörlerin, herkesin bir araya geldiği bir yeri temsil ediyor. Türkiye artık bu rolü dolduran bir ülke konumunda" dedi.

Rus mafyasının Türkiye stratejisi

Peki, Rus organize suç örgütlerinin bu ilgisi, Türkiye'nin iç güvenliği açısından ne tür riskler oluşturuyor?

Mark Galeotti, bu soruya yanıtlarken gelişmelerin iki açıdan değerlendirilmesi gerektiğine dikkat çekiyor. Güvenlik uzmanı, Rus mafyasının Türkiye'deki siyasi dengeleri gözeterek hareket ettiğini, devleti doğrudan karşısına alacak eylemlere girişmekten kaçındığını söylemekle birlikte bunun söz konusu çetelerin suç teşkil eden faaliyetlerini sürdürdüğü, hatta arttırdığı gerçeğini değiştirmediğine işaret ediyor.

Ukrayna savaşı nedeniyle Rus çetelerinin uluslararası uyuşturucu kaçakçılığı için kullandıkları rotaların değiştiğine dikkat çekilen GI-TOC raporunda, Türkiye'nin özellikle Latin Amerika'dan Rusya'ya artan kokain kaçakçılığında önemli bir güzergah haline geldiğine işaret ediliyor.

Ayrıca Rusların savaşın başlamasıyla ülkelerinden ayrılarak gittikleri ülkelerdeki "kriminal diaspora" oluşumlarına da ışık tutuluyor.

Raporda, "Rus bilgisayar programcılarının akını, Türkiye'deki siber suç ortamını hareketlendirdi. Ruslar yerel bilgisayar korsanlarıyla ortaklık kurarak bir zamanlar can çekişen çevrimiçi pazarı on milyonlarca yeni çalınmış kişisel kimlik bilgileriyle doldurdu, bu da bu tür dolandırıcılığın ulus ötesi doğasında bir evrim yarattı. Ruslar becerileri sağlarken, Türkler de çalınan kişisel verileri en iyi şekilde pazarlamak için Avrupa'daki, özellikle de Almanya'daki bağlantılarını kullandı. Bu şekilde Ruslar, Türkiye'nin yeraltı dünyasına yeni yetenekler kazandırmaktadır" ifadeleri yer alıyor.

Türkiye'ye "milli güvenlik sorunu" uyarısı

Mark Galeotti'ye göre organize suçlarla mücadelede öncelikle yolsuzlukla mücadeleye odaklanılması gerekiyor. “Organize suçlarda yolsuzluğun her daim kuvvet çarpanı olduğunu kabul etmek gerekiyor. Bu nedenle yolsuzluğun önlenmesini önceliklendirmek gerekiyor” diyen Galeotti ayrıca Türkiye'nin bu alanda uluslararası işbirliğini güçlendirmesinin de önemli olduğunun altını çizdi.

Güvenlik uzmanı, "Modern organize suç örgütleri, ulus ötesi bir organizasyondur ve buna karşı yürütülecek mücadele son derece çetindir. Eğer gerçekten de sadece alt düzeydekileri değil de liderleri yakalamak ve en güçlü çeteleri ortaya çıkarmak istiyorsanız, uluslararası alanda işbirliği yapmak zorundasınız, yoksa bunu başaramazsınız" diye konuştu.

Rus mafyasının faaliyetlerinin bir milli güvenlik sorunu olarak görülmesi gerektiğini savunan Galeotti, mücadelede istihbarat birimlerinin de aktif bir şekilde yer alması gerektiğini söyledi.Rus mafyasının faaliyetlerinin bir milli güvenlik sorunu olarak görülmesi gerektiğini savunan Galeotti, mücadelede istihbarat birimlerinin de aktif bir şekilde yer alması gerektiğini söyledi.