Mehmet Nabi Batuk
Ticaret Bakanlığı’nın 8 Nisan 2020 tarihli kararı ile Dilucu Sınır Kapısı’nda ikinci bir emre kadar muza uyguladığı geçiş yasağı, Türkiye genelinde aylık bazda 150 milyon dolar işlem hacmine sahip muz transit ticaretini olumsuz etkiledi. Nahçivan üzerinden İran ve Orta Asya ülkelerine aylık 9 milyon dolarlık transit muz gönderen Mersinli firmalar, Dilucu Sınır Kapısı’nda muza geçiş yasağının getirilmesi ile birlikte Gürbulak Sınır Kapısı’nın kapalı olması ve Kapıköy Sınır Kapısı’ndaki yoğunluk nedeniyle her geçen gün pazarda güç kaybediyor. Lojistik sorunlar nedeniyle muz transit ticaretinde oluşması muhtemel zararın önlenmesi için Dilucu Sınır Kapısı’nda muza uygulanan yasak kararının yeniden değerlendirilmesi gerektiğini belirten For Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Reşat Ovallı, “Firmalar, Ekvator gibi ülkelerden gelen muz konteynerlerini Dilucu Sınır Kapısı üzerinden Nahcivan, İran, Orta Asya ülkelerine gönderiyorlardı. Ticaret Bakanlığımızın muzla ilgili yasak kararını yeniden gözden geçirerek uygulamanın kaldırılmasını istiyoruz” diye konuştu.
Demiryollarında yaşanan yoğunluk ürün kalitesini düşürüyor
Dilucu Sınır Kapısı’ndaki yasak kararı ile firmaların Kapıköy Sınır Kapısı’na yöneldiğini ifade eden Gültur Yönetim Kurulu Başkanı Fatih Altay, kapıda oluşan talep yoğunluğu nedeniyle tren seferlerinin yetersiz kaldığını ve aktarma işlemlerinde de uzun tır kuyrukları oluştuğunu kaydetti. Yaşanan gecikmeler nedeniyle konteyner içerisindeki muzların çürüdüğünü ve firmaların maddi açıdan kötü etkilendiğini aktaran Altay, “Firma olarak başta İran ve Türki Cumhuriyetlere ulaşmak için aylık 5 milyon dolar değerinde 250 konteyner muz taşıyorduk. Ancak teslimatımızı yaşanan yoğunluk nedeniyle zamanında yapamadığımız için her konteyner de en az 4 bin 200 dolar değerinde 300 koli muz bozuluyor. Bir firmanın bozulan ürünleri nedeniyle aylık zararı 2 milyon dolara yaklaşıyor. Sektörümüzde daha fazla maddi zararın oluşmaması için Dilucu’ndaki yasağın kaldırılmasını, Kapıköy’e giden tren seferlerinin ve vagon sayısının artırılmasını istiyoruz” diye konuştu.
“Muz tedarik zinciri başka limanlara kayabilir”
Dilucu Sınır Kapısı’nda muza getirilen yasak kararının ardından muz tedarik zincirin bozulmaya başladığını ifade eden MSG Tarım Yönetim Kurulu Başkanı Yunus Akay ise Mersin’den Nahcivan’ın Culfa Serbest Bölgesi’ne yasak kararından önce aylık 20 bin tonluk transit muz sevkiyatının yapıldığını belirterek şunları söyledi: “Muz ticareti engellenmeye devam edilirse tedarik zinciri başka limanlara ülkelere kayacaktır. Burada lojistik ve birçok yan sektörde binlerce kişi istihdam ediliyor. Ancak şuanda İran ve diğer pazarlara ulaşmak için tek çıkış noktası olan Kapıköy Sınır Kapısı’na gidecek tren seferlerinde de boş vagon bulmakta zorlanıyor ve 10 günü bulan sıra süresi bekliyoruz. Ayrıca frigorifik vagon bulunamadığı için gönderdiğimiz ürünlerin büyük çoğunluğu bozuluyor. Türkiye’ye her yıl milyarlarca dolar döviz girdisi sağladığımız tedarik zincirinin kırılmaması için Kapıköy’e giden tren seferleri ve frigorifik vagon sayısı artırılmalıdır.”