Depremzede sanayici ‘sigortasız’ kaldı

Selçuk ALTUN

selcuk.altun@nbe.com.tr

Deprem bölgesindeki sanayici, sigorta şirketlerinin artçı sarsıntıları gerekçe göstererek sigorta poliçelerini yenilemediklerini söylüyor. Sorunu tümden inkâr etmeyen sigorta şirketleri riski transfer etmekte zorlandıkları için gönülsüz davranıyor.

Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (SEDDK) yakın zamanda sanayi tesislerinin sigortalanması için Olağanüstü Risk Yönetim Merkezi’ni (ORYM) devreye sokarak çözüm bulması bekleniyor.

Gazetemizin dünkü manşetinde 6 Şubat depremlerinin sanayici açısından bilançosu gözler önüne serildi. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın raporuna dayandırılan haberimizde; depremden etkilenen 11 ilde tarım, imalat sanayi ve turizm sektörlerinde tespit edilen hasarın büyüklüğü 181 milyar TL olarak hesaplanırken, en büyük hasarın 155 milyar lirayla imalat sanayisinde gerçekleştiği belirtildi.

Bölge sanayicisi yeniden üretime geçmek için tesislerini onarıp devreye almaya başladı. Bunun yanı sıra, sigorta bilincinin yaygın olduğu özellikle büyük sanayi kuruluşları bu günlerde yeni bir sorun yaşamaya başladı. Sigorta süresi dolan sanayiciler, poliçelerini yenilemek istediklerinde sigorta şirketlerinin yenileme konusunda isteksiz davrandığı yönde açıklamalarda bulundu.

EKONOMİ’ye konuşan Kahramanmaraş’ın önemli tekstil üreticilerinden biri yaşadığı sorunu şu şekilde anlattı:

“Bizim tesisimizle ilgili tüm sigorta poliçelerimiz mart ayında bitiyor ve yenileniyor. Depremden yangına tüm poliçelerimizin yenileme tarihi 18 Mart. Şimdi bunları yenilemem gerekiyor. Oturduk sigorta şirketimizle konuştuk ama yenilemek istemiyorlar. Burada artçı depremlerin devam ettiğini öne sürerek bu yenilemeyi yapmıyorlar. Artçılar nedeniyle biz bu riski almak istemiyoruz diyorlar. Yıllardır birçok sorumluluğumu yerine getirdim. Poliçemde olan ve bölgem için risk barındırmayan sel, çatı için kar yükü gibi bir sürü başlık için prim ödedim. Tekstil olarak bizim sürekli yangın riskimiz var. Şimdi işletmemin bir kısmını yeni devreye aldım, bir kısmı 2-3 hafta sonra devreye girecek. Çalışmaya başladıktan sonra sürekli istim üstünde olacağım. Benim düğmeye basmamı zora sokan bir şey. Bu tesisi sigortasız çalıştıramayız.”

SEDDK devreye girecek, ORYM ile çözüm bulunacak

Bilindiği üzere; SEDDK, depremin hemen ardından bir dizi tedbir açıkladı. Bunlardan birisi de deprem bölgesinde süresi dolan sigorta poliçelerinin 8 Mayıs’a kadar uzatılmasıydı. Ancak, bu bireysel poliçelerde zorunluyken, ticaride ise şirketlerin inisiyatifine bırakıldı. Sanayicinin bu yönde yaşadığı sorunların ardından şikayetler artınca SEDDK yeniden devreye gireceği beklentisi oluştu. Kurumun üst düzey yöneticilerinden edindiğimiz bilgilere göre; sorunların farkında olan SEDDK Başkanı Mehmet Akif Eroğlu, bu konuda sigorta şirketleri genel müdürleri ile toplanıp problemi masaya yatıracak. Bu hafta Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı Murat Zaman ile birlikte bir kez daha deprem bölgesine gidecek olan Başkan Eroğlu’nun Olağanüstü Risk Yönetim Merkezi’ni (ORYM) devreye sokarak bu işin çözümünü gerçekleştirmenin formülleri üzerinde çalıştığı bildirildi.

Reasürans kapasitesi sorunu var

Sektörden üst düzey yöneticiler, reasürans kapasite nedeniyle, şirketlerin bu konuda temkinli davrandığı açıklamasında bulundu. Risk önlemleri alınmış, eski müşterilerde normalde problem yaşanmaması gerektiğini ifade eden bir sektör temsilcisi, “Sigorta şirketleri bile bile lades yapmak istemiyor. Sigortacılar, sigortayı yaptırdıktan sonra dönüp koasürans yapıyor, riski paylaşıyor. Diğer şirketler buna girmek istemediği zaman şirketler tek başına plasmanı tamamlayamıyor. Önde işi yapan asıl sigorta şirketinin poliçesi görünüyor ama arkada başka sigorta şirketlerinin de teminatları var. Onlar teminat vermeyince sen tek başına açıkta kalıyorsun. Böyle problemler oluyor. İlk defa sigorta yapıldığında sorun olabilir. Ama yenileme yapan firmaların böyle sorunlarla karşılaşmaması lazım. Düzenleyici kurumun bu konuya el atması, Özel Riskler Yönetim Merkezi’nin devreye girmesi, bu sorumluluğu üstlenmesi lazım. Sigorta şirketleri reasürans kapasitelerini yoluna sokana kadar bir güvence sağlanmalı” İfadelerini kullandı.

“Nisandan sonra herkes sahneye çıkar”

Sigorta şirketlerinin artık sistematik anlamda risk analizi yapmadan poliçe kesmediğini belirten bir başka üst düzey yönetici ise, şu anda tüm eksperlerin sahada hasar tespitleri üzerinde çalıştığını belirterek, yeni sigortalama yapacak şirketlerin risk analizi yaptıracak muhatap bulamadığını söyledi.

Bu ve benzeri sorunların artık yavaş yavaş geride kalacağını belirten yönetici, “DASK işini bitirince bir rahatlama olur. Muhtemelen nisan sonu gibi bütün şirketler hasarlarını yüzde 90-95 bir noktaya getirirler. Bundan sonra da bu konuların hiç biri gündemimizde olmaz, hatta daha çok poliçe kesmek için herkes sahneye çıkar” şeklinde konuştu. Bazı sigorta şirketlerinin deprem sonrasında kapasitelerinin sıkıntıya girmiş olabileceğini vurgulayan bir diğer sektör temsilcisi ise, “Bu sıkıntılı dönem biraz daha devam edecek. Reasürans açısından 2024 daha sıkıntılı olacak. 2024 için bu yılın ekim – kasımına kadar bütün yenilemeleri tretelerimizi, kapasitelerimizi, anlaşmalarımızı yapmış olmamız lazım. Fiyatların çok artacağı ve kapasitelerin düşeceği kesin. Zaten bunun çalışması bu sene erken başladı. Normalde reasürörlerle temmuz ağustos ayında görüşmeler başlardı. Mümkün olduğunca alternatif şirketlerle gitmek lazım” dedi.