Ciğeri çok para ediyor!

Pandemi, başta gıda olmak üzere tüketim alışkanlıklarını da değiştirdi. Tüketicilerin, “virüse karşı koruma sağladığı” gerekçesi ile “ilaç niyetine” bazı gıda ürünlerine yönelmesi, o ürünlerde aşırı fiyat artışlarına yol açtı. Bu amaçla tüketilen sakatatta fiyatlar yılbaşından bu yana yüzde 20’ye yakın artış göstererek 40 TL’den 48 TL’ye kadar çıktı. Bu grupta yer alan ciğerin fiyatı ise et fiyatını sollayarak 100 TL’yi aştı. Ciğer başta olmak üzere sakatat fiyatlarındaki artışta virüse önlem arayışı dolayısıyla yönelmenin yanı sıra, kesim sayısındaki azalma da etkili oldu.

İthalar karkas olarak yapıldı

Sektör temsilcilerine göre, kesim sayısındaki azalmaya karşın sakatatta olduğu gibi et fiyatlarının artmamasının nedeni karkas et ithal edilmesi. Karkas et ithalatı, ciğer başta olmak üzere sakatatı içermiyor. Bu nedenle kesim ve ithal karkas et ile talep daha yüksek ölçekteki arz ile karşılanırken, ciğer ve sakatat arzı sadece kesimlere bağlı. Pandeminin de etkisi ile mart ayından bu yana sakatata talebin önemli oranda arttığını belirten İstanbul İşkembe Çorbacıları - Sakatatçılar Kokoreççiler ve Tavuk Satıcıları Esnaf Odası Başkanı Fevzi Uluceviz, eylül ayından bu yana fiyat artışlarının hızlandığını, bunda azalan hayvan kesiminin önemli payı olduğuna dikkat çekti. Talebin ise canlılığını koruduğunu söyleyen Uluceviz, kış aylarında kesimin daha da düşeceğini ve sakatat fiyatlarındaki artışın da devam edeceği öngörüsünde bulundu.

“İthalat ile fiyat artışı engellenebilir”

Uluceviz, fiyat artışının önüne geçilmesinin bir diğer yolun ithalat olduğuna dikkat çekerek, “izin verilmesi halinde ithalat yapmaya hazırız” şeklinde konuştu.

İthal karkas et ile birlikte Erzurum’da büyükbaş hayvan kesiminin azaldığını, bu nedenle ciğer ve böbrek gibi sakatat fiyatlarında aşırı artışlar yaşandığını söyleyen Erzurumlu besiciler de konu ile ilgili yaptığı açıklamada, kırmızı et ithalatında sadece gövdenin alındığını, sakatatın ise alınmadığına dikkat çekerek, “Et ihtiyacı ithal karkas ile karşılanıyor. Hayvan kesilmeyince sakatat da olmuyor” ifadesinde bulundular.

15 yıldır İstanbul Fatih’te sakatat ürünler satan bir esnaf, koronavirüs ile birlikte sakatat ürünlerine olan talebin iki kata yakın arttığını söyledi.

Bu ürünler arasında ciğerin önemli yer tuttuğunu aktaran esnaf, “İnsanlar koronavirüsten korunmak ve bağışıklığını güçlendirmek için sakatat ürünlerini bu dönemde daha fazla tercih etti. Bu durum talebi artırırken azalan hayvan kesimi nedeni ile biz talebe cevap vermekte zorlanıyoruz. Bu durum fiyatlara da yansıyor. Dana ciğer Eylül ayında 40 TL civarında iken şu an 60 TL’yi geçti. Kuzu ciğer ise 100 TL oldu” diye konuştu.

Edinilen bilgiye göre, kuzu ciğer fiyatı 2 ayda 60 liradan 80 TL’ye yükseldi. Hatta bazı noktalarda 118 TL’ye kadar ulaştı.

Diğer sakatat ürünlerinden kuzu paça 55, kuzu kelle 30, dana işkembe 30, kuzu yürek 50 TL civarında seyrediyor. Kırmızı et tarafında ise dana kuşbaşı yaklaşık 45 TL’den dana biftek 60 TL’den, kuzu kuşbaşı ise 85 TL’den alıcı buluyor.

"Talep artışı fiyatları tetikledi"

Adana’da ciğer-kebap sektöründe faaliyet gösteren Ciğerci Hadi’nin İşletme Müdürü Mehmet Ali Doğan, hem ciğer, hem şırdan fiyatlarında yılbaşından bu yana ciddi bir artış olduğunu söyledi. “Geçen sene kilosunu 55-60 liraya aldığımız ciğerin kilosu şu anda 85-90’lara kadar çıktı” diyen Doğan, şöyle devam etti: “Fiyat her gün yükseliyor, belki şu anda 98 olmuştur. Bu söylediğim kuzu ciğeri fiyatı, Adana’da genellikle kuzu ciğeri kullanılır, ancak son zamanlarda fiyat artışından dolayı dana ciğerine yönelen işletmeler de olmaya başladı. Pandemi döneminde bağışıklık sistemini güçlendirdiğini düşünen insanların etkisiyle talepte artış da yaşandı. Ancak, talep artışı, fiyat artışıyla aynı döneme denk geldiği için satışlarda buna paralel bir yükselme yaşanmadı. Ciğer tedarikini Adana’nın yanı sıra Gaziantep’ten de yapıyoruz. Talebin artışına karşı, kesimlerde azalma yaşandığı dönemlerde istediğimiz kalitede ciğer tedarik etmekte zorlanıyoruz. Ailemizin bir bölümü uzun yıllardan bu yana Adana’ya özgü bir sakatat türü olan ‘şırdan’ satışında faaliyet gösteriyor. Aynı ciğerde olduğu gibi şırdanda da benzer nedenlerle ciddi bir fiyat artışı yaşandı. Şu anda tek bir şırdanın fiyatı 14 lirayı buldu.”

Yararlı, ancak dikkatli tüketin

Karaciğer virüse karşı bağışıklığı güçlendirir mi? Pandemi döneminde tüketimin artırılması ne anlama geliyor? Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Ayşe Sena Binöz konu ile ilgili sorularımızı şöyle yanıtladı: “Karaciğer; protein, demir, B12 vitamini, B2, B3, B6, A, D, K vitamini, folat, çinko, potasyum, bakır ve fosfor açısından zengin bir üründür. Özellikle çinko içeriğiyle ciğer bağışıklık sisteminin desteklenmesine yardımcı olur. İçeriğindeki B12 vitamini beynin ve sinir sisteminin işlevlerinin sürdürülmesine destek oluyor. Zengin A vitamini içeriği göz ve kemik sağlığını destekliyor. Ancak fazla miktarda ve sık tüketimi A vitamini toksisitesine neden olabileceği için dikkatli tüketilmeli. Kolesterol yüksekliğine sebebiyet verebilir. Karaciğer, gut hastalığı olan bireylerde ise ürik asit birikimine neden olabileceği için tüketilmemesi gerekiyor. Karaciğer eğer çok fazla ısıl işlem görürse besin değerlerini kaybedebiliyor. Pişirme yöntemi olarak kızartmanın tercih edilmesi fazla kalori alımına yol açabiliyor. Dolayısıyla ızgara olarak veya soteleyerek pişirmek daha uygun bir seçenek olacaktır. Tüketirken bol limonlu soğan salatasıyla beraber tüketerek öğününüzü vitamin deposu haline getirebilir, bağışıklık sisteminizi destekleyebilirsiniz.”