Akdeniz Üniversitesi'nden COVID-19'a karşı ilaç ve aşı adayı

Akdeniz Üniversitesi tarafından, yeni tip koronavirüse (COVID-19) karşı koruyucu sprey formunda da kullanılabilecek ilaç ve aşı adayı geliştirildiği açıklandı.

Üniversiteden yapılan açıklamada, Ziraat Fakültesi Enzim ve Mikrobiyel Biyoteknoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tarlan Mammedov ve ekibi tarafından geliştirilen ilacın, "Transient Bitki Ekspresyon Sistemi" ile bir tür tütün olan "nicotiana benthamiana"nın yapraklarında üretilen proteini temel aldığı belirtildi.

Açıklamada görüşlerine yer verilen Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı Biyoteknoloji Enstitüsü Aşı Bilim Kurulu Üyesi de olan Prof. Dr. Mammedov, sprey şeklinde kullanılması halinde virüsün hücreye girişini engellemek için büyük öneme sahip "anjiyotensin dönüştürücü enzim 2 (ACE2)" üzerine çalıştıklarını ifade etti.

COVID-19 virüsünün bloke ettiği bu enzimin, vücutta azalmasının insanda önemli sağlık sorunlarına yol açtığını aktaran Mammedov, enzimin, yoğun bakımdaki hastaların çoğunluğunda az miktarda bulunduğunun gözlemlendiğini kaydetti.

Maddi kaynak bulunursa ilaç 4 ay içinde piyasaya sürülebilecek

"Transient Bitki Ekspresyon Sistemi ile bu enzimin yüksek oranda oluşturulmasını sağladık. Artık bu enzimi, insanların hayatını kurtarmak için piyasaya sunmaya hazırız. Bitkiden ürettiğimiz bu proteinler hem sprey hem de enjeksiyon formlarında tedavide kullanılabilecek." değerlendirmesinde bulunan Mammedov, maddi kaynağın bulunması halinde ilacın 4 ay içinde piyasaya sürülebileceğini belirtti.

Bu proteinlerinin koruyucu özelliğinin yanı sıra COVID-19'a karşı uygulanabileceğini, enjeksiyon şeklinde üretilirse tedavi amaçlı kullanılabileceğini vurgulayan Mammedov, şunları kaydetti:

"Ama bunun için faz 1 çalışmasının yapılması gerekiyor. Vücudun antikor seviyesini ölçen kitler geliştirdik. Geliştirdiğimiz kitleri, ticari olarak yapılan kitlerle karşılaştırdık ve analizlerde aynı sonuçları elde ettik. Bu kitler, hastaların antikor seviyesini ölçmede kullanılabilir. Canlı virüsle yapılan testler olumlu sonuçlandı. Tamamen bitkide üretilerek elde edilen proteinler, COVID-19 virüsünün hücreye girmesini engelliyor."

Aşı adaylarının canlı virüslerle testlerini gerçekleştirdik

Mammedov, aşı çalışmalarında da önemli aşama kaydettiklerini belirterek, şu ifadeleri kullandı:

"Protein temelli aşıların diğer aşılara göre avantajları var. Protein temelli aşılar, koronavirüsün çeşitli mutasyonlarına karşı etkili. Rekombinant protein temelli birkaç aşı adayı ürettik. Bu aşı adaylarında önemli testleri tamamladık. Hayvan testleri bu antijenlerin farelerde yüksek titreli antikor ürettiğini gösterdi. Bu da bitkide ürettikleri proteinlerin ümit verici bir aşı adayı olduğunu gösteriyor. Bu aşı adaylarının canlı virüslerle testlerini gerçekleştirdik. Canlı virüsün hücreye girmesini yüksek düzeyde engellediğini tespit ettik. Maddi destek sağlandığı takdirde faz çalışmalarına geçmeye hazırız."