Ziraat Bankası'nın tarımsal kredi limitleri arttı, yeni kriterler getirildi

Ali Ekber YILDIRIM

Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri'nin düşük faizli tarımsal kredi limitleri ve faiz oranlarında önemli değişiklikler yapıldı. 2022 yılı sonuna kadar geçerli olacak yeni kredi limitleri ve faiz oranları ile belirlenen krşterleri yerine getirmeyenler daha yüksek faiz ödeyecek.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, 21 Kasım 2019'da Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda yapılan 3.Tarım ve Orman Şurası sonuç toplantısında Ziraat Bankası'nın "alışılmışın dışında" zirai krediler vereceğini, çiftçilerle ortaklığa gidebileceğini söylemişti. Erdoğan'ın "alışılmışın dışında" diye nitelendirdiği düşük faizli kredilerde limitler artarken faiz oranları belli kriterlere bağlı olarak belirlenecek.

Limitler arttı,faiz kriterleri değişti

Resmi Gazete'nin 3 Ocak 2020 tarihli sayısında yayınlanan “T.C. Ziraat Bankası A.Ş. ve Tarım Kredi Kooperatiflerince Tarımsal Üretime Dair Düşük Faizli Yatırım ve İşletme Kredisi Kullandırılmasına İlişkin" Cumhurbaşkanı Kararı ile düşük faizli tarımsal kredilere yeni kriterler getirildi.

Buna göre, 2018-2020 döneminde uygulamaya konulan kararda ve öncesinde kademeli olarak belirlenen faiz indirimi, yeni kararda yok. Yeni kararda öncelikli bölge yatırımı,yurtiçinde doğan hayvan alımı ve kullanımı,kendi yemini üretme ve mera kullanımı, jeotermal yeni enerji kullanımı, genç çiftçi, kadın çiftçi ve benzeri kriterlere göre faiz indirimi uygulanacak.

Üretici birliklerine de kredi verilecek

Daha önce tarımsal amaçlı kooperatiflere verilen düşük faizli krediler, Cumhurbaşkanı Kararı ile tarımsal amaçlı üretici birliklerine de düşük faizli tarımsal krediler sağlanması öngörülüyor. Ayrıca karar kapsamında yalnızca Türkiye Cumhuriyeti sınırları (kara sınırı ve karasuları) içerisinde yapılan tarımsal üretim faaliyetleri için yatırım ve işletme kredisi kullandırılacağı belirtiliyor.

Sütçü ve kombine sığır yetiştiriciliği

Daha önceki uygulamada kredi üst limiti 12 milyon 500 bin lira olan sütçü ve kombine sığır yetiştiriciliği yatırım ve işletme kredisi limiti 25 milyon liraya çıkarıldı. Daha önceki karar kapsamında yatırım kredilerinde kademeli olarak yüzde 100 ile yüzde 50 arasında, işletme kredisinde ise yüzde 100 ile yüzde 25 oranında faiz indirimi uygulanıyordu. Buna göre 100 bin liraya kadar kredi kullananlar faiz ödemiyordu.

Cumhurbaşkanlığının yeni kararında ise sütçü ve kombine sığır yetiştiriciliğinde kredi üst limiti 25 milyon lira. Yatırım ve işletme kredisi faiz indirimi yüzde 50 olacak. Ancak, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından belirlenecek öncelikli bölgede yatırım yapacaklar ilave yüzde 10 faiz indirimi alacak.Atıl işletme alanlara yüzde 10,yurtiçinde doğan hayvan alımı ve kullanımında yüzde 10,kendi yemini üretene yüzde 10, jeotermal,yenilenebilir,atık enerji kullananlara yüzde 10, organik tarım ve iyi tarım uygulamalarına yüzde 10, genç çiftçilere 40 yaşında ve altında olanlara ilave yüzde 10, kadın çiftçi ve girişimcilere ise yine yüzde 10 ilave faiz indirimi uygulanacak. Yatırım kredilerinde 6, işletme kredilerinde 7 kriterin hepsini yerine getirenlere yüzde 120 veya yüzde 110 faiz indirimi uygulanacak gibi görünüyor. Ancak, kararnamede indirim oranı yüzde 100 ile sınırlandırılıyor. Belirlenen kriterlerden sadece bir tanesi uygun olan çiftçi veya yatırımcı yüzde 60 faiz indirimi alabilecek.İki kritere uygun olanlar yüzde 70, 3 kritere uygun olanlar yüzde 80,4 kriteri karşılayanlar yüzde 90, 5 kriter veya 7 kritere kadar uygun olanlar yüzde 100 faiz indiriminden yararlanacak.

Damızlık düve yetiştiriciliği

Damızlık düve yetiştiriciliğinde 7.5 milyon lira olan kredi üst limiti 10 milyon liraya çıkarıldı. Önceki kararda damızlık düve yetiştiriciliği yatırım kredisi yüzde 100 faiz indirimli, işletme kredisi ise yüzde 75 faiz indirimliydi. Yeni karar ile her iki kredinin normal faiz indirimi yüzde 75 olacak.Yatırım kredilerinde her biri yüzde 10 olmak üzere 4 kriter, işletme kredilerinde ise 5 kriter var. Ancak burada da uygulanabilecek en yüksek faiz indirimi yüzde 100 olacak.

Büyükbaş hayvan besiciliği

Önceki kararda üst limiti 5 milyon lira ve faiz indirimi yüzde 50 olan büyükbaş hayvan besiciliğinde kredi limiti yüzde 100 artışla 10 milyon liraya çıkarıldı. Büyükbaş hayvan besiciliğinde de yatırım kredilerinde öncelikli bölge yatırımı,atıl işletme alımı, genç ve kadın girişimciye her birine yüzde 10 ilave faiz indirimi uygulanacak.Faiz indirim üst limiti yüzde 90 olacak. İşletme kredisinde ise 5 kriterin tamamını yerine getirse de yüzde 100 faiz indirimli kredi alabilecek.

Küçükbaş hayvancılık

Kredi üst limiti 5 milyon lira, yatırım kredisinde yüzde 100 ve işletme kredisinde yüzde 75 olan faiz indirimi, yeni kararname ile kredi limiti 15 milyon liraya ve faiz indirimi ise her iki kredi için de yüzde 75 olarak belirlendi. Diğerlerinde olduğu gibi kriterler var. Her birisi için 5 kriterden hangisi karşılıyorsa yüzde 10 ilave faiz indirimi uygulanacak. Ancak uygulanacak en yüksek faiz indirim oranı yüzde 100'ü aşamayacak.

Kredi limitlerindeki artışlar

Arıcılıkta 1.5 milyon lira olan kredi üst limiti 2.5 milyon liraya, kanatlı sektöründe 3 milyon lira olan kredi limiti 5 milyon liraya, kanatlı sektörü damızlık yetiştiriciliğinde 7.5 milyon lira olan kredi üst limiti 10 milyon liraya çıkarıldı.

Su ürünleri yetiştiriciliğinde kredi limiti yüzde 100 artışla 5 milyon liradan 10 milyon liraya çıkarıldı. Diğer kredilerde de limit artışları yapıldı.

Karar 3 yıl uygulanacak

Bakanlar Kurulu Kararı ile 8.1.2018'de yürürlüğe giren “T.C. Ziraat Bankası A.Ş. ve Tarım Kredi Kooperatiflerince Tarımsal Üretime Dair Düşük Faizli Yatırım ve İşletme Kredisi Kullandırılmasına İlişkin Karar" 31.12.2020 yılına kadar uygulanması öngörülmüştü. Ancak bu süre dolmadan yeni karar yayınlandı. Böylece o karar iki yıl uygulanmış oldu. Resmi Gazete'nin 3 Ocak 2020 tarihli sayısında yayınlanan Cumhurbaşkanı Kararı ise 1 Ocak 2020-31 Aralık 2022 tarihleri arasında uygulanması öngörülüyor.

Önceki karar kapsamında ( 8/1/2018 tarihli ve 2018/11188 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı) yatırım kredisi tahsis edilmiş ancak kredilerinin tamamını veya bir kısmım kullanamamış üreticiler, kullanamadıkları kısım için, 2020 yılı sonuna kadar, söz konusu Bakanlar Kurulu Kararı hükümlerinden yararlanmaya devam edecekler. 1/1/2020-31/12/2022 tarihleri arasında (bu tarihler dahil) tahsis edilecek kredilerde ise Cumhurbaşkanı Kararı hükümleri uygulanacak.

Kriterler doğru uygulanırsa tarıma katkı sağlar

Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri tarım sektörünün finansmanında çok büyük bir paya sahip. Bu nedenle verdikleri krediler, uygulamaları çiftçileri ve tarımsal üretimi doğrudan etkiliyor. Cumhurbaşkanı Kararı ile düşük faizli tarımsal kredilere yönelik önemli kriterler getirildi. Bu kriterlere bakıldığında hemen hepsi yerli üretimi destekleyecek, üretimi artıracak kriterler olarak görünüyor. Doğru uygulanırsa tarıma ciddi katkılar sağlayabilir.

Yıllardır yazıyoruz,konuşmalarımızda anlatıyoruz, yerli üretime dayalı bir politika uygulanmalı. Cumhurbaşkanı Kararı'na bakıldığında öncelikli bölge yatırımı,yurt içinde doğan hayvan alımı ve kullanımı,kendi yemini üretme ve mera kullanımı, jeotermal, yenilenebilir ve atık enerji kullanımı, genç çiftçiliğin ve kadın çiftçilerin desteklenmesi, traktör ve tarım makinalarında yerli üretimin desteklenmesi gibi kriterler doğru uygulanırsa ülke için yararlı olur. Ayrıca sadece kredilerde değil her alanda yerli üretimin desteklenmesi gerekir.

Kriterlere uymayanlar zararlı çıkacak

Daha önceki kararlarda kriterler olmadığı için kredi kullananlar yüzde 100'e kadar faiz indiriminden yararlanabiliyordu. Şimdi kriterler gelince ancak belli bir kesim, kriterlere uyanlar yüksek faiz indiriminden yararlanabilecek. Örneğin, genç ve kadın çiftçi olmayanlar daha yüksek faizle kredi kullanacak.