Yerlinin hisse aşkı sınır aştı!

Şebnem TURHAN

Türkiye’de yerli yatırımcının Borsa İstanbul’a yoğun ilgisi pandemi döneminin en dikkat çekici gelişmelerinden biri oldu. Ancak yerli yatırımcının hisse senedi piyasasına ilgisi Borsa İstanbul ile de sınırlı kalmadı. Merkez Bankası’nın Uluslararası Yatırım Pozisyonu verilerine göre 2020 son çeyreğinde yurtiçi yerleşiklerin yurtdışı hisse senedi yatırım büyüklüğü 1 miyar 55 milyon dolara ulaştı. Bu 2019 son çeyreğinde göre yüzde 102’lik bir artışa işaret ediyor. 2020 yılına 531 milyon dolar ile başlayan yurtdışı hisse senedi yatırımları üçüncü çeyrekte 806 milyon dolara son çeyrekte ise 1 milyar 55 milyon dolara ulaştı. Analistler hem pandemi ile gelen parasal genişlemenin hem de teşviklerin borsalarda pozitif yansıma bulmasıyla getirinin artmasının bu yönelimde etkisi olduğunu vurguluyor.

Hane halkı yabancıyı seçti

Aracı kurumlar yurtdışı hisse senedi yatırımlarına ilişkin soruların ve hizmet talebinin katlandığını belirtirken Merkez Bankası verilerine göre yurtiçi yerleşiklerin yurtdışı hisse senedi yatırımlarının yüzde 77,4’ü Amerika’da bulunuyor. Bunu yüzde 17,5 ile Avrupa takip ediyor. Asya, Afrika ve Avustralya’da ise çok düşük seviyelerde hisse senedi yatırımı yapmış yurtiçi yerleşikler. Kimlerin yurtdışında hisse senedi yatırımı yaptığı sorusunun cevabı ise dikkat çekici. Merkez Bankası verilerine göre yurtdışından hisse senedi alanların yüzde 63,8’i hane halkları. Bireysel yatırımcılar daha fazla ilgi göstermiş. İkinci olarak aracı kurumlar yüzde 19,3 paya sahipken firmalar yüzde 0,5 bankalar ise yüzde 16,4 oranında yurtdışında hisse senedi yatırımını tercih etti.

ABD borsalarının pandemi nedeniyle çöktüğü 20 Mart’tan bugüne Borsa İstanbul BİST 100 endeksi yatırımcısına yüzde 62,12 getiri sağladı. Yurtdışında hisse senedi yatırımcılarının büyük oranda tercih ettiği ABD borsaları ise BİST 100 endeksinden daha iyi bir performans sergiledi. Nasdaq borsası 20 Mart 2020’den bu yana yatırımcısına yüzde 85,38 getiri sağlarken, S&P500 yüzde 71,7, Dow Jones ise yüzde 72,5 getiri elde etmelerine imkan tanıdı. Yurtdışında hisse senedi yatırımı yapan yerli yatırımcının getiri açısından da oldukça iyi şartlar sağladığını söylemek mümkün.

Dünya Gazetesi yazarı ve Deniz Yatırım Araştırma Bölüm Müdürü Orkun Gödek, konuya bütüncül yaklaşmakta fayda olduğunu belirterek pandemi ile mücadele kapsamında tüm dünyada atılan parasal genişleme adımlarının yatırımcı karakteristikleri üzerinde önemli değişim etkileri olduğunu vurguladı. Gödek, şöyle konuştu: “Üstelik bu kez eğilim sadece gelişmiş ülke merkez bankaları ile sınırlı kalmadı, gelişmekte olan ülkeler grubu da katıldı. Tüm dünyada, aynı anda, aynı yönlü para politikası benimsendi. Doğal olarak ucuz fonlama ortamı yüksek getiri arayışını destekledi. Yurtiçinde de en azından yılın ilk yarısında, temmuza dek bu süreci gözlemledik.”

Küresel çapta yükseliş performansı

Hisse senetlerinin küresel çapta sergiledikleri yükseliş performanslarının da sınırların ötesinde yatırım ortamına zemin hazırladığını ifade eden Gödek, “O nedenle likidite bolluğu ve getiri arayışı pencerelerinden bakmak doğru olacaktır. Öte yandan bu eğilimin trend değişikliğine neden olup olmadığını söylemek için oldukça erken. Politikaların normalleşmesi ile artan ilgi korunabilir mi? Cevabı kolay değil. Küresel borsalarda hali hazırda yükseliş trendi içerisindeyiz. Ama ortasında, ama döngünün sonunda bir şekilde devam ediyor. Koşulların terse dönüşü ile karşılaşmayan kesimin karşılaştığında bu eğilimi koruduğunu görürsek o zaman yurtdışı yatırımlara yönelik algı değişti diyebiliriz. Şu an için elimizdeki veri, hesap açılışlarıyla da 2020’deki görüntünün teyit edildiği” diye konuştu.

Gödek, hikayenin bir de Türk Lirası performansı kısmı olduğunu kaydederek “Lira sepet kur bazında 2020’de ortalamada yüzde 25 değer kaybetti. Yani, hem kur cephesinden hem de eğer hisse senedi yatırımı üzerinden kazanç elde edildi demektir. Çift taraflı yani” dedi.

Yatırımcı farklı alternatifi aradı ve buldu

Tera Yatırım Ekonomisti Enver Erkan da yurtdışında verilen teşviklerin borsalara etkisinin pozitif olduğunu belirterek “Bunun dışında; özellikle bilişim, yazılım sektöründe dünya devlerinin ABD'de olması ve piyasalara erişimin kolaylaşması, komisyonların düşmesi yatırımcıların farklı bölgelere yatırım yapmasını artırdı ve kolaylaştırdı. Toparlanma ve parasal bolluk ABD'de olduğu için şirketlerde daha hızlı eskiye dönüş ve hatta cirolarda artış öncelikle gelişmiş piyasalarda olacak” dedi. İnternetten al/sat yapmanın artık kolay olduğunu vurgulayan Erkan, “Pandemi döneminde yatırımcı farklı alternatifler de aradı ve buldu. Genel olarak finansal piyasalara ve yatırım enstrümanlarına artan katılım da bunu etkilemiş olabilir. İnternetin olduğu yerlerde coğrafi engellerden de bahsedilemez artık. Türkiye'ye nasıl yabancı yatırımcı geliyorsa, bizim yatırımcımız da o piyasaları deneyebilir tabii ki” diye konuştu.