Yatırımcının gözü Rus gümüşünde

Evrim KÜÇÜK

Dünyada pandemiden sonra savaş sancısı yaşanırken, yatırımcılar popüler bir güvenli liman olarak bilinen değerli metallere yöneldikçe gümüş ralli yaptı. Daha pahalı olması nedeniyle altına erişime zorlananların genellikle ikinci adresi olan gümüş, piyasalardaki son gerilimin ardından yeniden gözde yatırımlar arasına girdi. Gümüş fiyatları, Ukrayna'da çatışmaların başlamasından bu yana yaklaşık yüzde 1.5 yükselerek 27 dolar/onsa yaklaştı. Piyasalarda riskli varlıklara yatırım fiyatı 25-26 dolar aralığına geri getirdi fakat çatışmalar devam ettikçe artışın sürebileceği tahminleri yapılıyor.

Yatırım ve mücevher yapımı dışında gümüş talebi diş hekimliği, nükleer reaktörler, elektronik, tıp ve daha birçok sektörden geliyor. Rusya da önemli bir üretici. Meksika, Peru ve Çin'den sonra dünyanın dördüncü büyük gümüş üreticisi Rusya. Bu da çatışmaların devam etmesinin gümüş arzında bir miktar sıkıntı yaratabileceği anlamına geliyor.

Batı’nın yaptırımları, üretimin ülke dışına taşınmasını zorlaştırdı ve Rus üreticiler küresel finans piyasasındaki güvenilirliğini hızla kaybetti. Bir dizi tüketicinin Rus mallarını boykot etmesiyle, önümüzdeki birkaç ay boyunca arzın sıkılaşması nedeniyle gümüş fiyatları kısa vadede daha da artabilir. Gümüş arzının Meksika ve Peru gibi başka iyi alternatifl eri olmasına karşın, Rusya’daki belirsizliğin arzın kısa vadede etkilenmesine ve fiyatları yükseltmesine şahit olabiliriz.

‘Rus gümüşü piyasadan çıkıyor algısı’ fiyatı tetikler

Rusya, 2020 yılında yaklaşık 42.5 milyon ons gümüş üretim yaptı. 2020 itibariyle, Rusya'daki en büyük beş gümüş madeni Dukat madeni, Mangazeisky madeni, Lunnoye-Arylakh madeni, Mayminovskoye madeni ve Kupol ve Dvoinoye madeni idi. Bunlardan Dukat ve Lunnoye-Arylakh madenleri, dünyanın en büyük madencilik şirketlerinden biri olan Polymetal International'a aittir. Çatışma ve sonrasında yaşanan sert hisse düşüşleri nedeniyle Polymetal International'ın yanı sıra başka bir madencilik devi olan Evraz da FTSE 100 endeksinden çıkmaya zorlandı. Bu tip gelişmelerin, yatırımcıların Rus gümüşünün çökmekte olduğu algısına kapılması halinde fiyatların güçleneceği belirtiliyor.

Fiyat 3 haneli olmalı

Emtia sıkıntısının ekonomik etkilerini inceleyen yazılarıyla tanınan ABD’li ekonomist Dr. Stephen Leeb, enerji geçişi döneminde özellikle gelişmekte olan ülkelerde ciddi bir gümüş açığı yaşanabileceğine dikkat çekiyor. Uzman, gümüş fiyatlarının şu an ciddi bir baskı altında olduğunda ve değerinin çok altında işlem gördüğüne dikkat çekerek, aslında gümüşün 3 haneli rakamlarda fiyatlanması gerektiğini ifade ediyor.

Gümüş değerli bir elektrik iletkeni. Altının aksine, bir dizi endüstriyel kullanımda kendine yer buluyor. Son beş yılda, yıllık gümüş talebinin yarısından fazlası endüstriyel kullanımdan, çoğunlukla Çin ve Japonya gibi ülkelerden geliyor.

Aynı zamanda anti-bakteriyel özelliklere sahip olması nedeniyle dezenfektanlarda giderek daha fazla tercih ediliyor.

Yenilenebilir enerjide önemli bir kullanıma sahip. Fotovoltaik sektörünün gümüş talebi 2021'de yaklaşık yüzde 10 arttı ve bunun hızlanarak sürmesi bekleniyor. COP26 gibi iklim zirvelerinde yoğun olarak önceliklendirilen temalar olan ESG geçişinin yanı sıra karbondan arındırma da yenilenebilir enerji sektöründen gelen gümüş talebi için büyük bir itici güç olarak hareket ediyor.

Fiyatlarda yıllık %8 artış %12’lik artışa dönüşecek

’Precious Metals Commodity Management’ın kurucusu Matt Watson, gümüşün yılı 27 dolar civarında tamamlamasını, sonrasında artışın devam edeceğini söylüyor. Gümüşe yönelik endüstriyel talep artıyor ve Matt Watson'a göre bu artan ihtiyacı karşılamak için maden arzının yakın gelecekte önemli ölçüde artması gerekecek. Investing News Network'e Fiyatlarda yıllık %8 artış %12’lik artışa dönüşecek verdiği demeçte Watson, "Diğer pek çok mineral gibi gümüşü de tüketeceğiz. Gümüşte yalnızca 55 yıllık bilinen rezerv kaldı. Gümüş madeni arzının 2040'ların ortalarına kadar iki katına çıkması gerekiyor” dedi. Watson, 2000 yılından bu yana yıllık ortalama yüzde 8,3'lük bir fiyat artışı yaşandığına dikkat çekiyor ve 2030'ların ortalarına doğru endüstriyel kullanım arttıkça yüzde 8'in yüzde 10 ila 12'lik bir büyümeye dönüşme olasılığı görüyor. Gümüşte kademeli yükseliş bekleyen Watson’a göre bu yıl 25 ila 27.25 dolar dolayında tamamlanabilir. Sonrasında ise artış devam edecek.

Rusya altında KDV’yi kaldırdı

Moskova, Rusların geçmişte tasarrufl arını korumanın ortak yolu olan ABD Doları ve Euro da dahil olmak üzere bazı yabancı para birimlerinin satın alınmasına kısıtlamalar getirdi. Diğer taraftan Rus Rublesindeki düşüş nedeniyle parasını korumak isteyenleri desteklemek amacıyla altın alımlarında katma değer vergisini (KDV) kaldırdı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin bu hafta bireysel altın alımlarını KDV’den muaf tutan bir yasayı imzaladı. Tedbirin amacı, Batı yaptırımları arasında değer kaybetmekte olan rublelerini yatırmak isteyen Rus vatandaşlarına destek sağlamak. Ülkede daha önce altın alımlarında KDV oranı yüzde 20 idi. Bu arada Axios'un haberine göre ABD'de Demokrat ve Cumhuriyetçi senatörlerden oluşan bir grup, Rusya'nın uygulanan yaptırımlara dayanmak için elindeki altın rezervlerini kullanmasının engellenmesi için bir yasa tasarısı hazırlıyorlar. Habere göre, Rusya'nın altın rezervlerini kullanmasının, satmasının önüne geçilmesini öngören tasarıyı Senatör Angus King, John Cornyn, Bill Hagerty ve Maggie Hassan hazırlıyorlar. Tasarı, Amerikan şirketlerinin Rusya Merkez Bankası'nın altın rezervlerinin taşınmasına. fiziki veya elektronik olarak satılmasına yardımcı olacak şirketlere yaptırım uygulanmasını oda öngörecek. Rusya Merkez Bankası'nın elinde 132 milyar dolar tutarında altın rezervi bulunuyor.

Paladyum, riskli varlıklarla dengelendi

Paladyum için uzun bir zamandır beklenen büyük hareketler gerçekleştiğinden fiyatlarda düzeltme oluştu. Hisse senedi piyasalarında son günlerde yaşanan büyük düşüşler bazı yatırımcılar tarafından alım fırsatı olarak kullanıldı. Yatırımcıların riskli varlıklara yönelmekte rahatlaması 3.400 dolar/ons seviyesini geçerek rekoru gören paladyumda 2.900-3.000 dolar seviyesine kadar satış getirdi. Yine de fiyatlar şu an yılbaşına göre yüzde 25 yukarıda. Uzmanlara ise piyasadaki çalkantıların devam ettiğine ve Ukrayna’da gerçekleşen jeopolitik kriz sonlanmadıkça piyasalarda bir denge kurulamayacağına dikkat çekiyor. Uzmanlara göre Rusya’ya uygulanan büyük yaptırımların etkisi bu kriz aşıldıktan sonra da devem edebilir ve bu fiyatlarda yukarı yönlü baskı yaratabilir. Ham petrol fiyatlarının artmasının piyasalarda enfl asyon endişesini pekiştirdiğini hatırlatan analistler, Ukrayna krizinin devam etmesi halinde paladyumun belli bir aralıkta konsolide olduktan sonra yükselmeye devam edebileceği tahmininde bulunuyor.