Vatandaş rekoru görünce altınını bozdurdu

Şebnem TURHAN

Dolar/TL’nin 13.49 lirayla gram altın fiyatlarının da 780 lirayla rekor kırdığı geçen hafta yurtiçi yerleşikler kıymetli maden depo hesaplarında satışa geçti. Merkez Bankası haftalık para ve banka istatistiklerine göre geçen hafta yurtiçi yerleşiklerin yabancı para mevduatı 2.9 milyar dolar, parite etkisinden arındırılmış olarak ise 1.8 milyar dolar geriledi. Ancak dikkat çekici nokta kıymetli maden depo hesaplarında 1.8 milyar dolar ve parite etkisinden arındırılmış olarak da 943 milyon dolarlık çözülme oldu.

Yurtiçi yerleşik gerçek kişilerin kıymetli maden depo hesapları parite etkisinden arındırılmış olarak 880 milyon dolar azalırken tüzel kişilerin ise yine rekor kıran Euro/TL sonrası Euro cinsi döviz hesaplarında satışa geçtiği görüldü. Tüzel kişilerin Euro cinsi döviz mevduatlarının dolar karşılığı parite etkisinden arındırılmış olarak 648 milyon dolar azaldı. Tüzel kişiler 165 milyon dolarlık da dolar cinsi döviz mevduatı satışı yaptı. Gerçek kişilerin dolar cinsi döviz mevduatı ise 28 milyar dolar arttı.

Bu gelişmeler ışığında yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatı parite etkisinden arındırılmamış olarak 235 milyar 40 milyon dolardan 232 milyar 76 milyon dolar indi.

Öte yandan Merkez Bankası haftalık menkul kıymet istatistiklerine göre yabancı yatırımcılar son 1 aydır alıcı oldukları hisse senedi piyasasında geçen hafta net satışçı oldu. Yabancı yatırımcılar, geçen hafta 64,5 milyon dolarlık hisse senedi sattı. Bunun yanı sır, yurtdışında yerleşik kişiler, 26 Kasım ile biten haftada 105,4 milyon dolarlık Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) ve 8,3 milyon dolarlık Şirket Borçlanma Senetleri (ŞBS) sattı. Yurt dışında yerleşik kişilerin 19 Kasım itibarıyla 22 milyar 781,5 milyon dolar olan hisse senedi stoku, 26 Kasım'da 20 milyar 596,1 milyon dolara indi. Aynı dönemde yurt dışında yerleşik kişilerin DİBS stoku 4 milyar 974,1 milyon dolardan 4 milyar 174,9 milyon dolara, ŞBS stokları da 190.1 milyon dolardan 161.3 milyon dolara geriledi.

Net uluslararası rezervler 514 milyon dolar azaldı

Merkez Bankası’nın net uluslararası rezervleri 26 Kasım 2021 itibarıyla, bir önceki haftaya göre 514 milyon dolar düşüş ile 24 milyar 666 milyon dolar oldu. Merkez Bankası toplam rezervleri 26 Kasım haftasında 2 milyar 258 milyon dolar azalarak 126 milyar 146 milyon dolara geriledi. Haftalık para ve banka istatistiklerine göre 26 Kasım'da Merkez Bankası brüt döviz rezervleri 897 milyon dolar gerileyerek 87 milyar 24 milyon dolara düştü.

Brüt döviz rezervleri, 19 Kasım'da 87 milyar 921 milyon dolar seviyesindeydi. Söz konusu dönemde altın rezervleri, 1 milyar 361 milyon dolar azalarak 40 milyar 483 milyon dolardan 39 milyar 122 milyon dolara geriledi. Böylece Merkez Bankası'nın toplam rezervleri, 26 Kasım haftasında bir önceki haftaya kıyasla 2 milyar 258 milyon dolar azalışla 128 milyar 404 milyon dolardan 126 milyar 146 milyon dolara indi.

Toplam mevduat ilk kez 5 triyon liranın üzerinde

Bankacılık sektörü toplam mevduatı geçen hafta yüzde 6,2'lik artışla ilk defa 5 trilyon liranın üzerine çıktı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından yayımlanan haftalık bültene göre, sektörün kredi hacmi 26 Kasım itibarıyla 227 milyar 281 milyon lira arttı. Söz konusu dönemde toplam kredi hacmi 4 trilyon 425 milyar 748 milyon liradan 4 trilyon 653 milyar 29 milyon liraya çıktı. Bankacılık sektöründeki toplam mevduat (bankalararası dahil), geçen hafta 295 milyar 437 milyon lira arttı.

Söz konusu haftada yüzde 6,2 yükselen bankacılık sektörü toplam mevduatı, ilk defa 5 trilyon liranın üzerine çıkarak 5 trilyon 69 milyar 571 milyon lira oldu. Bu artışta dolar/TL’deki rekorla yabancı para mevduatının TL karşılığının yükselmesi etkili oldu. BDDK haftalık verilerine göre, bankacılık sektöründe takipteki alacaklar, 26 Kasım itibarıyla bir önceki haftaya göre 1 milyar 833 milyon lira artarak 157 milyar 600 milyon liraya yükseldi. Söz konusu takipteki alacakların 121 milyar 538 milyon lirasına özel karşılık ayrıldı. Aynı dönemde bankacılık sisteminin yasal öz kaynakları 7 milyar 158 milyon lira artarak 860 milyar 343 milyon lira oldu.