Sert esen Fed rüzgarı, ne kadar üşütecek?
Fed Başkanı Powell’ın dün gerçekleşen ‘şahin’ açıklamaları piyasalara bomba gibi düştü desek çok yanlış olmayacaktır. Peki, piyasalarda neler yaşandı; Fed bundan sonra ne yapabilir ve piyasalar nasıl tepki verebilir? Gedik Yatırım Yatırım Danışmanlığı Müdür Yardımcısı Bal ve Dinamik Yatırım Başekonomisti Erkan, Powell'ın mesajlarını ve piyasalardaki olası gelişmeleri ekonomim.com'a değerlendirdi.
Şenay Zeren |Şenay ZEREN
Küresel piyasalar bir süredir yön arayışındayken, dikkatler dün gerçekleşen ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell’ın konuşmasındaydı. Powell, şahin tonda açıklamalarda bulunurken, faizde zirve seviyenin beklenenden yüksek olabileceğini belirtti ve "Gerekirse faiz artışlarının hızını yükseltmeye hazırız" dedi.
Powell’ın açıklamalarından sonra, para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed'in bu ay yapılacak olan toplantısında 50 baz puanlık faiz artışı ihtimali yükseldi. Faiz oranının da yüzde 6,00 seviyesine kadar çıkabileceğine yönelik fiyatlamalar güçlendi.
Fed Başkanı Powell’ın açıklamalarından sonra dün ilk tepki olarak, dolar endeksi 105,60’a kadar yükseldi. ABD 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4'ün üzerine çıktı; ABD 2 yıllık tahvil faizi ise yüzde 5’i aşarak 2007 yılından bu yana en yüksek seviyeyi gördü. Ayrıca, 1981’den bu yana ilk kez 10 yıllık tahvil getirisi ile 2 yıllık tahvil faizinin getirisi atasındaki fark 100 baz puanın üzerine taşınmış oldu. Doların güçlenmesiyle, faiz getirisi olmayan emtialarda oynaklıklar görüldü. Ons altının günlük kaybı yüzde 2’ye yaklaşırken, ons gümüş yaklaşık yüzde 4,5 düştü. Brent petrolün varil fiyatının değer kaybı dün yüzde 4’e kadar yaklaştı.
Piyasalarda son durum
Bugünkü işlemlerde piyasalarda daha sakin bir seyir gözleniyor. Dolar endeksi bugün 105,88 seviyesine kadar yükselirken, düne göre yüzde 0,07 oranında yükselişte. ABD 10 yıllık tahvil faizi şu dakikalarda yüzde 3,99 seviyesinde bulunurken, 2 yıllık tahvil faizi ise yüzde 5’in üzerinde kalmayı sürdürüyor. Ons altın bugünkü işlemlerde, 1809 dolara kadar gerilerken saat 11:38 itibarıyla yüzde 0,04 oranında yükselişle 1814 dolarda işlem görüyor. Dün 1102 liraya kadar gerileyen altının gram fiyatı, aynı dakikalarda 1104 lirada alıcı buluyor. Ons gümüş de, yüzde 0,10 oranında düşüşle 20,06 dolara hareket ediyor. Brent petrolün varil fiyatı, şu dakikalarda yüzde 0,08 oranında düşüşle 83,23 dolarda bulunuyor.
Tarım dışı istihdam verisinin önemi arttı
Başkan Powell’ın açıklamalarından sonra, cuma günü açıklanacak olan tarım dışı istihdam verisinin önemi arttı. Piyasa beklentisi, ABD şubat ayı tarım dışı istihdam verisinin 203 bin olarak gerçekleşmesi yönünde... Kritik veri ocak ayında neredeyse beklentinin iki katı gelmişti. Açıklanacak verinin sürpriz gelmesi halinde piyasalarda oynaklığı artırması bekleniyor. Powell, daha önceki açıklamalarında enflasyon ve tarım dışı istihdam verisinin faiz politikasında karar verirken baktığı en önemli veriler olduğunu belirtmişti. ABD şubat ayı enflasyon verisi ise, önümüzdeki hafta salı günü TSİ 15:30’da açıklanacak.
Fed’in para politikasını belirleyen Federal Açık Piyasa Komitesi'nin (FOMC) mart ayı toplantısı 21-22 Mart’ta yapılacak.
Güçlü veriler faiz artırımı beklentisini güçlendirecek
Enver Erkan - Dinamik Yatırım Başekonomisti
Powell’ın konuşması yüksek tepe ve büyük faiz artışları nedeniyle “şahin” olarak nitelendirilebilir. FOMC beklentilerinde çok net bir değişim var. 21-22 Mart tarihli Fed toplantısı için, vadeli işlemler, 50 baz puanlık bir oran artışının 25'ten daha olası olduğunu gösteriyor. Aylık istihdam raporu cuma günü geliyor, ardından 14 Mart enflasyon verileri ve ertesi gün perakende satışlar açıklanacak. Verilerin güçlü şekilde ilerlemesi 22 Mart'ta 50 baz puan faiz artırımı beklentisini güçlendirecektir. Terminalde fiyatlamalar ise yüzde 6 tepe faiz oranı beklentisini oluşturdu.
Enflasyonda çok az yumuşama olduğu ve belirgin dezenflasyon görülmediği için, Fed halen yolunun uzun olduğunu düşünüyor. Toplantı bazında karar verileceğinden, ilerleyen dönem havası datalara sirayet eden politika sıkılaştırması görülürse değişim gösterebilir. Mevcut durum ise, daha yüksek ve daha güçlü faiz artışları demek olacaktır.
Yılın ikinci yarısında emtia cephesinde yükselişler gündeme gelebilir
Onurcan Bal – Gedik Yatırım Yatırım Danışmanlığı Müdür Yardımcısı
Başta Fed olmak üzere merkez bankalarına ilişkin beklentiler küresel risk iştahını ve fiyatlamaları şekillendiriyor. Hatırlanacak olursa, 2023 Ocak ayında küresel çapta Fed’e ilişkin aşırıya kaçan iyimser beklentileri öne çıktı. Piyasalar, Fed’in mart ayında 25 baz puan faiz artırımına giderek faiz artış döngüsünü sonlandıracağına ilişkin aşırı bir iyimserlik içerisine girerken, bu beklentiler altında ocak ayında hisse piyasaları gibi riskli varlıklarda ve ons altın başta olmak üzere emtia grubunda yükselişler öne çıktı. Ancak şubat ayında ABD’de beklentilerin üzerinde gelen ekonomik veriler risk iştahını baskıladı. ABD’de güçlü görünümünü sürdüren istihdam piyasası, sıkı seyreden işgücü piyasasının ücret maliyetlerini artırarak enflasyonist riskleri canlı tutması ve beklentilerin üzerinde açıklanan enflasyon rakamları Fed’e ilişkin sıkılaşma endişelerini artıran gelişmeler oldu.
Bu gelişmeler ışığında piyasalar, Fed’in mart, mayıs ve haziran ayında 25’şer baz puanlık toplamda 75 baz puan faiz artırımına gideceğini fiyatlamaya başladı. Bu süreçte Fed üyelerinden gelen şahin tondaki açıklamalar da ön plana çıktı. Ocak ayındaki Fed iyimserliği şubat ayında hızlı bir şekilde dağılırken, Fed’in daha fazla faiz artırımına gideceğine ilişkin artan endişeler riskli varlıklarda ve emtia gruplarında satışları da beraberinde getirdi. Aynı zamanda doların güç kazandığı ve tahvil faizlerinde yeniden yükselişlerin yaşandığı görüldü.
Fed, riskli varlıklar üzerinde baskı oluşturmayı sürdürebilir
ABD Senatosu Bankacılık Komitesi’nde dün yaptığı sunumda Fed Başkanı Powell, son verilerin beklenenden daha güçlü geldiğini ve faiz oranlarının nihai seviyesinin önceden tahmin edilenden daha yüksek olabileceğini ifade etti. Aynı zamanda Fed'in ekonomik verilerin gerektirmesi durumunda faiz artırım hızını yükseltmeye hazır olduğunu da söyledi. Powell’ın açıklamaları sonrasında ABD’de kısa vadeli tahvil faizleri ve dolar yükseliş kaydetti. Küresel hisse piyasaları ve altın başta olmak üzere emtia cephesinde satışlar hız kazandı. Swap piyasalarındaki beklentilere baktığımızda Powell’ın açıklamaları sonrasında mart ayında 25 baz puan yerine 50 baz puanlık artırım beklentileri güç kazandı. Piyasalar ayrıca Fed’in faiz oranını yüzde 6 seviyesine kadar yükseltebileceğini fiyatlıyor.
Fed’e ilişkin artan sıkılaşma korkuları önümüzdeki süreçte risk iştahı ve riskli varlıklar üzerinde baskı oluşturmaya devam edebilir. Mart ve nisan aylarında küresel hisse piyasalarında dalgalı ve satış ağırlıklı bir fiyatlamanın yaşanabileceğini düşünüyoruz. Fed’e ilişkin agresif sıkılaşma beklentileri ön planda kaldığı sürece doların küresel çapta güç kazanması ve özellikle kısa vadeli tahvil faizlerinde yukarı yönlü seyrin sürmesi de muhtemel gözüküyor. Doların değer kazanması ve yükselen tahvil faizleri önümüzdeki süreçte ons altın ve gümüş gibi emtiaları da baskılayabilir. Ancak Fed’e yönelik endişelerin sindirilmesi ve fiyatlamalara yansıtılmasının ardından yılın ikinci yarısında risk iştahında toparlanma ve dolarda yeniden zayıflamanın öne çıkmasını bekliyoruz.
Özetle, yılın ilk yarısında (özellikle mart ve nisan ayları) risk iştahında zayıf seyir, güçlü dolar ve zayıf emtia fiyatlamasının yaşanabileceği, yılın ikinci yarısında dolarda yeniden gerilemenin öne çıkacağı ve riskli varlıklarla ile emtia cephesinde yükselişlerin gündeme gelebileceği kanısındayız. Önümüzdeki süreçte Fed başta olmak üzere merkez bankalarına ilişkin beklentiler ve ekonomik veri akışları risk iştahı ve fiyatlamaları şekillendirmeye devam edecektir. Bu cephedeki gelişmelerin yakından takip edilmesi önem taşımaktadır. Bugün ABD’de açıklanacak ADP istihdam değişimi ile cuma günkü tarım dışı istihdam verisi kısa vadede fiyatlamalara yön verecektir.