Şahin Fed ürkütüyor, küresel resesyon yolda

Hilal SARI

Rusya’nın Ukrayna’da başlattığı savaş, sadece 6 ayda küresel ekonominin belini büktü. S&P Global tarafından salı günü açıklanan ağustos ayı öncü Küresel Hizmet ve İmalat PMI verileri, özellikle Avrupa’da beklentilerin de üzerinde bir yavaşlamaya işaret ediyor ve Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) Başkanı Robin Brooks’un da ifadeleriyle “Küresel resesyon geliyor”.

“Euro Bölgesi derin bir resesyona giriyor”

IIF Başkanı Brooks, Twitter’dan PMI verileri sonrası Almanya ve İtalya ekonomilerine ilişkin PMI verileri ve gelecek dönem siparişlerinin stoklarla arasındaki farkını gösteren grafiklerle birlikte yaptığı açıklamada “Küresel resesyon geliyor. Almanya’da ve İtalya’da gelecek döneme ilişkin siparişlerden stokların çıkartılması yoluyla hesaplanan ölçüt şimdiden 2008 krizindeki kadar kötü. Ve bu veriler enerji fiyatlarındaki son yükselişleri henüz yansıtmıyor. Euro Bölgesi derin bir resesyona giriyor” ifadelerini kullandı.

Almanya, Fransa ve İngiltere’de imalat daralıyor

Euro Bölgesi’nin en büyük ekonomileri Almanya ve Fransa’da ve İngiltere’de imalat sektörü ağustos öncü PMI verilerine göre enerji fiyatlarındaki sıçramaya paralel daralmaya devam ediyor. Almanya’da imalat sektörü beklentiler kadar hızlı daralmasa da, özel sektörün genel faaliyetlerini izleyen Almanya Bileşik PMI 48,1 düzeyinden gaz krizinin akutlaşmasıyla 47,6’ya geriledi. Beklenti 47,3’e gerilemesiydi. İmalat PMI temmuzdaki 49,3 düzeyinden 49,8’e yükseldi. Beklenti 48’e gerilemesiydi. İngiltere’de imalat sektöründeki daralma beklenenden daha hızlı gerçekleşiyor; ağustosta imalat sektörüne ilişkin PMI verisi 52,1’den 46’ya sert düştü. Fransa’da ise İmalat PMI daralma düzeyi 49’dan değişmedi. ABD’de ise enflasyon hizmeti sert vurdu ve Hizmet PMI 49,2’den 44,1’e 5 geriledi.

Parite eşitliğin üzerine çıkamıyor

Dolar endeksi salı günü küresel resesyon endişeleri ve Fed’in Jackson Hole toplantısında agresif tutumunu koruyacağı beklentileriyle 2 Eylül 2002’den bu yana en yüksek düzey olan 109,294 seviyesine kadar güçlendi. Fed ve Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) para politikalarında ayrışmaya devam etmesi ve ECB’nin giderek daha da belirgin hale gelen resesyon riskleri karşısında sıkılaşmayı daha ağırdan alması euro/dolar paritesinde de yeni dipler getiriyor. Euro/dolar paritesi salı günü 0,9996 düzeyine kadar yükselse de eşitliğin üzerine hiç çıkamadı ve PMI verileri sonrası 0,9899 düzeyine kadar geriledi.

“Dolar Jackson Hole’dan güç alacak”

Fed Başkanı Jerome Powell’in cuma günü konuşmasında ‘ne pahasına olursa olsun’ enflasyonu düşürmek için faiz artırımlarına agresif şekilde devam edileceğinin sinyalini vereceği beklentileri güçlenmiş durumda. Enerji krizinin derinleştiği bir dönemde Powell’in mesajlarıyla dolar endeksinin daha da hızlanması ve euro/dolar paritesinde yeni diplerin görülmesi bekleniyor. Almanya gibi ekonomilerde gazın sanayiden kesilip hanelere yönlendirildiği 3. aşama Gaz Acil Durum Planı’na her gün bir adım daha yaklaşılırken, Société Generale, Rabobank ve ING gibi birçok yatırım bankası yaz sonuna euroda yeni düşüşler ve dolarda güçleniş bekliyor. Société Generale’den stratejistler Avrupa’nın gaz krizini “Demokles’in kılıcı” ifadeleriyle nitelendiriyor. Saxo Bank da Jackson Hole nedeniyle cuma gününe kadar piyasaların diken üstünde duracağı görüşünde olan finans kuruluşlarından.