Piyasaların yönü belli olacak: Yatırımcıların gözü kritik veride
Fed’in faiz kararında belirleyici öncü göstergelerden olan tarım dışı istihdam verisi, bugün saat 15.30’da açıklanacak. Piyasalar açısından yön belirleyici olması beklenen verinin, sürpriz gelmesi halinde volatilitenin yükselmesi bekleniyor. Ata Yatırım Hazine Direktörü Yalaz Özkanlı, beklentilerini ekonomim.com'a değerlendirdi.
Şenay Zeren |Şenay ZEREN
Küresel piyasalarda, bir taraftan ABD Merkez Bankası’ndan (Fed) faiz artırım sinyallerinin zayıflamasıyla risk iştahı artarken; diğer taraftan dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olan Çin’den gelen ve ekonomik aktivitenin yavaşlamaya devam ettiğini gösteren verilerle piyasalar baskılanıyor.
ABD ekonomisinin beklentilerin altında büyümesi ve istihdam piyasasında yavaşlamanın hızlanmasıyla, para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed'in eylül ayında yapılacak toplantısında faize dokunmayacağına yönelik beklentiler yüzde 90'a yaklaştı. Uzmanlar, özellikle tarım dışı istihdam verisinin küresel piyasaların yönü açısından belirleyici olabileceğini belirtiyor.
ABD ağustos ayı tarım dışı istihdam verisi, bugün Türkiye saati ile (TSİ) 15.30’da açıklanacak. Piyasa beklentisi, kritik verinin 170 bin kişi olarak gerçekleşmesi yönünde olurken; son iki veri beklentilerin çok uzağında gelmemişti. Tarım dışı istihdam verisi, Fed’in para politikasına yönelik yol haritasına karar verirken, baktığı en önemli iki veriden biri olurken, diğeri ise enflasyon olarak öne çıkıyor. Bankanın 19-20 Eylül tarihinde gerçekleşecek Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantısına kadar açıklanacak kritik veri setinde ağustos ayı enflasyonu bulunuyor.
Piyasa ne tepki verebilir?
Küresel piyasalar tarım dışı istihdam verisine kilitlenirken, sürpriz bir verinin piyasa üzerinde oynaklık yaratması bekleniyor. Piyasa beklentilerinin üzerinde gelecek bir veri, ABD istihdamında iyileşme sürüyor algısıyla Fed’in faiz artırımına gitme olasılığını kuvvetlendirebilir. Bu da küresel borsa endekslerinde baskı, dolarda güçlenme, ABD tahvil faizlerinde yükselme ve ters korelasyon etkisiyle altın fiyatlarında baskılanma yaratabilir. Tam tersi bir durumda yani verinin zayıf gelmesi halinde, istihdamda bozulma yaşanıyor algısıyla Fed’in bu ay faiz artırımını pas geçme olasılığı daha da artabilir. Bu durumda ise, dolar endeksinde geri çekilme, altın fiyatlarında ise yukarı yönlü bir harekete şahit olabiliriz.
Jackson Hole’de 'ne şahin, ne güvercin' mesaj
ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell'ın geçen cuma günü Jackson Hole Sempozyumu'nda yaptığı konuşması piyasalarda 'ne şahin, ne güvercin' olarak yorumlanırken; Powell, önceki konuşmalarındakilere benzer mesajlar vermişti. Başkan Powell, faiz oranlarını daha da artırmaya hazır olduklarını belirtirken; daha fazla sıkılaştırmaya mı yoksa politika faizini sabit tutup gelecek verileri mi bekleyeceklerine karar verirken dikkatli olacaklarını kaydetmişti.
Aşağı yönlü bir sürpriz yapma riskini arttı
Yalaz Özkanlı - Ata Yatırım Hazine Direktörü
Piyasanın Tarım Dışı İstihdam verisi beklentisi ağustosta 170 bin yeni iş yaratılması ve bunun 145 bin kadarının özel sektör kaynaklı olması yönünde. Ancak ağustos ayında ABD’de hem ulaşım hem de eğlence sektöründe devam eden grevler olması, verinin özellikle özel sektör istihdam rakamları tarafında aşağı yönlü bir sürpriz yapma riskini artırıyor. Maaşlar tarafında ise, aylık artış için piyasa beklentisi yüzde 0,3 seviyesinde ve bir önceki ayın gerçekleşmesi olan yüzde 0,4’ün altında. Bu beklentinin, iş ilanlarının yılın başına göre yüzde 21, son üç ayda ise yüzde 15 gerilemiş olması nedeni ile maaşlarda reel artış baskısının azaldığı görüşünü yansıttığını söyleyebiliriz. Bu çerçevede, sürpriz riskinin uzun zaman sonra ilk kez net olarak aşağı yönlü olduğu bir istihdam verisi takip edeceğiz.
Fed’in durup beklemeye geçtiği, başta enflasyon ve istihdam olmak üzere verileri takip etmeye başladığı bir dönemde yayınlanacak istihdam rakamları, piyasaların politika beklentileri açısından önemli olacaktır. Şu an için faiz eğrisinin görünümü ile Fed’in yönlendirmesi büyük ölçüde paralel ve Fed’in 2024 yılının ikinci çeyreğine kadar iki yönde de adım atma olasılığının düşük olduğuna işaret ediyor. Beklentinin altında gelecek bir rakam Fed açısından önemli iki göstergeden birinde ‘katılığın kırıldığı’ sinyali olarak yorumlanabilecektir.
Piyasalar Fed’den faiz indirim beklentilerini öne çekebilir
Bu yönde bir gerçekleşmenin gelecek ayların verileri tarafından da teyit edilmesi ve enflasyonda olumlu seyrin korunması halinde, piyasalar Fed’den faiz indirim beklentilerini öne çekebilir. Beklentilerde yaşanacak bu tür bir değişimin hızlı ABD faiz eğrisine yansıması öngörülebilir. Bu süreç, güçlü dolar hikayesinin ana desteklerinden birinin sonuna geldiğimiz anlamını da taşıyacak ve birçok ABD faiz indirim sürecinde olduğu gibi, gelişmekte olan ülke piyasaları için daha olumlu bir ortam tesis edecektir. Fed’in bu beklentiye karşılık vermekte çekimser kalması halinde ise son yıllarda birçok kez yaşadığımız, ABD eğrisinde terse dönme kaynaklı resesyon endişeleri ve piyasa oynaklıkları ile karşı karşıya kalmamız söz konusu olabilir. Diğer yandan beklentilerin üstünde ve güçlü gelecek bir istihdam verisi ise, Fed’in son bir parasal sıkılaşma adımı daha atması olasılığını yeniden gündeme getirebilir.