Petrolde 'İran' denklemi: Türkiye için 'oyun değiştirici' olur

Ekonomist Ali Ağaoğlu ve gazeteci Hakan Güldağ'ın gerçekleştirdiği Şans Sohbetleri programında bu hafta petrol fiyatlarının seyri ve özellikle İran denklemi de konuşulan başlıklar arasında yer aldı.

Petrolde 100 dolar seviyesinin görüleceği görüşünü koruyan Ağaoğlu, ancak İran’la bir nükleer anlaşmaya varılmasının 'oyun değiştirici' olabileceğini, bunun petrol fiyatlarını en az 10 dolar aşağıya çekeceği tahminini yaptı.

İşte sohbette petrol fiyatlarına ilişkin değerlendirmeler…

Güldağ: Ukrayna-Rusya krizine bir savaş ihtimalinin olmadığını ya da çok küçük olduğunu söylemiştin...

Ağaoğlu: Bu görüşümde ısrarlıyım. Çünkü Rusya’nın savaşarak elde edeceğinden çok savaşmadan koparacağı tavizler daha fazla olacaktır. Nitekim onu da yaptı. İlk defa da bu tehdidi savurmuyor Rusya, bu sefer biraz daha askeri hareketlilik oldu o kadar. NATO ile sınır olmak istemiyor. Bence burada Rusya’yı haklı bulmakta fayda var. İkincisi Rusya, bitmiş olan Kuzey Akım 2 Boru Hattı’nın bağlanmasını istiyor. Bunda da sen bana biraz bir şeyler ver ben de sana bir şey vereyim deniyor.

Güldağ: Avrupa istiyor ama ABD buna taraftar değil.

Ağaoğlu: O zaman da bilek güreşi devam ediyor.

Güldağ: Burada biraz da iç politika izleri görülüyor. ABD'de kasım ayında seçim var. Biden biraz sıkıştı. Son 40 yılın en yüksek enflasyonu ciddi şikayetlere neden oluyor. Yüzde 7.5 enflasyonun daha da artması bekleniyor. FED tutanakları da enflasyonun yukarı riskleri olduğunu söylüyor. Ayrıca Afganistan meselesi de var. ABD oradan palas pandıras çıkınca Amerikalılar biz 20 yıl Taliban'a teslim etmek için mi savaştık, milyarlarca dolar harcadık' diye soruyor. Şimdi Biden da Ukrayna krizini iç politikada kendi lehine çevirmeye çalışıyor. Bir taşla iki kuş vurmak istiyor. Rusya, Ukrayna'ya girerse Biden haklı çıkacak. Yok girmezse 'Putin'in gözünü korkutan lider' olacak . Sarsılan hegemonyasını restore edecek, iç politikada da puan kapacak... Peki sence bu bilek güreşi fiyatları nasıl etkiler?

Ağaoğlu: Gerek petrol piyasası gerekse doğalgaz piyasası tedirginliği fiyatları yukarı çekmek için kullandı. Bence 100 dolar görülmeden bu piyasa kolay kolay gerilemez.

Güldağ: Geçen haftaki sohbetimizde 'İran denklemi'ne dikkat çekmiştin…

Ağaoğlu: Aynen... Petrolde bir tek iyi haber İran. Henüz resmileşmiş bir şey yok ama ateş olmayan yerden de duman çıkmaz. İran’ın böyle bir nükleer anlaşmaya girmesinin Türkiye açısından petrol fiyatlarına etkisinden çok, orada mutlaka başka pozitif etkileri de olacaktır. Şimdi 50 milyon varillik yüzer stoktan bahsediliyor. Ki bu 50 gemi demektir. Nükleer anlaşma kesinleştiği anda, İran artık dünyaya petrol satabilir dendiğinde 7 dolar değil 17 dolara kadar devam edebilecek bir gerileme olur. Onun için İran çok önemli.

Güldağ: 20 dolar düşer mi yani?

Ağaoğlu: Doğrusu 10 dolardan fazla düşüş olmasını beklerim. Hatta ilk bir iki günde hızlı düşüş olur. Çünkü petrolle uğraşan traderler bu 50 gemiyi ucuza kapatmak isterler.

Güldağ: Türkiye'ye başka etkisi dedin...

Ağaoğlu: İran, yaptırımların kalkmasıyla birlikte, serbest ticarete başlamasıyla, Türkiye için çok ama çok önemli bir pazar haline gelecek. Türkiye’nin oradan edineceği hammadde ve doğalgaz, petrol gibi ürünler ulaşılabilir hale gelecek. Devamında oraya da önemli bir ihracat kapasitemiz olacak. O yüzden ben bu anlaşmayı dört gözle bekliyorum. Bizim açımızdan 'oyun değiştirici' önemi olacağını düşünüyorum. Hem petrol hem enerji maliyetimiz hem de dış ticaretimiz açısından...