Merkez Bankası'ndan ticari krediler için 'zorunlu' hamle

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nca (TCMB) Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ'de yapılan değişikliğe ilişkin, "Bilançoların yükümlülük tarafına uygulanmakta olan zorunlu karşılıklar, yapılan düzenleme ile makro ihtiyati politika setini güçlendirmek amacıyla bilançoların varlık tarafına da uygulanmaya başlanmaktadır." ifadeleri kullanıldı.

TCMB'den yapılan açıklamada, TCMB'nin fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda finansal istikrarın desteklenmesi ve liralaşmanın teşvik edilmesi kapsamında makroihtiyati politika setini güçlendirerek zorunlu karşılık düzenlemesinde değişikliğe gittiği belirtildi.

Bankaların ve diğer mali kuruluşların bilanço içi veya bilanço dışı uygun görülen kalemlerine zorunlu karşılık getirmek, 1211 sayılı Merkez Bankası Kanunu’nun 4’üncü maddesinde belirtilen Merkez Bankası'nın temel görevlerinden olduğu anımsatılan açıklamada, şunlar kaydedildi:

"Bilançoların yükümlülük tarafına uygulanmakta olan zorunlu karşılıklar, yapılan düzenleme ile makro ihtiyati politika setini güçlendirmek amacıyla bilançoların varlık tarafına da uygulanmaya başlanmaktadır.

Bu kapsamda, bankalar ile finansman şirketlerinin KOBİ tanımına giren işletmelere kullandırılan krediler, esnaf kredileri, ihracat ve yatırım kredileri, tarımsal krediler, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ekindeki 1, 2, 3 ve 4 sayılı cetvellerde yer alan kurum ve kuruluşlar ile kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların müessese, bağlı ortaklık ve iştiraklerine kullandırılan krediler, kurumsal kredi kartları, mali kuruluşlara kullandırılan krediler hariç olmak üzere Türk lirası cinsinden ticari nitelikteki nakdi kredileri zorunlu karşılığa tabi tutulmuştur."

Açıklamada, söz konusu çerçevede, 1 Nisan 2022 tarihinden itibaren dörder haftalık dönemlerde kullandırılan ticari kredilerin yüzde 10’u oranında zorunlu karşılığın aynı sürelerde tesis edilmesine, 31 Mayıs 2022 tarihi itibarıyla 31 Aralık 2021 tarihine göre kredi büyüme oranı yüzde 20’nin üzerinde olan bankaların, 31 Mart 2022 ve 31 Aralık 2021 tarihlerinde mevcut kredi bakiyeleri arasındaki farkın yüzde 20’si oranında zorunlu karşılığı 6 ay boyunca tesis etmesine karar verildiği bildirildi.

Yabancı para mevduat/katılım fonu zorunlu karşılık oranlarının gerçek kişi dönüşüm oranına göre farklılaştırılmasına, bu çerçevede dönüşüm oranının yüzde 5’in altında kalan bankalara ilave 500 baz puan, yüzde 5 ile yüzde 10 arasında olan bankalara ilave 300 baz puan zorunlu karşılık uygulanmasına karar verildiği ifade edilen açıklamada, bu uygulamanın, tesisi 10 Haziran 2022 tarihinde başlayacak olan 27 Mayıs 2022 tarihli hesaplama döneminden itibaren geçerli olacağı kaydedildi.

Finansman şirketlerinin yüzde sıfır olan zorunlu karşılık oranlarının bankalar ile aynı seviyeye getirildiği, yurt içi bankalara olan yükümlülükleri zorunlu karşılık kapsamında alındığı belirtilen açıklamada, "Bu değişiklik, tesisi 13 Mayıs 2022 tarihinde başlayacak olan 29 Nisan 2022 tarihli hesaplama döneminden itibaren geçerli olacaktır." ifadeleri kullanıldı.

Bu arada, söz konusu değişiklikleri içeren Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ'de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ, bugünkü Resmi Gazete'de yayımlandı.