DTH ve borsadan çıkan yatırımcı yastık altına gitti

ŞEBNEM TURHAN

Türkiye seçim haftasında. Ancak tasarruf sahiplerinin seçim belirsizliğine yönelik tepkileri daha önce başladı. Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB) verilerine göre yurtiçi yerleşiklerin nisan ayında finansal varlık dağılımında TL mevduat hesabı yüzde 36’lık pay ile ilk sırada bulunuyor. Döviz tevdiat hesapları yüzde 22,8, hisse senedi ise yüzde 9,9 seviyesinde. Yılsonuna göre değişime bakıldığında kur korumalı mevduat hesaplarının (KKM) da içinde bulunduğu TL mevduat hesapları 3,8 puan artarken DTH 2,1 puan, hisse senedi yatırımı ise 2,8 puan azaldı. DTH ve hisse senedi yatırımındaki kayıp KKM dahil TL mevduattaki artıştan fazla. Uzmanlar belirsizlik ve endişeler nedeniyle özellikle bireysel yatırımcıların döviz ve altın tasarrufları ile yastık altına çekildiğini vurguladı.          

KKM dahil TL mevduatın varlıklardaki payı arttı

TSPB verilerine göre yurtiçi yerleşiklerin finansal yatırımları nisan itibariyle 15.8 trilyon lira seviyesinde bulunuyor. Bu hesaplamaya kurumsal yatırımcılar, bankalar, devlet kurumları da dahil. Ancak bireysel yatırımcıların en yoğun olduğu finansal yatırım araçları olarak KKM dahil TL mevduat, döviz tevdiat hesapları ve hisse senedi yatırımları öne çıkıyor. Bu alanlarda bireysel yatırımcıların ağırlığı çok daha yüksek. Nisan 2023'te KKM dahil TL mevduat 5,9 trilyon lira ve toplam finansal varlıklar içindeki payı yüzde 36. Ve geçen yıl sonuna göre 4 ayda 3,8 puan, yüzde 11,8 artış yaşandı.             

Yatırımcıların döviz tevdiat hesabı varlığı ise 3,5 trilyon lira ve finansal varlıklar içindeki payı da yüzde 22,8 olarak hesaplandı. Geçen yıl sonuna göre DTH hesaplarındaki düşüş 2,1 puan yani yüzde 8,4. Yılsonunda DTH hesaplarının finansal varlıklar içindeki payı yüzde 25 idi. Yine hisse senedi yatırım varlıkları 1,6 trilyon lira seviyesinde bulunuyor. 2022 yıl sonuna göre hisse senedi yatırımlarının payı 2,8 puan yani yüzde 22,04 geriledi. Hisse senedi yatırımlarını payı finansal varlıklar içinde geçen yılsonundaki yüzde 12,7 seviyesinden yüzde 9,9'a indi.           

Tasarruf sahibi belirsizlik nedeniyle beklemede

KKM dahil TL mevduat, DTH ve hisse senedi yatırım varlığındaki değişim artış ve azalışlarda değişime işaret ediyor. DTH ve hisse senedinden çıkan yatırımcıların büyük çoğunluğu KKM dahil TL mevduatı tercih etti. Ancak bir kısım tasarruf sahibi ise hem seçim belirsizliği hem de ekonomiye yönelik endişeler nedeniyle yatırımını fiziki dolar ve altına kaydırdı. Bu durum bir nevi yatırımcının seçimler sonuçlanana kadar bekleme moduna geçtiğini de ortaya koydu.            

Bankacılık sektörü kaynakları seçimler öncesinde TL mevduat faizlerindeki artışın hisse piyasasına olumsuz yansıdığını dile getirirken her ne kadar Borsa İstanbul’daki yatırımcı sayısı 5 milyonu aşsa da bunun sadece halka arzlara katılıp çıkan oldukça düşük portföylü deyim yerindeyse günübirlik yatırımcılar olduğunu vurguladı. Merkezi Kayıt Kuruluşu verilerine göre hisse senedi piyasasında yatırımcı sayısı 5 milyon 21 bin 495'e ulaştı. Bu neredeyse bir yılda yatırımcı sayısının ikiye katlandığı anlamına geliyor. Ancak finansal varlık büyüklüğünde hisse senedinin payı düşüyor. Bunda da uzmanlar halka arzlara gelen üst üste birkaç tavan fiyat beklentisinden sonra satarak borsadan çıkan yatırımcının etkili olduğunu belirten uzmanlar büyük ve uzun vadeli yatırımcının belirsizlik nedeniyle son dönemde borsadan uzak durduğunu dile getirdi.            

Bazı uzmanlar ise yastık altı döviz ve altın yatırımının yanı sıra yeniden kripto para ya doğru da bir yönelim olduğuna işaret etti. Ancak bankacılık sektörü kaynakları ağırlıklı olarak hisse ve DTH’tan çıkıp KKM dahil TL mevduatı tercih etmeyen yatırımcının fiziki döviz ve altını seçtiğini dile getirdi.

■ NİSAN AYININ KAZANDIRANI KÜLÇE ALTIN OLDU

Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre nisanda aylık en yüksek reel getiri, yurt içi üretici fi yat endeksi (Yİ-ÜFE) ile indirgendiğinde yüzde 8,83, tüketici fi yat endeksi (TÜFE) ile indirgendiğinde ise yüzde 7,15 oranlarıyla külçe altında gerçekleşti. Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde; yatırım araçlarından Euro yüzde 3,34, Amerikan Doları yüzde 0,92, mevduat faizi (brüt) yüzde 0,65 yatırımcısına reel getiri sağlarken; BİST100 endeksi yüzde 4,15 ve Devlet İç Borçlanma Senetleri (DİBS) yüzde 8,99 oranında yatırımcısına kaybettirdi. TÜFE ile indirgendiğinde Euro yüzde 1,75 oranında yatırımcısına reel getiri sağlarken; Amerikan Doları yüzde 0,63, mevduat faizi (brüt) yüzde 0,90, BIST 100 endeksi yüzde 5,63 ve DİBS yüzde 10,39 oranlarında yatırımcısına kaybettirdi. Finansal yatırım araçları yıllık olarak değerlendirildiğinde BİST100 endeksi hala önde. BİST100, Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde yüzde 34,32, TÜFE ile indirgendiğinde ise yüzde 42,20 oranlarında yatırımcısına en yüksek reel getiri sağlayan yatırım aracı oldu. Yıllık değerlendirmede, Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde; yatırım araçlarından külçe altın yüzde 7,26, DİBS yüzde 11,95, Euro yüzde 12,45, Amerikan Doları yüzde 13,57 ve mevduat faizi (brüt) yüzde 23,66 oranlarında yatırımcısına kaybettirdi. TÜFE ile indirgendiğinde de külçe altın yüzde 1,82, DİBS yüzde 6,78, Euro yüzde 7,31, Amerikan Doları yüzde 8,50 ve mevduat faizi (brüt) yüzde 19,18 oranlarında yatırımcısına kaybettirdi.