Yabancı işlemi bu yıl 5-6 milyar dolar olur

Şebnem TURHAN

Ventura Partners ortaklarından Kerim Kotan birleşme ve satın alma işlemlerinde 2021 yılının ilk çeyreğinin yavaş geçtiğini belirterek toplamda yabancı sermayeli olan şirket birleşmelerinin 1 milyar doları geçmeyeceğini kaydetti. Kotan, 2021 sonuna kadar ise yabancı işlemlerinin 5-6 milyar doları bulacağını bu yılın ise 9 milyar dolar seviyesinde kapatılacağını dile getirdi. Geçen yıl ise değeri açıklanan ve açıklanmayanların toplamı 9 milyar dolar seviyesinde bir birleşme ve satın alma işlemi gerçekleştirilmişti

2020’de küresel ölçekte düşüş yüzde 8

Kotan, 2020 yılında ekonomide pandemi nedeniyle çok kötü şeyler yaşandığını hatırlatarak birleşme ve satın alma işlemlerinde ise çok büyük bir gerileme ve düşüş olmadığını vurguladı. Kotan, 2020’nin ilk yarısında tüm dünyada işlemlerin yüzde 70 gerilediğini ancak parasal genişleme, kurtarma paketleri ve aşı konusunda gelen ışığın görülmesiyle sermayenin müthiş bir U dönüşü yaptığını ifade etti. Böylece 2020 yılında küresel ölçekte 3.4 trilyon dolar birleşme ve satın alma işlemi olduğunu söyleyen Kotan, bunun da 2019 yılına kıyasla sadece yüzde 8’lik bir azalmaya işaret ettiğini kaydetti.

İlk çeyrekte yüzde 80 büyüme yaşandı

2021 yılının ilk çeyreğinde ise Kotan, 2020 bazı düşük olduğunu ve 1.3 trilyon dolarlık işlemin yüdze 80 artış yaşandığını gösterdiğini vurgulayarak 2021’in tamamında ise yüzde 7-8 büyüme ile 3.6-3.7 trilyon dolarlık bir işlemin gerçekleşeceğini söyledi.

Türkiye’nin ise bu işlemlerde alması gereken büyüklüğü almadığını kaydeden Kotan, “2020 yılınd a9 milyar dolarlık işlem oldu. 2019’a göre ciddi bir iyileşme gibi görünüyor. Ancak Türkiye’nin potansiyeli 9-10 milyar dolar değil. 25-30 milyar dolarlar seviyesinde potansiyel var Türkiye’de. Her sene yapmamız gereken işlem, her sene gelmesi gereken yabancı sermaye büyüklüğü 20 milyar dolarlar civarında” diye konuştu.

İlk çeyrekte yabancı işlemleri 1 milyar dolar

Kotan, Türkiye’de 2021 yılının ilk çeyreğinin yavaş geçtiğini ve toplamda yabancı sermaye olarak birleşme ve satın alma işlemlerinin 1 milyar doları geçmeyeceğini söyledi. 2021 sonuna kadar gene bu rakamın en az 5-6 milyar dolarları bulacağını düşündüğünü vurgulayan Kotan, 2021 yılının da 2020 yılındaki 9 milyar doları yakalama ihtimali bulunduğunu dile getirdi.

Türkiye ucuz ama kaliteli üretim üssüne dönüşüyor

Kerim Kotan, Türkiye’nin yıllardır söylenilen jeopolitik konumu ve genç işgücü ile güçlü imalat sanayi yapısının pandemiyle birlikte çok daha fazla önce çıktığını dile getirerek şöyle devam etti: “Hep Çin’de ucuz üretim var yaklaşımı var. Ancak yanlış. Bir araştırma yaptık. Türkiye’deki tüm OSB’lerin ortalamasını ve Çin’deki OSB’lerin ortalamasını aldık. Türkiye’de bir OSB çalışanın şirketi maliyeti 500 Euro iken Çin’de 900 Euro. Yine Türkiye’de ortalama mühendisin şirketine maliyeti 900 Euro, Çin’de 1500 Euro. İki ülkede elektrik fiyatları sanayide hemen hemen aynı seviyede. Çin Türkiye’den ucuz mu değil mi konuşmanı anlamı yok. Türkiye Çin’den daha kaliteli üretimi daha ucuza sağlayabiliyor. Çin’e 1 milyon ürettiriyordunuz ucuza 1000 tane şu renk dediğinizde akılları karışıyordu. Şimdi Çin’in neredeyse yüzde 60-70 fiyatına gelmiş Türkiye’de rakamlar ve kaliteli üretim Türkiye’de. Yabancı yatırımcılar görmüyor mu bunu? Bugün Avrupa, ABD, Uzakdoğu’da olup da Türkiye’yi kullanarak bölgeye açılmak isteyen ve üretim kapasitesine Türkiye’ye taşımayı düşünen bir çok yabancı yatırımcı var. Üretim kapasitemi Türkiye’ye taşıyayım bütün Avrupa’ya ihracat yaparım diyor.”

Türk şirketlerinin birleşmeleri için daha fazla vergi teşviki uygulanmalı

Kerim Kotan, Türk şirketlerin de birleşip güçlenebilmeleri için daha fazla vergi teşvikine ihtiyaç olduğunu belirtti. Kotan, “25 sene önce şirket satmak, ortak almak ayıp bir şeydi. Bu ciddi derecede değişti, yaptıkları satışları gururla anlatıyorlar. Şirket satmakta da ayıp bir şey yok patronlar farkında. Holdingseniz Türkiye’deki rekabete baktığınızda üç iş kolundan birinin en iyi sahibi değilsinizdir sizden daha iyi yapan adamlar vardır o işi onlara satıp oradan aldığınız parayla en iyi yaptığınız işlere parayı yönlendirmek mantıklı olur” dedi. Dünyada toplam işlemlerin yüzde 60’ının satın alma yüzde 40’ının birleşme olduğunu belirten Kotan, Türkiye’de ise henüz böyle bir şey olmadığını kaydetti. Kotan, şunları söyledi: “Kolaylıklar, regülasyonda yapıldı, vergi teşvikleri var ama bunların boyutu işi teşvik etmek için yeterli değil. 10 verilmesi gerekirken 1 verilmiş. Gerçekten teşvik etmek istiyorsanız kültürel olarak karşı olan işadamlarını buna itmek istiyorsanız vergi para teşviklerini vereceksiniz.”

Stratejik yatırımcıları Türkiye’ye çekmek lazım

Birleşme ve satın alma işlemleriyle ilgilenen yabancı yatırımcıların sıcak para akımları gibi kısa dönemli Türkiye’ye bakmadığını ve ilgisinin devam ettiğini vurgulayan Kotan, “Ancak yabancıyı nasıl daha fazla çekeriz diye düşünmek zorundayız. 2015’te Türkiye ile ilgilenen 300 fon yüzde 10’u 15’i ya kalmıştır ya kalmamıştır. Bu fonların yatırım vadesi 5-10 yıl ve bu vadeyle bakmak zorunda. Bu vadede çok ters bir şey olursa ben bunu kaldıramam diyor. Ama buna uygun olan stratejik yatırımcılar var. 70 ülkede varım belli dalgalanmaya alıştım diyor, kurlar insin çıksın enfl asyon insin çıksın benim umrumda değil, artıları daha fazla diyor biz bunlara odaklanıyoruz. Ülkenin de bunlara odaklanması lazım. Ucuz ve kaliteli üretim teması yanında teknoloji teması var. Milyar dolarlık ekonomiden bahsediyoruz teknoloji ihracatı olan oyun şirketlerinden bahsediyoruz hukuki çerçeve vergilendirme desteklemek lazım” dedi.

Üretim üssü olarak kullanıp ihracat peşinde

Kerim Kotan, yabancı yatırımcıların en çok ilgilendiği Türk şirketler arasında katma değerli üretim yapabilen, üretiminin yüzde 60’ından fazlası ihracat yapabilenlerin öne çıktığını vurguladı. Kotan, şöyle konuştu: “Elektrik, plastik, otomotiv yan sanayi hepsi olur. Üretim üssü olarak kullanıp ihracat yapabileceği şirket arıyor. Kimyasal ürün, lojistik şirketleri, belli bir markası ve pazar payı olan gıda şirketleri, finansal teknoloji şirketleri. Bunlar önemli. Finansal teknoloji şirketlerine önce özel sermaye şirketleri giriyor sonra stratejik yatırımcılar satın alacak. Üretim, eğitim, sağlık, perakende, finans tarafında siber güvenlik, blockchain, yapay zeka bu hizmetleri veren sektör ve iş modeli olarak işletmeden işletmeye satış yapan şirketlerden bahsediyoruz. Yazılımını yapıp satmak yerine kiralayan şirketler çok önemli.”