Portföylerde dikkat çeken değişim: Borsa coşkusu küçük yatırımcıya yaramadı

Son yıllarda Borsa İstanbul’a akın eden yatırımcı dalgasıyla oluşan hızlı büyüme, özellikle 2020'den sonra yatırımcı sayısının artmasıyla dikkat çekti.

Eski yatırım bankacısı ve Finansal Okuryazarlık Derneği (FODER) Başkanı Attila Köksal, portföy büyüklükleri ve yatırımcı sayılarına yönelik hazırladığı tablolarla değişime işaret etti. Köksal, değerlendirmesinde, “2020 yılında başlayan borsa coşkusu küçük yatırımcıya yaramadı.  Büyük "oyunculara" ve manipülatörlere yaradığı kesin ama borsada gerçek anlamda yatırımcı olan büyük yatırımcıların da bu dönemde mutlu olmadıklarını biliyoruz” dedi.

Yatırımcı sayısı ve portföy büyüklükleri değişti

2020 yılı itibarıyla borsada sadece 1,2 milyon yatırımcı bulunurken, bu rakam Şubat 2025’te 6,7 milyon kişiye ulaştı. Yatırımcı sayısındaki artışa paralel olarak, yatırımcıların portföy büyüklükleri de değişti.

2020 yılı itibarıyla borsadaki yatırımcıların neredeyse yarısı (yaklaşık yüzde 48'i) 1.000 TL'nin altında bir portföye sahip olurken, 2025'te bu oran yüzde 43 oldu. Büyük yatırımcıların oranı arttı.

2020 yılında toplam portföy değeri 1 milyon TL'nin üzerinde olan sadece 11.450 yatırımcı varken, bu rakam 2025'te 231.353'e yükseldi. Büyük yatırımcılar, toplam hisse portföyünün yüzde 88'ini oluşturuyor.

“İki yıl içinde borsaya altı milyonun üzerinde yeni yatırımcı geldi”

Attila Köksal’ın sosyal medyada yaptığı değerlendirme ve sunduğu veriler şu şekilde:

“Bu sabah aklıma 2020 yılından itibaren borsaya girmiş olan yatırımcıların durumu takıldı.  MKK verileri üzerinden birlikte durumu bir değerlendirelim istedim.

Bildiğiniz gibi, 2021 yılına kadar Türk yatırımcıların en gözde yatırım araçlarından birisi olan TL cinsi mevduat, faizlerin aşırı derece düşürülmesi sonucunda cazibesini kaybetti.  Yatırımcılar birikimlerini korumak için önce döviz ve altına, bunların ardından da hisse senetlerine yönlendiler. 

Bu dönemde, halka arz sayılarında patlama yaşandı. 2020 öncesi yılda 4-5 şirket halka arz olurken, 2021-2024 yılları içinde tam 180 şirket halka açıldı.

O dönemde siyasetçiler ve bürokratlarımız bu durumu "sermaye piyasası tabana yayılıyor" diye değerlendiriyorlardı. 

İki yıl içinde borsaya altı milyonun üzerinde yeni yatırımcı geldi. Birçoğu hisse senedi yatırımlarında yeterli bilgi sahibi olmayan bu kişiler sosyal medya aracılığı ile suni fiyat hareketleri yaratan kişi ve grupların tuzaklarına düştüler.

2020’de 11 bin 450 kişinin 1 milyon TL’nin üzerinde portföyü var

Önce Ocak 2020 itibarı ile MKK verilerine göre borsadaki yatırımcı dağılımını inceleyelim. 

O tarihte borsada 1,2 milyon yatırımcı var.  Bunların neredeyse %50'sinin toplam portföyü 1.000 TL'nin altında.

Toplam portföyü bir milyon TL üzerinde olan sadece 11.450 kişi var.  Onların ortalama portföy büyüklüğü 14 milyon TL (2.375 milyon dolar)

Ocak 2020 toplam portföy değeri bazında dağılım grafiği: 1 milyon TL üzeri portföyü olanlar toplamın %79'una sahipler.

Ocak 2020 toplam yatırımcı sayısı bazında dağılım grafiği: 1.000 TL altı portföyü olanlar toplamın %48'i.

Portföyler büyüdü

Şimdi Şubat 2025 itibarı ile MKK verilerine göre borsadaki yatırımcı dağılımını inceleyelim. Günümüzde borsada 6.7 milyon yatırımcı var. (2023 Kasım ayında bu rakam 8.5 milyondu) Bunların %53'ünün toplam portföyü 10.000 TL'nin altında. Toplam portföyü bir milyon TL üzerinde olan artık 231.353 kişi var. Onların ortalama portföy büyüklüğü 13.6 milyon TL (374.000 dolar). Portföy büyüklüğü 10 milyon üzerinde olan 17.891 kişi var.

Şubat 2025 toplam portföy değeri bazında dağılım grafiği: 1 milyon TL üzeri portföyü olanlar toplamın %88'ine sahipler.

Şubat 2025 toplam yatırımcı sayısı bazında dağılım grafiği: 1.000 TL (27$) altı portföyü olanlar toplam yatırımcı sayısının %43'ü.

Bu da kıyaslamalı tablo.

“Büyük yatırımcıların da bu dönemde mutlu olmadıklarını biliyoruz”

MKK'dan aldığım veriler sadece yerli yatırımcıları kapsıyor.  Bu dönemde borsaya giren "taze para"nın tutarını bilmiyorum.  Bu nedenle bu analizin bir bacağı eksik.

Ama görünen o ki, yatırımcı sayısının defalarca katlanmasına rağmen küçük yatırımcıların borsadaki toplam birikimleri endeks artışının önemli ölçüde gerisinde kalmış.

50.000 TL altı yatırımcıların ortalama portföy tutarı Ocak 2020'deki 1.061 dolardan Şubat 2025'de 224 dolara gerilemiş.

Bir milyon üzerinde portföyü olan yatırımcı sayısı 20 misline çıkmış.  Burada borsaya giren taze paranın etkisi mutlaka vardır ama artışın bir kısmı da büyük oyuncuların küçüklerin sırtından kazanmalarından kaynaklanıyor.  Tabii, enflasyonu da unutmayalım.  2020 yılının bir milyonu 2025 yılının bir milyonu değil.

Özetle, 2020 yılında başlayan borsa coşkusu küçük yatırımcıya yaramadı.  Büyük "oyunculara" ve manipülatörlere yaradığı kesin ama borsada gerçek anlamda yatırımcı olan büyük yatırımcıların da bu dönemde mutlu olmadıklarını biliyoruz.”