Negatif faiz borsaya yaradı

Şebnem TURHAN

Merkez Bankası’nın Para Politikası Kurulu’nun eylül ve ekim toplantılarında 300 baz puanlık indirimleri sonrası negatif reel faiz getirisi ile yatırımcılarda yeni bir eğilim oluştuğunun sinyalleri güçleniyor. TL mevduat faizleri bazı kamu bankalarında en fazla yüzde 15,75 seviyesine çıkarken bazılarında ise yüzde 16,1-16,25 arasında. Özel sektörde ise genellikle yüzde 16 ile sınırlandı. Bankacılık kaynaklarından alınan bilgiye göre 22-29 Ekim arasında kamudan 7 milyar liralık, TL mevduat çıkışı oldu. Yine kaynakların verdiği bilgiye göre bunun 1 milyar lirası özel, yabancı ve katılım bankaları mevduatına girerken 6 milyar lira diğer yatırım araçlarına yöneldi. Uzmanlar paranın yolunun borsa olduğuna işaret ediyor. Borsa İstanbul 7 Ekim- 9 Kasım arasında yüzde 19 yükseldi. Dün BİST 100 kar satışlarının artması ve küresel çapta yüksek gelen enflasyon verileri sonrası negatif bir seyir izledi.

Merkez Bankası verilerine göre ise 29 Ekim haftasında ortalama yıllık TL mevduat faizi yüzde 15,73 seviyesine indi. Bir hafta öncesinde faiz oranı yüzde 16,68 idi. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre ise TÜFE ile indirgendiğinde yıllık olarak mevduat faizi (brüt) yüzde 7,46 yatırımcısına kaybettirdi. Dolar kurunda ise TL’ye karşı güçlenme sürüyor. Her ne kadar 25 Ekim’de 9.85 lira seviyesi henüz aşılmasa da dolar/TL’de dün de yön yukarıya doğruydu. Ekim ayı yatırımcının özellikle Merkez Bankası’nın faiz indirimi sonrası TL mevduattansa diğer sermaye piyasalarına yönelmesinin de önünü açtı.

BİST 100 endeksi rekor üstüne rekor kırdı

Bilanço dönemiyle birlikte Türkiye’de dahil küresel çapta hisse senedi piyasaları en pozitif günlerini yaşadı. Uluslararası yatırım bankaları da önümüzdeki dönemde tahvil yerine hisse senedi piyasalarının daha gözde olacağı yorumlarını yapıyor. Tüm dünyada yüksek enflasyon ortamında şirket karları çok çok iyi geldi ve bu borsalarda yeni rekor seviyelerin görülmesine neden oldu. Türkiye’de de 7 Ekim’den 9 Kasım kapanışa Borsa İstanbul yüzde 19 yükseldi. İşlem hacimleri de her gün daha katladı ve 9 Kasım’da 42 milyar lirayı aştı. Yıl içinde 10-15 milyar liraya kadar gerilemişti işlem hacimleri. Borsada yükselişi ise son günlerde yabancı girişi olsa da yerli yatırımcı tek başına sürükledi denebilir. Yabancı yatırımcı oranı yüzde 41 seviyesinden ancak yüzde 42,3’e çıkabildi. Yerli yatırımcıların da ilgisinin geçen yıl olduğu gibi halka arz ve küçük şirketlerden BİST30 başta olmak üzere büyük ve güçlü bilançoya sahip şirketlere doğru evrildiğine de analistler dikkat çekiyor. Nitekim son haftalarda halka arz endeksinden daha hızlı yükselişi BİST100 ve bankacılık endeksi sağladı.

TL mevduatta da reel getirinin negatif olması ve hisse senedi piyasalarındaki bu pozitif seyir yatırımcının dikkatini çekmiş gibi duruyor. Ancak bu kez ilginin geçen yılki gibi olmadığına dikkat çeken analistler yerli yatırımcının borsada bu kez daha seçici olduğunu vurguluyor.

TL vadeli mevduatta kısmı gerileme

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) haftalık verilerine göre vadeli TL mevduat 22-29 Ekim haftasında 29 Ekim haftasında ticarilerde yaşanan azalmayla bir miktar geriledi. 22 Ekim haftasında 1 trilyon 467 milyar 120 milyon lira olan bankacılık sektörü TL vadeli mevduatı 1 trilyon 455 milyar 377 milyon liraya geriledi. BDDK'nın günlük verileri ise vadeli TL mevduatın 1 Kasım haftasında 1 trilyon 446 milyar 269 milyon liraya gerilediğini ardından artış gösterse de 5 Kasım itibariyle 1 trilyon 467 milyar 731 milyon liraya geldiğini gösteriyor.

TL mevduat faizleri 95 baz puan azaldı

Merkez Bankası verilerine göre bankaların TL mevduat için uyguladıkları faiz oranı 29 Ekim haftasında bir önceki haftaya göre 95 baz puan azalışla yüzde 15,73 olurken dolar mevduat faizi 3 baz puan azalışla yüzde 0,53 ve Euro mevduat faizi değişmeyerek yüzde 0,18’de kaldı. TL bazlı ticari kredilerin faiz oranı ise aynı haftada bir önceki haftaya göre 87 baz puan azalışla yüzde 19,38’e indi. TL bazlı konut kredi faizleri 42 baz puan azalışla yüzde 17,53; taşıt kredi faizleri 33 baz puan azalışla yüzde 20,33 ve ihtiyaç kredi faizleri 7 baz puan azalışla yüzde 23,28 olarak gerçekleşti. Dolar bazlı ticari kredilerin faiz oranı aynı haftada 117 baz puan azalışla yüzde 2,67 olurken Euro bazlı ticari kredilerin faiz oranı 49 baz puan artışla yüzde 3,10’a geriledi.

Dolar/TL 9.88 liraya dayandı

Bir süredir yüksek seviyesini sürdürse de sakin bir seyir izleyen dolar/TL dün hareketlendi. Gün içinde 9.84 liraya kadar yükselerek 9.85 lira olan tarihi en yüksek seviyesine yaklaşan dolar/TL 9.80 lira üzerinde kalmaya devam etti. Son günlerde her gün rekor tazeleyen borsada ise kar satışları gözlendi. Çin’de tarihi zirvesinde gelen enflasyon verisi sonrası ABD’den de aynı doğrultuda rakamlar açıklanması kar satışlarını hızlandırdı.