Borsa yatırımcısının dörtte biri 30 yaşın altında

EMİRCAN YAMAN

Türk borsasında pay senedi bakiyeli yatırımcı sayısı her geçen gün sürekli yeni rekorlara imza atarken, yatırımcıların profili de yıllar içinde gençleşti. Merkezi Kayıt Kuruluşu verilerine göre borsada 15-29 yaş arası genç hisse senedi yatırımcısı sayısı son 10 yılda 19 puan, son 1 yılda ise yaklaşık 10 puan artarak yüzde 25,65 seviyesine çıktı. Verilere göre Borsa İstanbul’da genç yatırımcı sayısı 2023 Ağustos’ta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 288 artışla 1 milyon 599 bin 635 kişiye ulaşırken, genç yatırımcıların toplam portföy değeri de son 1 yıllık süreçte dolar bazında yüzde 161 artarak 2 milyar 815 milyon dolara yükseldi.

Borsada 15-29 yaş arası yatırımcı sayısındaki artışta, yüksek enflasyon ve halka arz süreçleri etkili oldu. Uzmanların verdiği bilgiye göre gençlerin daha kolay para kazanma arzusuyla borsaya yönelmesi ile halka arzlarda daha çok pay alabilmek için kişilerin tüm çocukları ve akrabalarına hesap açmaları da artışı ivmelendirdi. Verilere göre 2010 Ağustos’ta 63 bin 875 olan 15-29 yaş arası genç yatırımcı sayısı, yalnızca 2 halka arz gerçekleştirilen 2016’da 43 bin 391’e kadar düştü. 2010’da yüzde 6,24 olan borsadaki genç yatırımcı oranı 6 yıl içinde 2 puandan fazla azalışla yüzde 4,13’e gerilerken, genç yatırımcıların toplam portföy değeri de dolar bazında yüzde 53 azalarak 350 milyon dolara indi. Bu tarihten 2019 sonuna kadar eğilim değişmedi 2020’de ise pandemi ve artan halka arzların etkisiyle büyük bir kırılım yaşadı ve bir yıl içinde yaklaşık 6 puan ve 140 bin kişiden fazla artarak 221 bin 926 kişiyle yüzde 13,17 seviyesine yükseldi. Bu dönemde genç yatırımcıların toplam portföy değeriyse bir önceki yıla oranla TL bazında yüzde 313; dolar bazında ise yüzde 213 artış gösterdi.

Genç yatırımcı sayısı 2021’de 396 bin 309’a, 2022 yılında 412 bin 213’e, 2023 yılında ise 1 milyon 599 bin 635’e çıktı. Genç yatırımcıların portföy değerindeyse bu süreçte TL bazında yüzde 987, dolar bazındaysa yüzde 203 artış kaydedildi. Genç yatırımcıların toplam yatırımcılar içindeki payındaysa yer yer kesintiler olsa da istikrarlı bir artış olduğu görüldü. 2010 yılında yüzde 6,24 düzeyinde olan tüm yatırımcılar içindeki genç yatırımcı oranı, 2019 yılında yüzde 6,26’ya, 2020 yılında yüzde 13,17’ye, 2021 yılında yüzde 16,61’e, 2023 yılında ise bir önceki yıla kıyasla yaklaşık 10 puan artışla yüzde 25,65’e yükseldi.

Toplam portföy değeri içinde genç yatırımcıların payı hâlâ çok düşük, fakat gelişim gösteriyor. 2010 yılında 1 milyar 110 milyon TL ile yüzde 3,70 düzeyinde yer alan toplam portföy değeri içindeki genç yatırımcıların oranı, son on yıllık süreçte çalkantılı bir seyir izlese de 2020 yılında yüzde 4,59’a, 2023 yılında ise yüzde 4,93'e ulaşarak bir kez daha rekor kırdı. Genç yatırımcıların portföy değeri son 10 yıllık süre içinde TL bazında yüzde 6 bin 776, dolar bazında ise yüzde 428 artış göstererek 74 milyar 674 milyar TL seviyesine yükseldi.