BIST'e akın eden vatandaş engel: Yabancı borsaya geri döner mi?

East Capital Gelişmekte olan ülkeler portföy danışmanı Emre Akçakmak, Türkiye’de Borsa İstanbul’a yabancının yeniden girip girmeyeceğine yönelik önemli bir değerlendirmede bulundu.

Akçakmak, BIST’teki yabancı oranlarının eskisi kadar yüksek olmasının artık çok da mümkün olmadığını ve çeşitli nedenleri olduğunu anlattı. Paylaştığı BIST grafiğinde de rallinin yabancıyı çok da etkilemedi görüldü. 

İşte Akçakmak’ın yabancının borsaya gelmesine yönelik değerlendirmesi:

“Türkiye hisse senedi piyasasında #bist yabancı yatırımcı çok yanlış anlaşılıyor. Yabancı gelir mi, ne zaman gelecek konusunda en son söyleyeceğimi şimdi söyleyeyim: Bu konuyu daha fazla uzatmadan kapatalım arkadaşlar.

Yabancı yatırımcı ne kimsenin bilmediğini bilip, görmediğini görüp piyasayı önden yukarı çekecek kadar sofistike, ne de kaba tabiriyle "gelse de elimizdeki hisseleri çaksak" denecek kadar saf.

Çoğu yabancı borsa yatırımcısı öyle hak, hukuk ve adalet pesinde de koşmuyor. Bazen "Türkiye’ye asla yatırım yapmam" deyip yeni bir hikâye görünce hemen alım yapıyor, bazen de en ufak riskte fiyata ya da yerel dinamiklere bakmadan çıkıyor.

Gözden kaçırılan en büyük nokta ise şu ki, yapısal olarak eskiden birçok Türkiye’ye özel fon ve bölgesel Doğu Avrupa fonları varken, bunların özellikle savaş sonrası kapanması ile aktif fonlar ciddi anlamda küçüldü. Eskiden yabancı yatırımın 2/3'u aktif iken şimdi yatırımların 2/3'u endeksleri pasif olarak takip eden fonlardan geliyor.

Yabancı, önce tercih olarak (YEP: 2018-20), sonrasında ise yapısal olarak (Rusya, MSCI endeks: 2022-24) Türkiye’den uzaklaştı. Bunun yanında Türkiye’de borsaya bireysel katılımın artması ve BES'in devam eden büyümesi yabancı sahipliğini eski seviyelerin görmeyeceğimizin habercisi.

Bunun yanında fon giriş-çıkışlarındaki pro-döngüsel durumun (iyi zamanda giriş, kötü zamanda çıkış) kur konusunda hassas olan politika yapıcılarının yabancı borsa yatırımcısına bakisini değiştirdiği düşüncesindeyim.

Özetle, yabancının giriş-çıkış kalıpları (pattern) şu aşamada büyütüldüğü derecede önemli değil. En basitinden, yerel dinamik kaynaklı son 10 yılın en büyük USD rallisini yabancının "ben Türkiye’ye bakmıyorum" deyip içten içe pişmanlıktan ağlayarak kaçırdığını görüyoruz.

2011-2013'ler geri gelir mi? Onun için herhalde bir 10 sene daha öngörülebilir ve tutarlı politikalar eşliğinde beklemek lazım.”