Saat üreticilerinde yaptırım kaygısı

Evrim KÜÇÜK

Lüks saat denince akla hemen İsviçre saatleri geliyor. İsviçreli büyük üreticiler geçtiğimiz günlerde Cenevre’de yapılan fuarda boy gösterdiler. Ancak saat üreticileri Rusya’ya uygulanan yaptırımlar nedeniyle biraz temkinliydi. Zira İsviçreli üreticilerin altın, elmas, platin, paladyum gibi hammadde ithalatının önemli kısmı Rusya’dan geliyor.

Lüks saat üretiminde kıymetli madenler kullanılıyor. Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden sonra dünyanın en büyük elmas madenciliği şirketi olan Alrosa'ya ABD yaptırımları başladı. Şirket, Rusya'nın elmas madenciliği kapasitesinin yüzde 90'ından fazlasını ve küresel elmas madenciliği üretiminin yüzde 30’unu gerçekleştiriyor.

İsviçre ve Rusya arasındaki ticaret sınırlı olmakla birlikte, İsviçre’nin en önemli ithalat kalemini altın oluşturuyor. Bunu platin gibi değerli metaller ve elmas izliyor. AFP’ye konuşan İsviçre Saat Endüstrisi Federasyonu Başkanı Jean-Daniel Pasche'ye göre, saatçilik 2021’deki tedarik sorunlarından ülke ekonomisindeki diğer sektörlere kıyasla daha az etkilenmişti. Ancak Pasche, basına yaptığı açıklamada, durumun artık böyle olmayabileceğini söyledi. Yetkili, bu noktada saat sektörü üzerindeki etkiyi tahmin etmenin zor olduğunu belirterek, “Açıkçası şu an için rezervler var. Daha sonra, çatışmanın ne kadar süreceğine bağlı olarak rezerv durumunu görmemiz gerekecek” dedi.

Cartier, Van Cleef & Arpels mücevher firmalarının yanı sıra Piaget ve IWC dahil sekiz prestijli saat markasının sahibi olan saat devi Richemont, tüm markalarının Rusya'dan elmas tedarik etmeyi bıraktığını söyledi. Richemont CEO'su Jerome Lambert bir basın toplantısında yaptığı açıklamada, başka yerlerden kaliteli elmas tedariki için çalışılacağını söyledi.

Fiyatlar artabilir

Finansal hizmetler firması Kepler Cheuvreux'de endüstri analisti olan Jon Cox, hammadde üzerindeki belirsizliğin "elbette fiyatları artıracağını" belirtti. Lüks işletmelerin diğer sektörlere göre maliyetleri müşterilere yansıtma konusunda daha fazla alanı olduğunu belirten Cox, fiyatlarda artış yaşanabileceğini kaydetti.

ALTINLAR NEREDEN GELİYOR?

Financial Review’da yer alan bir analizde de dünyanın önde gelen saat üreticilerinin Rus altını konusunda nasıl tedbirler aldığına bakıldı. Yayın organı, altın kaynakları ve Rus ürünlerini parçalarından çıkarıp çıkaramayacakları konusunda yedi küresel saatçiyle temasa geçti. Rolex'in bir sözcüsü, şirketin gizlilik nedeniyle altın tedarikçilerinin kimliğini açıklamadığını söyledi. Ancak markanın, bağımsız bir ofis tarafından garanti edilen ve madenden çıktığı andan nihai ürüne kadar kendi izlenebilirlik sistemini devreye soktuğu belirtildi. Omega ve Longines gibi markaların sahibi olan Swatch Group, kullandığı altının sadece yüzde 1'inden azının Sorumlu Mücevherat Konseyi sertifikasına uymayan tedarikçilerden geldiğini söyledi. “Swatch Group, altın, gümüş, paladyum ve platin başta olmak üzere farklı değerli metaller kullanıyor ve en büyük oranı altın oluşturuyor. Birincil altın yalnızca ABD, Kanada ve Avustralya'daki endüstriyel madenlerden elde ediliyor" dedi. Japon Seiko Group da saatlerindeki malzemelerin hiçbirinin doğrudan Rusya'dan alınmadığını söyledi. Bir sözcü, "Rus malzemelerinin kullanılmamasını sağlamak için daha fazla araştırmaya ve tedarikçilerimizle görüşmeye devam edeceğiz" dedi.

Rusya’ya ihracatları durdu

Bu arada İsviçre'nin en büyük lüks saat markası Rolex ile Swatch Group ve Richemont'un Rusya’ya ihracatı durdu. Bir şirket sözcüsü, şu anda Rusya'da satılan Rolex saatlerinin, envanteri Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden önce sağlanan bağımsız ve özel sektöre ait yerel perakendeciler tarafından yapıldığını söyledi.

Brüksel'de Rus elmas yasağı masada değil

ABD, Rusya’dan elmas ithalatına yasak getirirken, AB’de böyle bir yasağın masada olmadığı belirtiliyor. Birçok ürün için Rusya’dan ithalat yasağı getiren AB’nin, mücevher ticareti için kritik bir ortak olarak görülen Rus elması için yaptırım düşünmediği belirtiliyor. Belçika Başbakanı Alexander De Croo, Avrupa Birliği’nin Rus elmas sektörüne yönelik olası bir yasağı henüz görüşmediğini söyledi. De Croo, Batı yaptırımlarının “Rus tarafında bizimkinden çok daha büyük bir etkisi olması gerektiğini” vurguladı. “Henüz müzakere masasında elmasların yasaklanması yönünde bir teklif görmedim. Vurgulamak istiyorum: Belçika bu karara engel olmayacak ama bunun AB ülkelerine değil Rusya’ya zarar vereceğinden emin olmanız gerekiyor” dedi. Belçika, gelişmiş mücevher endüstrisi için Rus elmaslarının önemli ithalatçılarından biri. Daha önce, bir dizi Avrupalı medya kuruluşu, ülkenin AB’nin Rus elmaslarının ithalatına yönelik yaptırım tartışmalarını engellediğini bildirmişti.