Metaller güç savaşı veriyor

Evrim KÜÇÜK

Küresel ekonomik toparlanma ve yenilenebilir enerji yatırımlarındaki artışla birlikte son 1 yılda metal fiyatlarındaki hızlı bir artış yaşandı. Londra Metal Borsası Endeksi son bir yılda yüzde 45, yılbaşından bu yana ise yüzde 25 yükseldi. Yılın ikinci yarısında bazı metallerin fiyatlarının güçlenmeye devam etmesi beklenirken, en iyi performansı kalay ve alüminyumun göstereceği tahmin ediliyor.

LME’de metal fiyatları, pandemide dibe vuran talebin toparlanmaya başlaması, parasal gevşeme, spekülatif alımlar, en büyük tüketici Çin’de maliyetlerin artması gibi faktörlerle 2021'de son yılların en yüksek seviyesine çıktı. Son haftalarda ise merkez bankalarının politikalarını sıkılaştırmayı gündemlerine alması ve talepteki toparlanmanın yavaşlaması ile ralli sakinleşti. Özellikle ABD Merkez Bankası’nın (Fed) varlık alımlarını azaltmaya başlama olasılığı emtia fiyatlarını baskılamaya devam edebilir. Ancak uzmanlara göre talep ve arz dengesinin talepten yana değiştiği bazı temel metaller yükselişini sürdürecek.

Çin’de devlet kontrolündeki araştırma şirketi Antaike, güçlü talep ve kısıtlı arz nedeniyle kalay ve alüminyum fiyatlarının 2021'in ikinci yarısında metallerin geri kalanından daha hızlı artacağını öngördü. Kıdemli analist Xia Cong, bir web seminerinde, "Kalay ve alüminyum diğer metallerden çok daha güçlü hareket ediyor. Ardından nikel ve kurşun geliyor" dedi.

Son 1 yılda LME Endeksi yüzde 45, yılbaşından bu yara yüzde 25 artarken, kalayda son 12 ayda fiyat artışı yüzde 94, ocaktan bu yana yüzde 71 oldu. Fiyatlar bugüne kadar ilk kez 34 bin doların üzerine taşındı. Akıllı telefon, dizüstü bilgisayar ve tablet gibi elektronik eşya talebindeki artışın yanı sıra Delta varyantının Asya ve Afrika’da lojistik sorunlar yaratması fiyatları yükseltiyor. Antaike, Ocak-temmuz döneminde 27.393 dolar/ton olan ortalama fiyatın yılın ikinci yarısında 28 bin 500 dolar olabileceği tahmininde bulunuyor.

Alüminyumun ise ortalama 2.295 dolar/ton seviyesinden 2.550 dolara çıkabileceği belirtiliyor. Güçlü alüminyum tüketimi, başlıca üretici Çin'deki elektrik kesintileri ve sellerden zarar gören arzı aşınca fiyatlarda artış beklentisi artıyor. Bu yıl küresel alüminyum tüketiminin iklim değişikliği yatırımı sayesinde yüzde 8 arttığı görülüyor. Alüminyum vadeli işlemleri, Çin'in kirliliği azaltmak ve yeşil hedeflere ulaşmak için üretimi baskılamasının da etkisiyle Haziran 2011'den bu yana en yüksek seviye olan ton başına 2.600 $ civarında işlem görüyor. LME’de fiyatlar yılbaşından bu yana yüzde 30, son bir yılda yüzde 45 yükselmiş durumda.

Nikel: 4 yılda talep %31 artacak

Paslanmaz çelik tüketimindeki artış ve elektrikli araç bataryalarından gelen talebe paralel olarak nikel fiyatlarının ağustos-aralık aylarında ton başına ortalama 18.000 dolara yükselmesi bekleniyor. Nikel fiyatları yılbaşından bu yana yüzde 16 artarak 19 bin doların üzerinde seyrediyor. Xia, pil sektöründen gelen küresel nikel talebinin 2021-2025 döneminde yıllık bileşik büyüme oranının yüzde 31 olmasının beklendiğini söylüyor.

Kurşun: Ortalama fiyat 2.190 $ olabilir

Ortalama kurşun fiyatlarının da ortalama 2.121 dolar/tondan 2.190 dolara yükseleceği tahmin ediliyor. Kurşun fiyatları Avrupa’nın en büyük dökümhanelerinden Berzelius Metall’in Almanya’daki Stolberg tesisinde üretimin seller nedeniyle darbe alması ve haftalarca normale dönemeyeceğini duyurması sonrasında ton başına 2.350 doları aşarak 3 yılın en yüksek seviyesini gördü. Fiyatlarda son 1 yılda yüzde 17 ve yılbaşından bu yana yüzde 16 yükseliş kaydedildi. Konstrante kurşun piyasasında yaşanan sıkışıklık fiyatları yukarı yönlü destekliyor fakat Çin’in yüksek stoklarının, ABD ve Avrupa’ya ihracat artmadığı sürece, ralliyi sınırlandıracağı belirtiliyor.

Bakır: Escondida grevi fiyatları etkiliyor

Bakırda ortalama fiyatın ise yılın geri kalanında mevcut seviyelerin altına inebileceği uyarısı yapan analist, arzın kademeli olarak artmasının fiyatlara ivme kaybettirebileceğini ifade ediyor. Bakır vadeli işlemleri, son 2 haftadır geriliyor. Bakır fiyatları 2021 başından itibaren yüzde 23 arttı ve ton başına 9.500-9.600 civarından işlem görüyor. ABD imalat faaliyetleri temmuzda 6 ayın en düşük seviyesine geriledi ve Çin'in fabrika faaliyetlerindeki büyümesi 15 ayın en düşük seviyesine indi. Yine de, Şili'deki en büyük bakır üreticisindeki maden işçilerinin greve gidiyor olmasının yarattığı arz kaygısı fiyatları desteklemeye devam ediyor. Dünyanın en büyük bakır madeni Escondida’nın durumu fiyatlarda etkili olmaya devam edecek. Öte taraftan ABD’nin yollara, köprülere, limanlara, yüksek hızlı internete ve diğer altyapıya yatırım yapmak için 1 trilyon dolarlık kapsamlı bir plan hazırlamış olması talebin yeniden canlanmasına yardımcı olabilir.

Çinko: Görünümü diğer metallerden zayıf

Çinko fiyatları da yılbaşından bu yana sadece yüzde 8.8 yükseldi ve 2.900-3.000 dolar aralığında geziyor. Bu yıl 240 dolar civarında prim yapan çinkonun artan arz nedeniyle yılın geri kalında diğer metallerden daha zayıf bir görünüm çizdiği belirtiliyor. Çinkoda en büyük üreticiler Çin, Peru, Avustralya, ABD, Kanada, Hindistan ve Kazakistan.