‘Mavi dalga’ emtiada yükseliş getirecek

Evrim KÜÇÜK

Yılın ikinci yarısında toparlanmaya başlayan emtia fiyatları güçlü bir ekim ayı geçiriyor. Tarım emtialarında hava koşullarının etkisi, metallerde ise artan talebin yardımıyla emtia fiyatları ekim ayında yüzde 4 yükselerek borsalardan daha iyi bir performans gösterdi. Emtia piyasasında uzun vadede yükselişin korunması bekleniyor. Kısa ve orta vadede ise emtia fiyatlarını şekillendirmesini beklenen faktörler arasında gelecek hafta yapılacak ABD Başkanlık seçimleri bulunuyor. Anketler, 3 Kasım'daki seçimlerde Demokratların adayı Joe Biden’a daha çok şans tanıyor. Piyasalar bu beklentiye daha gevşek bir dolar, uzun vadeli tahvil getirilerinin yükselmesi, daha reflasyonist bir yaklaşımla yanıt veriyor. Başkan Donald Trump’ın Beyaz Saray’daki koltuğunu Biden'a bırakması durumunda, emtia piyasalarını neler bekliyor?

Seçim öncesi yapılar tahminlere göre ‘mavi’ ile temsil edilen Demokratların iktidarı, ‘kırmızı’ ile temsil edilen Cumhuriyetçilere göre emtia fiyatları için daha pozitif. Analistlere göre Beyaz Saray’ın anahtarını Biden’ın alması ham petrol, endüstriyel metal ve değerli metallerde yükseliş getirebilir. Demokratların altyapıya daha fazla harcama öngörmesi ve yenilenebilir enerji yatırımları emtia için yükseliş beklentisini destekliyor.

ABN Amro: Biden daha güçlü ABD ekonomisi demek

Hollanda merkezli ABN Amro stratejistleri Biden’ın emtia piyasalarında yeni fiyat artışlarını destekleyeceği görüşünde. Finans kuruluşu seçim sonuçlarını değerlendirdiği raporunda, “Önümüzdeki yıllarda yüklü mali teşvik öngören Demokrat politikaların muhtemelen çok daha güçlü bir ABD ekonomisi ile sonuçlanacağını umuyoruz. Bu, genel olarak emtialar için olumlu, özellikle Çin'de büyüme gücünü korursa emtia fiyatlarında ibre yukarı gösterir” ifadelerini kullanıyor. ABN Amro ayrıca, "ABD reel oranlarının negatif kalmasını veya 2021'de daha da düşmesini bekliyoruz. Bu, reel faiz ve emtia piyasaları arasındaki negatif ilişki göz önüne alındığında emtia fiyatlarında artışın sürmesi beklenebilir” yorumunu yapıyor.

Doların yakın dönemde destek bulmaya devam edeceğini ve bunun dolar cinsinden fiyatlanan emtia piyasası için negatif olduğunu belirten kuruluş, “Fakat 2021’de ise doların hız kesip, emtiaya alım gelmesini bekliyoruz” diyor.

Saxo Bank: 2021’de emtia fiyatları daha da güçlenir

Bir diğer finans kuruluşu Saxo Bank tarafından hazırlanan raporda, 3 Kasım'da Beyaz Saray'ın anahtarını kim kazanırsa kazansın, 2021'de daha yüksek emtia fiyatları potansiyeli görüldüğü belirtiliyor. Ham petrol, bakır ve diğer başlıca ürünler için yükseliş öngören Saxo, geniş endüstriyel kullanımı olan gümüş için de iyimser olduğunu ifade ediyor. Özellikle 3 Kasım’da Biden’ın temsil ettiği ‘mavi dalga’ya şahit olursak, Demokratların ‘yeşil enerji gündemi’nin destekleyeceği güneş paneli kurulumunun artmasının gümüş için pozitif olduğuna dikkat çekiliyor.

Pandemi sırasında ham petrol fiyatlarındaki ve talebindeki düşüş, buna bağlı olarak kaya petrolü araştırma fonlarının azalması, enerji piyasasında sermaye harcamalarında keskin bir düşüşe neden oldu. Piyasaların 2021’de dengelenmesini ve fiyatların toparlanmasını bekleyen Saxo, “Petrolde yükseliş açısından en kritik nokta, küresel seyahatler ve ev dışındaki faaliyetlerin önündeki engeli kaldıracak bir aşının ortaya çıkması olacaktır. Diğer yandan, Biden galibiyeti ABD'nin daha yeşil enerji çözümlerine yatırım yaparak emisyonları azaltmaya yönelik küresel çabalara katılmasına ve aynı zamanda artan düzenlemelerle kaya petrolü üretimindeki artışını sınırlandırmasına neden olur” değerlendirmesinde bulunuyor. Bu da Biden döneminde petrol fiyatlarının, daha düşük arz artışı yoluyla, Trump'ın Beyaz Saray'da kalması durumunda görülebilecek olandan daha fazla destekleneceği anlamına geliyor.

Çin ve olumsuz hava emtia için katalizör

Koronavirüs vakalarındaki artışın yarattığı kırılgan ekonomiye rağmen, La Nina hava olayının üretimi olumsuz etkilemesi tahıl fiyatlarını ağustostaki düşük seviyelerin yüzde 25 üzerine taşırken, büyük üreticilerdeki arz kesintisi LME Metal endeksini Temmuz 2018'den bu yana en yüksek seviyesi olan 3100 puanın üzerine çıkardı. Metal fiyatları Mart sonundaki en düşük seviyesinden yaklaşık yüzde 40 arttı. Maliye politikalarının inşaat ve imalat sektörünü güçlendirdiği en büyük metal tüketicisi Çin'den gelen güçlü talep, endüstriyel metaller için bir katalizör görevi gördü. Arz tarafında, Avustralya, Brezilya, Şili ve Peru gibi büyük üreticilerdeki pandemiye bağlı maden kesintileri olumlu ivmeye katkıda bulundu.