Değerli metallerde artış, tahılda düşüş öne çıkıyor

EVRİM KÜÇÜK

Küresel emtia piyasaları Karadeniz ve Ortadoğu’daki jeopolitik gerginlikler, Çin’deki emlak krizi, Fed’in faiz indirimleri arasında kalıp kısıtlı bir hareket kabiliyetine sahip. Yılbaşından bu yana CRB Emtia Endeksi yüzde 10’un üzerinde yükseldi. Enerji emtialarının daha yoğun olarak takip edildiği GSCI Endeksi’ndeki artış ise yüzde 3 civarında. Londra’da Metal Endeksi yılbaşından bu yana yüzde 10.3 prim yaptı.

Peki yeni yılda emtia piyasalarını ne bekliyor. Oxford Economics, 2025 yılında emtia piyasalarının karşı karşıya kalacağı beş temel temayı inceledi. Kuruluş, bu yıl talebin özellikle Çin’deki emlak krizinden dolayı yatırımcının tahminlerinden daha zayıf olduğuna dikkat çekti. Buğday, çelik ve ham petrol gibi emtiada güçlü arzın da fiyatlar üzerinde ağır bir baskı oluşturduğu ve stok artışına neden olduğunu belirten kuruluş, altının ise özellikle merkez bankalarının talebiyle istisna olduğunu kaydetti. İşte Oxford Economics’e göre 2025’te izlenecek beş temel emtia trendi:

1 - OPEC+ ikilemi arzın artmasına neden olacak

OPEC+, üretimi durdurup pazar payını kaybetmek veya üretimi artırıp düşük fiyatlarla karşı karşıya kalma ikilemi yaşıyor. Genel olarak, OPEC+’ın önümüzdeki yıl üretimi artırmaya başlaması bekleniyor. Grup, ABD arz büyümesi yavaşlarken önümüzdeki yıl arz büyümesinin önemli bir kaynağı olacak. Çin’de zayıf sanayi ve inşaat faaliyetleri bu yıl petrol talebini sıkıştırdı. ABD’de, petrol talebinin temel bir ölçüsü olan benzin stokları, uzun vadeli mevsimsel seviyelerinin üzerinde. Tüketiciler EV’lere geçiş yaptıkça gelişmiş ülkelerde araç yakıtı talebi uzun vadede düşüş gösterecek, bu da talebe ve fiyat artışlarına karşı bir engel. Buna göre, zayıf piyasa hissiyatı devam ettikçe Brent ham petrolünün daha da düşebileceği öngörülüyor.

2 - Çelik aşırı arzla daha da kötüleşecek

Çelik fiyatları, gelecek yıl da devam edecek olan düşük talep ve aşırı arz nedeniyle düşüş eğiliminde. Çin’de çelik yoğun emlak sektörü daralırken çelik talebi zayıf. Küresel çelik piyasaları, özellikle Çin’e komşu gelişmekte olan piyasa ekonomileri, ucuz ihracatla dolup taşıyor ve bu durum Çin çeliğine gümrük vergisi uygulayan ülkelerde bile aşırı arza yol açıyor.

Önümüzdeki iki yıl içinde önemli miktarda yeni kapasite devreye girecek ve aşırı kapasite sorununu tırmandıracak. Küresel imalat faaliyetleri bu yıl da kötüleşerek talebi olumsuz etkiledi. Parasal sıkılaştırmanın harcamalar üzerindeki gecikmeli etkisi nedeniyle zayıf talep 2025’in başlarına kadar devam edecek. Ancak gelişmiş ekonomi merkez bankaları faizleri düşürüyor ve bu da 2025’in ilerleyen dönemlerinde sermaye yoğun sektörlere harcama yapılmasını teşvik edecek. Sonuç olarak, Çin dışındaki küresel metal talebi 2025 boyunca yavaş yavaş iyileşecek ve bu da fiyatlara bir miktar destek sağlayacak.

3 - Altın parlamaya devam edecek

Fed, Eylül 2024’te faiz oranlarını 50 baz puan düşürdü ve altın düşen faizden güçlü destek buluyor. Düşen oranlar, altın gibi getiri sağlamayan varlıkları tutmanın fırsat maliyetini azaltacak, borsa yatırım fonları biçiminde yatırım talebini teşvik edecek ve bu da altın fiyatlarını daha da yukarı itecektir. Gelişmekte olan piyasa merkez bankalarından gelen güçlü talep de altın için destekleyici bir ortam yarattı. Fiyatların geçici olarak konsolide olma ihtimalinin olduğunu düşünsek de, merkez bankalarının güçlü alımları ve Hazine tahvili getirilerindeki düşüşten kaynaklanan talebin altın fiyatlarını 2025 yılında da en iyi performans gösteren varlıklardan biri olmaya itecek.

4 - Tahıl fiyatlarının dip yapması bekleniyor

Tahıl fiyatları bu yıl keskin bir düşüş. Ancak fiyatlar artık dip yapmaya başlıyor. Bu yılki zayıf fiyat hareketinin nedeni arz fazlası oldu. Soya fasulyesi fiyatları, daha gevşek piyasa dinamiklerini yansıtarak 2025’te düşük kalmaya devam edecek. Mısır ve buğday fiyatlarının mevcut seviyelerden yükselmesi bekleniyor ancak 2021-2023 seviyelerinin altında kalacak. Pirinç fiyatlarının, 2025’te yıllık bazda düşmesi bekleniyor ve bu durum Hindistan'daki ihracat kısıtlamalarının yakın zamanda hafi fletilmesini yansıtıyor.

5 - Doğal gazda patlama yılı olabilir

Bu yıl doğal gaz piyasalarındaki fiyatlar, güçlü üretim ve depolamada seviyesi nedeniyle durgun kaldı. İleriye baktığımızda, bu yılın sonunda Rusya-Ukrayna beş yıllık boru hattı anlaşmasının sona ereceği dikkat çekiyor. Bu da kıtanın tedarik riskini artırarak sıvılaştırılmış doğal gaza (LNG) olan talebi artırabilir. ABD LNG’si, Meksika Körfezi’ndeki yeni LNG ihracat kapasitesinin bu yılın ilerleyen zamanlarında devreye girmesiyle ana kaynak pazarı olacak. ABD’deki fiyatlar, endüstriyel talepteki artışın yanı sıra Meksika’ya boru hattıyla yapılan ihracatla da desteklenecek.