Değerli metaller hala şokta

Evrim KÜÇÜK

Otomotivdeki çip krizinin nin değerli metaller üzerindeki baskısı sürüyor. ürüyor. Paladyum ve rodyum fiyatları, son iki hafta içinde, önemli destek seviyelerindeki kırılmanın ardından sert bir ir satış dalgasına kapıldı. Platin de özellikle Avrupa’dan gelen talebin azalmasıyla zayıf bir görünüm veriyor.

Paladyum ilkbahar aylaarında test ettiği zirveden sırasıyırasıy- la yüzde 31 ve rodyum ise yüzde 57 geriledi. Platin fiyatlarının kaybı da yüzde 25 civarında. Paladyum fiyatları daha önce 2001 ve 2008 yıllarında gördüğü zirveleri takip eden 12 ay içinde yüzde 66 düşmüştü. Otomotiv katalitik konvertörlerinde katı emisyon normlarını karşılamak için kullanılan nadir bir metal olan rodyumun ise daha büyük bir tepki verme eğiliminde olduğu uyarısı yapılıyor. Daha önceki yükseliş eğilimleri incelendiğinde rodyumun Haziran 2008’deki zirvesinin ardından yüzde 85 geri çekildiği görülüyor.

Talep ve arz dengesi sarsıldı

Her iki metalin fiyatında son haftalarda yaşanan düşüşün temelinde otomotiv sektöründe yaşanan çip krizi yatıyor. Otomobil pazarından COVID sonrası talep toparlanması ile arz artışı dengeli seyretmiyor. Platin grubu metal (PGM) üreticilerinin geçen yıl maruz kaldığı pandemi kaynaklı üretim kesintilerinden sonra, başlıca üretici Güney Afrika'dan gelen üretim normale döndü. Bir diğer önemli üretici Rusya’nın arzındaki azalmaya rağmen, rafine paladyum ve rodyum üretiminin bu yıl rekor seviyede artması bekleniyor. Bununla birlikte, otomobil pazarında devam eden tedarik zinciri sorunları ve üretim kayıpları, bu yıl paladyum ve rodyumda otomotiv kaynaklı talep artışını önlüyor. Küresel çip sıkıntısının otomotivde 7 milyon adetlik bir kayba yol açacağı tahmin edilirken, bu da paladyum talebinde neredeyse 1 milyon ons ve rodyum talebinde 100 bin ons azalma anlamına geliyor. Bunun olması halinde rodyum piyasası fazla vermiş olacak. 2022'de durum kötüleşirse, paladyum piyasasında da fazla verilecek ve rodyumda üretim fazla daha da artacak.

Otomotivde çip sıkıntısı şu an gri metaller üzerindeki en büyük baskı unsuru. Çip sıkıntısının 2022 ortasına kadar çözüme kavuşması beklenmiyor. Delta ve diğer varyantların ekonomi üzerinde yarattığı baskı, birçok endüstriyel kullanım alanı olan platin talebinin hız kesmesine neden olabilir. Bunların yanında ACP ve Norilsk Nickel’in tam kapasite üretime geri dönmesiyle, yılın ilk yarısında yaşanan üretim kaybının telafi edilmesi mümkün.

Düşmekten yoruldular, yeniden tırmanmaya çabalıyorlar

Son günlerde borçlarıyla piyasaların gündemine oturan Çinli emlak şirketi Evergrande’nin kurtarılması emtia fiyatlarına olumlu yansırken, endüstriyel olarak da yoğun kullanımı olan platin ile paladyum da bu yükselişten payını aldı. Paladyum yeniden 2.000 dolar/ons seviyesinin üzerine dönerken, platin 1.000 doların üzerine çıktı. Geçtiğimiz yıl 2.4 milyon ons kullanımla küresel paladyum talebinin yüzde 27’sini gerçekleştiren Çinli otomobil üreticileri, paladyumda en büyük tüketici durumunda. Bu nedenle ülkenin ekonomisinden gelen olumlu veriler paladyumun elini biraz rahatlattı. Commerzbank analisti Karen Jones, “Paladyum düşmekten yoruldu ve yukarı yönlü bir düzeltme arayışında. 1.850 seviyelerinden alım gören paladyumda düşüş hızının şimdilik durduğu söylenebilir. Haziran 2020’nin en düşük seviyesi 1.838 dolar ve 200 haftalık hareket ortalaması 1.764 doların destek olarak korunması fiyata istikrar getiriyor. Yukarı denemelerde 20 günlük ortalama 2.217 dolar hedefte” diyor. Platinin ise aşağıda ilk önemli hedefi 200 haftalık ortalaması 929 doları gördükten sonra yükselişe geçmesinin pozitif olduğunu söyleyen Jones, fiyatların yükseliş yönünde kalıcı olması için Ocak 2020’nin en yüksek seviyesi 1.046 doları yeniden görmesi gerektiğine dikkat çekiyor.

Platini bunlar rahatlatabilir

Fed’in enflasyon geçici söylemi nedeniyle piyasalar enflasyonu fiyatlamıyor fakat enflasyonun kalıcı olması ve bunun reel faizleri düşük tutarak platine destek vermesi beklenebilir. Diğer yandan platin, paladyum karşısında şimdiye kadar en düşük seviyede ve bu paladyumun yerine daha fazla kullanılmasına neden olacak. Ayrıca kısa vadede sert düşüş, taktiksel ralliyi tetikleyerek 500 dolarlık artıya dönme potansiyeli taşıyor. Yatırımcının portföyünü çeşitlendirme çabaları platin gibi emtialara destek verebilir. Platin kullanılan hidrojen yakıt hücrelerine talebin artması platine parlak bir gelecek sunuyor. Bu arada, birincil arzı artırma planlarının olmaması platin fiyatları için pozitif.