Brent 3 yılın zirvesine koşuyor

Hilal SARI

Ne oldu? 

Küresel ekonominin yeniden açılması, ötelenmiş talebin güçlü şekilde geri dönmesi ve stokların beklentilerden daha hızlı azalması, arz tarafındaki kasırgalara bağlı sorunlarla birleşince Brent Ekim 2018’den bu yana en yüksek düzey olan 86 dolara doğru bir adım daha yaklaşarak gün içinde 77,74 dolara kadar yükseldi. Aslında rallinin daha da güçlü olması beklenirken, Çin’in ilk kez devlet ham petrol rezervlerinden ihale ile ham petrol satışı yapmış olması, uzmanlara göre petroldeki fiyat yükselişlerini sınırladı. Ortadoğu'daki petrol talebinin de güçlenmesi ve Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nün üretim musluklarını hala kontrollü şekilde açıyor olması uzmanlara göre Brent’e yakın zamanda 80 doları da gösterebilir. Doğalgaz krizinin sanayicileri petrole kaydırması durumunda 90 dolar da görülebilir. 

Ne dediler? 

UBS analistleri “Brent petrol eylül sonu itibariyle stoklardaki düşüşler, OPEC’in üretiminin düşmesi ve Ortadoğu ülkelerinde talebin güçlenmesiyle 80 dolar/varil düzeyine gelebilir. Brent’in bu düzeyleri görmesi için bir etken de plansız arz kesintileri nedeniyle ham petrol stoklarında yaşanan keskin düşüşün sürüyor olması.”

OANDA kıdemli petrol piyasası analisti Edward Moya ise “Ham petrol fiyatları risk iştahının da ciddi oranda artmasıyla kesinlikle tek yönlü bir yükseliş seyrine giriyor gibi duruyor” diyor. 

Goldman Sachs analistleri ise bu kış beklenenden soğuk geçerse Brent’in 90 doları da görebileceği görüşünde. Önceki gün yayınlanan notunda artan doğalgaz fiyatları ve Avrupa’da bazı doğalgaz tedarikçilerinin batması nedeniyle petrol fiyatlarına ilişkin beklentisini 10 dolar yükselten ABD’li yatırım bankası, Avrupa’daki doğalgaz krizinin petrol piyasasına da taşma etkisi yapacağı görüşünde. Bankaya göre normalden daha soğuk geçecek bir kış küresel petrol talebine 900 bin varil/gün daha ekler. 

ABD rafinerileri Ida ve Nicholson kasırgalarının ABD Körfezi’ndeki üretimi sert vurmasının ardından ihtiyaçlarını Irak ve Kanada petrolüyle kompanse etmeye çalışırken, analist ve traderlar arasında Asyalı alıcıların ise Ortadoğu ve Rus petrollerine yöneldiği görüşü hakim. 

ABD Enerji Enformasyon İdaresi geçtiğimiz hafta iki kasırganın ülkenin petrol stoklarının yaklaşık üç yılın en düşük düzeyine indirdiğini duyurmuştu. 

WoodMac analistleri ise Çin’in devlet rezervlerinden ham petrol satıyor olmasının piyasalarda çok fazla etki etmeyeceğini, Çin’in petrol tüketimi ve ithalatının yanında bu ihalenin hacminin küçük kalacağını söyledi. 

Devlete ait PetroChina ve özel rafineri ve kimya üreticisi Hengli Petrochemicall, ihaleye yakın kaynaklara göre Çin rezervlerinden toplamda 4,43 milyon varil hampetrol satın aldı. 

Ne olacak? 

Son üç haftayı da yükselişle kapatan gösterge petrol fiyatlarında dün Çin’in rezerv satışlarına bağlı yatay seyir izlenen bir gün oldu. Brent petrol 77 doların üzerinde hafif düşüş kaydederken, WTI petrol ise 73 doların üzerinde işlem gördü. OPEC’in üretimi çok sert şekilde artırmaması durumunda güçlü talep ve enerjide yaşanan krizler nedeniyle petrol fiyatlarının yılın son döneminde güçlü bir seyir izlemesi öngörülüyor. 

Tüm bu gelişmelere paralel dünyanın en büyük üçüncü petrol ithalatçısı ve tüketicisi Hindistan’da rafineriler dizel talebinin pandemi öncesine zor döndüğünü ancak mazot talebinin sert yükseldiğini, bu nedenle de Ortadoğu’dan ham petrol alımlarını azaltıp, ABD ve Batı Afrika’dan daha fazla alım yapılmasını beklediklerini aktarıyor. 

Kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s’in Hindistan birimi ICRA, Hindistan’ın mazot tüketiminin Mart 2022 ile biten mali yılda yüzde 14 artışla rekor düzey olan 31,9 milyon tona (739 bin varil/gün) çıkacağını öngörüyor. Ülkede yol altyapılarına yapılan yatırımların da dizel tüketimi artıran ağır araçlara olan ihtiyacı azalttığı belirtiliyor. Ayrıca ülkenin en büyük gazyağı alıcılarından Hindistan Demiryolları, 2023 itibariyle tüm filosunu elektrikliye çevirmeyi ve dizel kullanımını sonlandırmayı planlıyor.