Avrupa’da yeşil çeliğe 15 milyar euro aktı
AB ekonomisinin omurgası olarak görülen çelik sektörü tüm zorluklara karşın yeşil dönüşümde kararlı. Almanya, İtalya, İspanya gibi birçok ülkede şirketlere karbonsuzlaştırma planlarını desteklemek amacıyla neredeyse 15 milyar euro devlet desteği sağlandı.
Evrim Küçük |EVRİM KÜÇÜK
Avrupa’da çelik tüketimi 2024’te kötüleşirken, Avrupa çelik endüstrisi derneği Eurofer, sektöre ilişkin görünümünü bu yıl birkaç kez düşürdü. Özellikle çelik tüketen iki önemli sektör olan otomotiv ve inşaat sektörlerinde düşüşler yaşanıyor. Ancak bu zorluklara rağmen Avrupalı çelik üreticileri yeşil çelik dönüşümünde kararlı. Avrupa hükümetleri de yaklaşık 15 milyar euroluk finansman ile bu dönüşümün arkasında duruyor.
50 milyon ton yeni kapasite yolda
AB, 2025-2027 yılları arasında 50 milyon tondan fazla yeni çelik üretim kapasitesinin devreye girmesinin beklenmesiyle yeşil çeliğe geçişte azimli. Avrupa hükümetleri tarafından Almanya, Fransa, İspanya ve İsveç gibi ülkelerdeki üreticilere yeni yeşil çelik kapasitesinin finansmanı için kamu desteği akmaya devam ediyor.
15 proje için sübvansiyon
GMK’nın analizine göre son altı ayda, Avrupa’daki çelik endüstrisi karbonsuzlaştırma projelerine yönelik devlet hibelerinin miktarı 4 milyar eurodan fazla arttı ve toplamda 14,6 milyar euroya ulaştı. Avrupa ülkelerinde toplam 15 sübvansiyon kararı açıklandı ve proje başına ortalama yardım miktarı yaklaşık 1 milyar euro oldu.
En büyük yardım Tata Steel’e yapıldı
Nisan-Kasım döneminde iki büyük proje açıklandı; Hollanda Parlamentosu, Tata Steel Ijmuiden’e yaklaşık 3 milyar euroluk çevre sübvansiyonunu onayladı. Ayrıca İtalyan hükümeti, Acciaierie d’Italia’da DRI tesisinin inşası için ülkenin kalkınma fonundan yaklaşık 1 milyar euro ayırdı.
Tata Steel, İngiltere ve Hollanda’daki iki büyük projeyle devletten karbonsuzlaştırma yardımı alan en büyük şirket oldu.
Karbonsuzlaştırmayı destekleme çabalarının İtalya ve Hollanda’da yoğunlaştığı görülüyor. Büyük çelik üreten ülkelerden yalnızca Avusturya’nın, çelik endüstrisinin karbondan arındırılması için önlem açıklamadığı dikkat çekiyor.
Romanya hükümeti, karbon giderme maliyetlerinin bir kısmını telafi etmek için çelik endüstrisine devlet yardımı sağlama önerisini görüşüyor. Konuşulan yardım miktarı 280 milyon euro. Liberty Galati muhtemelen bu yardım paketinin temel alıcısı olacak.
Çekya hükümet ve Moravia çelik grubu ile yerel yetkililer arasında şirketin tesislerinin karbonsuzlaşmasını desteklemeye yönelik bir mutabakat imzalandı.
SSAB, Luleå tesisinde elektrik ark ocakları inşa eden bir projeyi desteklemek için Just Transition Fund’dan 1.45 milyar İsveç Kronu (yaklaşık 125.18 milyon euro)aldı. Yeni ocakların 2028’in sonlarında devreye alınması planlanıyor.
Aslan payı DRI-EAF için harcanıyor
Devlet yardımı alan projelerin çoğu BF-BOF tipinden DRI-EAF’ye geçişi içeriyor. Hurda-EAF teknolojisi, devlet sübvansiyonlarının faturasının önemli ölçüde daha düşük olduğu İngiltere, Slovakya, Romanya’daki tesislerde uygulanacak.
100 bin ton yeşil çelik ticareti
Avrupa’daki tüm büyük yassı çelik tedarikçileri kendi yeşil çelik markalarını geliştiriyor. Bunlar arasında XCarb, Arvzero, SSAB Zero, Bluemint, Greentec yer alıyor. 2024 yılı itibarıyla Avrupa’da ticareti yapılan yeşil çelik hacminin yaklaşık 100 bin ton seviyesinde olduğu tahmin ediliyor.
Ton başına 0.8 ton CO2
Henüz “yeşil çelik” için ortak bir standart veya resmi bir tanım bulunmuyor. Fastmarkets’ın metodolojisi Avrupa yeşil çeliği için şu tanımı yapıyor: “Ton başına maksimum 0.8 ton CO2 emisyonu olan Kapsam 1, 2 ve 3 emisyonlarıyla üretilen çelik.”