Hazine nakit dengesi tarihi açık verdi
Geçtiğimiz yılın aynı döneminde fazla veren nakit bütçe ve faiz dışı denge, 2023 yılı şubat ayında sırasıyla 171.5 milyar TL ve 140.1 milyar TL açık verdi. Her iki açık da 2005 yılı başından bu yana görülen en yüksek düzeye işaret ediyor.
Haber Merkezi |Ali Orhan YALÇINKAYA
Hazine nakit bütçesi 2023 yılı Şubat ayında 171.5 milyar TL, faiz dışı denge 140.1 milyar TL açık verdi. Geçtiğimiz yılın aynı döneminde nakit bütçe 55.5 milyar TL, faiz dışı denge 95.8 milyar TL fazla vermişti. Her iki açık da 2005 yılı başından bu yana görülen en yüksek düzeye karşılık geliyor.
Ocak-Şubat dönemi itibariyle değerlendirdiğimizde ise 2022 yılında 17.5 milyar TL fazla veren nakit dengesi bu yıl 225.8 milyar TL açığa dönerken, benzer şekilde 70.7 milyar TL fazla veren faiz dışı denge de 174.7 milyar TL açığa döndü.
Böylece bir önceki ay 357.1 milyar TL düzeyinde olan 12 aylık birikimli nakit açığı 412.6 milyar TL'ye, 39.0 milyar TL olan faiz dışı açı 134.8 milyar TL açığa yükseldi
Gelirler geçtiğimiz yılın aynı ayına göre yüzde 24.9 azalarak 208.3 milyar TL’ye gerilerken, giderler yüzde 70.5 artarak 379.8 milyar TL’ye yükseldi.
1 Aralık 2022 tarihinden itibaren verilmesi gereken KDV beyannamelerinin verilme ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme süreleri, vergilendirme dönemini takip eden ayın 28. günü sonuna kadar uzatıldığından, Şubat ayının son iş gününde bankalar aracılığıyla tahsil edilen vergilerin yaklaşık 35 milyar TL’si, Mart ayında Hazine hesaplarına yansıyacak olması gelirlerdeki azalışta etkili olmuştur.
Giderlerin detaylarında ise artışın faiz dışı giderler kaynaklı olduğunu görmekteyiz. Nitekim faiz ödemeleri Şubat’ta yüzde 23.7 azalırken, faiz dışı giderlerdeki artış yüzde 91.8 düzeyinde gerçekleşti.
Hazine nakit gerçekleşmelerinin Maliye Bakanlığı’nın ay ortasında açıkladığı merkezi yönetim bütçe gerçekleşmelerinin öncüsü olduğu düşünüldüğünde benzer bir sonucu orada da göreceğimizi söyleyebiliriz.
Şubat ayı sonuçları bir önceki ay 201.4 milyar TL düzeyinde olan 12 aylık birikimli merkezi yönetim bütçe açığının 442.6 milyar TL’ye yükseleceğini ima ediyor.
2023 yılında bütçenin 660.9 milyar TL açık vereceği öngörüldüğü dikkate alındığında yılın henüz ikinci ayında bunun yüzde 67’sinin gerçekleştiğini görmekteyiz.
Deprem ve seçime yönelik harcamalar bu açığı daha da yukarıya taşıyacağını düşünmekteyim.
Nitekim Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın ek bütçe ihtimalini göz önüne aldığına ilişkin haberlere yönelik gündemlerinde olmadığına dair açıklama gelmiş olsa da 2004 yılından bu yana ilk ek bütçenin geçtiğimiz yılın Haziran ayında yapıldığını görmüştük. Benzer bir durumla bu yıl da karşılaşmak sürpriz olmayacaktır.