Hazine nakit dengesi, nisanda bütçe açığının hızlı yükseleceğine işaret ediyor

Ali Orhan YALÇINKAYA

Hazine nakit bütçesi 2023 yılı Nisan ayında 159.1 milyar TL, faiz dışı denge 132.1 milyar TL açık verdi. Geçtiğimiz yılın aynı döneminde nakit bütçe 43.7 milyar TL, faiz dışı denge 29.1 milyar TL açık vermişti.

Ocak-Nisan dönemi itibariyle değerlendirdiğimizde ise 2022 yılında 66.8 milyar TL açık veren nakit dengesi bu yıl 417.0 milyar TL açık verirken, 24.4 milyar TL fazla veren faiz dışı denge 305.0 milyar TL açığa döndü.

Böylece bir önceki ay 563.2 milyar TL düzeyinde olan 12 aylık birikimli nakit açığı 586.4 milyar TL’ye yükselirken, 247.9 milyar TL olan faiz dışı açık 194.4 milyar TL açığa geriledi.

Gelirler geçtiğimiz yılın aynı ayına göre yüzde 34.3 artarak 244.5 milyar TL’ye, giderler yüzde 78.3 artarak 403.6 milyar TL’ye yükseldi.

1 Aralık 2022 tarihinden itibaren verilmesi gereken KDV beyannamelerinin verilme ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme süreleri, vergilendirme dönemini takip eden ayın 28. günü sonuna kadar uzatıldığından, 28 Mart 2023 günü sonuna kadar verilmesi gereken beyannamelerinin verilmesi ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödenme süresi 31.03.2023 tarihine kadar uzatıldığından tahsil edilen vergilerin yaklaşık 32 milyar TL’si Nisan ayında Hazine hesaplarına yansırken, Nisan ayının son iş gününde bankalar aracılığıyla tahsil edilen vergilerin yaklaşık 70 milyar TL'lik kısmı ise Mayıs ayında yansıyacak.

Giderlerin detaylarında ise faiz ödemeleri Nisan’da yüzde 77.2, faiz dışı giderler yüzde 78.3 artış kaydetti.

Hazine nakit gerçekleşmelerinin Maliye Bakanlığı’nın ay ortasında açıkladığı merkezi yönetim bütçe gerçekleşmelerinin öncüsü olduğu düşünüldüğünde benzer bir sonucu orada da göreceğimizi söyleyebiliriz.

Nisan ayı sonuçları bir önceki ay 419.9 milyar TL düzeyinde olan 12 aylık birikimli merkezi yönetim bütçe açığının 528.8 milyar TL’ye yükseleceğine ima ediyor. Bu durumda bir önceki ay yüzde 2.8 olan bütçe açığının milli gelire oranının yüzde 3.5’e tırmandığını göreceğiz. Deprem ve seçime yönelik harcamaların bu açığı daha da yukarıya taşıyacağını düşünmekteyim.

2023 yılında bütçenin 660.9 milyar TL açık vereceği öngörüsü dikkate alındığında Nisan sonu itibariyle bunun yüzde 80.0’i gerçekleşmiş olacak.