Enflasyon Nisan’da beklentilerin altında gerçekleşti

Ali Orhan YALÇINKAYA

2023 yılı Nisan ayında tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yüzde 2.7 olan piyasa beklentisinin altında yüzde 2.39 oranında arttı. Yıllık enflasyon ise bir önceki aya göre 6.8 puan azalarak yüzde 43.7’ye geriledi. 

Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) ise Nisan ayında ENAGrup Fiyat Endeksinin (E-TÜFE) yüzde 4.9 oranında arttığını, yıllık enflasyonunun bir önceki aya göre 7.3 puan azalarak yüzde 105.2’ye gerilediğini duyurdu. 2023 yılı Nisan ayında, endekste kapsanan 143 temel başlıktan 24’ünde düşüş olurken, 6’sı değişim göstermedi, 113’ünde ise artış gerçekleşti. Fiyatı artan ürünlerin sepetteki toplam ürünlerin sayısına oranını gösteren yayılım endeksi Nisan’da yükseliş kaydetti.

Aylık enflasyona en fazla katkı 1.06 yüzde puan ile gıda ve alkolsüz içecekler grubundan gelirken, ulaştırma grubu 0.37 yüzde puan, lokanta ve oteller grubu 0.36 yüzde puan katkı verirken, konut grubu 0.23 yüzde puan ile enflasyonu aşağıya çekti.

Ana harcama grupları itibarıyla Nisan ayında artışın yüksek olduğu grup yüzde 3.95 ile gıda grubunda olurken, onu yüzde 3.89 ile hizmetler grubu takip etti. Enerji grubu enflasyonu ise yüzde 3.86 geriledi.

Çekirdek enflasyon göstergelerinden işlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altını hariç tutan TÜFE-B endeksi aylıkta yüzde 2.74 oranında artarken bu grupta enflasyon yıllıkta yüzde 48.0’e geriledi. Gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altını hariç tutan çekirdek enflasyon göstergesi (TÜFE-C) ise aylık bazda yüzde 3.21 oranında artarken yıllıkta yüzde 45.5’e geriledi.

Son enflasyon raporunda 2023 yılı için değiştirilmeyerek yüzde 22.0’de sabit tutulan gıda enflasyonu Mart 2023 itibariyle yüzde 53.9’a geriledi. Yıllık bazda enerji fiyatları yüzde 21.2’ye, temel mal fiyatları yüzde 34.2’ye, hizmetler grubu enflasyonu yüzde 58.6’ya geriledi.

Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) Nisan ayında yüzde 0.81 oranında artarken yıllık enflasyon bir önceki aya göre 10.3 puan azalarak yüzde 52.1 oldu. TÜFE ile Yİ-ÜFE arasındaki makas da 8.4 yüzde puana geriledi. Üretim için ana girdi olan ara malı fiyatları yüzde 2.3 artarken bu grupta yıllık enflasyon yüzde 41.1’e geriledi. Enerji grubu enflasyonu aylıkta yüzde 9.7 oranında azalırken, bir önceki ay yüzde 80.0 olan yıllık enflasyonun yüzde 49.9’a gerilediğini görmekteyiz.

TCMB’nin 2023 yılı enflasyon beklentisi yüzde 22.3 idi. Enflasyon patikasına ilişkin olarak paylaşılan grafikte ise 2022 sonunda yüzde 64.3 olan enflasyonun ikinci çeyrek başında yüzde 40.0’a inmesinin beklendiğini görmüştük.

2022 yılını dışarıda bırakarak Mayıs ayı gerçekleşmelerine baktığımızda, ay ortalamasının yüzde 0.8 olduğu görülüyor. Bu düzeyde bir gerçekleşme ise yıllık enflasyonun ikinci çeyrek ortasında yüzde 40.7’ye gerilemesi anlamına geliyor. Enflasyon rakamının açıklanacağı 3 Mayıs’tan bir gün sonra kamuoyu ile paylaşılacak yılın ikinci enflasyon raporunda TCMB’nin beklentilerinin ne yönde şekillendiği görmüş olacağız.