Yumurtada maliyet zammı KDV indirimini etkisiz kıldı

Mehmet Hanifi GÜLEL

Yumurtada yem maliyetinin yansıtılmasıyla geçen cuma günü yapılan zam, yüzde 7’lik KDV indirimini etkisiz kıldı. Yumurtaya yapılan son fiyat artışı KDV indiriminin öncesine denk gelmesi tüketicilerin de dikkatini çekti. 30’lu L boy yumurta cuma günü yapılan zammın ardından markette 36,5 liradan 46 liraya yükseldi. Yüzde 7’lik KDV indirimine rağmen 42,90 TL ile rafl arda yer aldı. Dolayısıyla, yumurta fiyatı KDV indirimine rağmen 36,5 liradan 42,9 liraya yükselerek yüzde 17,5 zam görmüş oldu.

Üreticiler 3 Şubat’ta yumurtayı 95 kuruştan satarken, yemin kilogram maliyeti 5 lira 21 kuruştu. 15 Şubat itibarıyla yemin kilogram maliyeti 5 lira 67 kuruşa çıkınca, üretici 1,10 kuruşa yükseltti.

Yumurtaya yapılan zammın maliyet kaynaklı olduğunu ve bir hafta geç tüketiciye yansıtıldığını belirten Yumurta Üreticileri Merkez Birliği (YUM-BİR) Başkanı İbrahim Afyon, “Tavuk yeminde kullanılan soya, ayçiçeği ve yağlı soya küspesinin fiyatının artmasından dolayı üreticiler maliyette zarardan çıkış için zam yapmak durumda kaldı. Üreticiler geçen haftalarda maliyetin altında satıyordu ve artık maliyet kıskacına girildiğinden dolayı zarardan çıkmak için geçen perşembe günü yeni fiyatlar belirlendi. Cuma günü rafl ara yansıyan yeni fiyat üreticinin zarardan çıkması için gerekliydi ve marketlerin kâr marjını da üstüne koyarak tüketicilere yansıtıldı” dedi.

KDV’nin düşürüleceği yönündeki açıklama ile maliyet kaynaklı zammın tarihinin çakıştığına dikkat çeken Afyon, yüzde 7’lik KDV indirimine rağmen fiyatların geçen haftaya göre yükseldiğini söyledi. Üreticinin maliyete bakarak fiyat belirlediğini, bu fiyatın ihracatta ve iç piyasada geçerli olduğunu anlatan Afyon, ihracatın iç piyasayı düzenleyen etkisi olduğuna işaret etti. Afyon, “Eğer iki hafta ihracata yumurta gitmezse, vatandaşlar yarı fiyatına yumurta yiyebilir. Ancak iki hafta sonra ne ihracat yapacak yumurta ne de iç piyasaya sunacak yumurta kalır. Zarar eden üretici tavuğunu kesecektir. Bir ay sonra ithal edecek yumurta dahi bulamayız. Türkiye’de 100 milyon yumurtlayan tavuk olduğu tahmin ediliyor. Günlük 80 milyon yumurta üretiyoruz. Bunun beşte biri de ihraç ediliyor” diye konuştu.

Önümüzdeki 3 ay üretim için kritik

Soya ve ayçiçeği küspesi fiyatlarının son dönemde artmasından dolayı yem fiyatlarının yükseldiğine dikkat çeken İbrahim Afyon, TMO’nun verdiği ucuz mısırla piyasadaki fiyatların mısır özelinde biraz gerilediğini söyledi. Afyon, kısa dönem öngörüsünü de şöyle anlattı: “Şu an yılının en kritik dönemine girdik ve 3, 4 ve 5. aylar sektörümüz için çok önemli. Hammadde sezonunun sonuna geldik. Eldeki stokların tükendiği ve yeni hasat döneminin devreye girmediği, buğday ve arpanın bulunamadığı, stoklara mecbur olduğumuz bir dönem. Bu dönemde, devlet bu koruyuculuk politikasına devam ederse fiyatlarda bir artış beklemiyoruz.”