Yeniden değerleme oranı belli oldu: Yeni yılda ceza ve harçlar el yakacak

Hüseyin GÖKÇE

Türkiye İstatistik Kurumu, 2023 yılı vergi, harç ve cezalara uygulanmak üzere 2022 yılına ilişkin yeniden değerleme oranına esas olan veriyi açıkladı. Ekim ayında Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi(YİÜFE) 12 aylık ortalamalara göre yüzde 122.93 oranında artış gösterdi. Cumhurbaşkanı, Vergi Usul Kanunu kaynaklı artırma veya azaltma yetkisini kullanmazsa 2023 yılında vergi ve harçlar yüzde 122.93 oranında artacak.

Vergi Usul Kanunu uyarınca Cumhurbaşkanının, vergi ve harçlarda yeniden değerleme oranını yüzde 50 azaltma ve yüzde 50 artırma yetkisi bulunuyor. Motorlu Taşıtlar Vergisi’nde ise Cumhurbaşkanının artırma yetkisi yüzde 50 olmakla birlikte, indirme yetkisi yüzde 80 düzeyinde. Cezalarda ise ilan edilen yeniden değerleme oranları değiştirilemiyor.

2023 yılında harç, vergi ve cezalarda uygulanacak 2022 yılına ilişkin yeniden değerleme oranı Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından Kasım ayının son haftasında Vergi Usul Kanunu Genel tebliği ile yüzde 122.93 olarak ilan edilecek.

492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı tarifelerde yer alan maktu harçların yeni tutarlarını gösteren Harçlar Kanunu Genel Tebliği ise Aralık ayının ikinci yarısında yayımlanacak.

Vergi Usul Kanunu’nda  Yeniden Değerleme Oranı, “Yeniden değerleme yapılacak yılın Ekim ayında (Ekim ayı dahil) bir önceki yılın aynı dönemine göre TÜİK’in açıkladığı YİÜFE’de  meydana gelen ortalama fiyat artış oranıdır. Bu oran Maliye Bakanlığınca Resmî Gazete ile ilân edilir.” Şeklinde yer alıyor.

En düşük trafik cezası 953 lira

VUK uyarınca Cumhurbaşkanının cezalarda herhangi bir değişiklik yapma yetkisi bulunmuyor. Buna göre 2023 yılında en düşük trafik cezası 427 liradan 953 liraya yükselecek. Kırmızı ışıkta geçmenin cezası 953 lira, hız sınırını yüzde 30 aşmanın cezası 953 lira, hız sınırını yüzde 30’un üzerinde aşmanın cezası ise 1979 lira olacak.

Yeni yılda alkollü araç kullanmanın cezası 4250.8 lira, araç sürerken cep telefonu kullanmanın cezası ise 953 lira olacak.

Yurt dışından telefon getirme harcı 6090 lira

Öte yandan Cumhurbaşkanının Yeniden Değerleme Oranını yüzde 50 artırma ve yüzde 50 azaltma yetkisi bulunan harçlarda, bu yetkinin kullanılmaması durumunda yurt dışından getirilen cep telefonlarının işletilmesi harcı 2732 liradan 6090 liraya çıkacak. İcraya başvurma harcı 179 lira, iflas harcı 296 lira, şahıs şirketi ticaret sicil harcı ise 3853 lira olacak.

Pasaport defteri 543 lira

Yeni dönemde pasaport ücretleri de oranda herhangi bir değişiklik yapılmazsa, yüzde 122.93 oranında artırılacak. Buna göre 6 aylık pasaport ücreti 689, 1 yıllık pasaport ücreti 1008, 2 yıllık pasaport ücreti 1645 3 yıllık pasaport ücreti 2337 lira olacak. 4 yıl ve daha fazla süreli pasaportların ücreti 3294 lira, pasaport defter ücreti ise 543.4 lira olacak.

Ehliyet 825 lira

2023 yılında A sınıfı ehliyet ücreti 825.8 lira, B sınıfı ehliyet ücreti 2489 lira, uluslararası sürücü belgesi ise 1657.8 lira olacak.

Yeni dönemde banka şube açma harcı, her bir şube için 229 bin 106 liradan 510 bin  746 liraya yükselirken, SPK aracı kurum harcı her yıl için 315 bin 368 lira olacak. Finansal kiralama şirketi ve faktöring şirketi kuruluş izinleri de aynı şekilde 315 bin 338 lira olacak.

Döviz büfelerinin yıllık harcı 147 bin 81 lira, YMM ruhsat ücreti ise 15460 lira olacak.

MTV artış oranında alt sınır yüzde 24.5, üst sınır yüzde 184.3

Cumhurbaşkanının diğer vergi ve harçlara ilişkin artırma ve azaltma yetki sınırı, Motorlu Taşıtlar Vergisi’nde biraz farklı olarak uygulanıyor. Artırma yetkisi yüzde 50 iken, Cumhurbaşkanı MTV artış oranını Yeniden Değerleme Oranı’nın yüzde 20’sinden az belirleyemiyor. Başka bir ifade ile artış oranında yüzde 80’e kadar indirim yapma yetkisi bulunuyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, geçtiğimiz yıl yüzde 36 olan YDO’yu, MTV özelinde yüzde 25 artırılmasını kararlaştırmıştı.

Gelir vergisinde ilk dilim 71 bin 337 lira olacak

Yeni dönemde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın gelir vergisi dilimlerine esas matrahların belirlenmesinde de artış/azalış yetkisini kullanmaması halinde, yüzde 15 vergiye tabi ilk dilim 32 bin liradan 71 bin 337 liraya çıkacak. Yüzde 20’lik vergiye tabi olan ikinci dilimde ise 70 bin liradan 156 bin 61 liraya yükselecek.

2023 yılına ilişkin olası gelir vergisi dilimleri

*Cumhurbaşkanının artırma/azaltma yetkisini kullanmaması halindeki dilimleri gösteriyor

**ilk dilimden sondaki dilimlerde hesaplama, bir önceki dilimin matrahı düşüldükten sonra yapılıyor.