Yemek kartı markette kullanılırsa işveren primden indiremeyecek

YENER KARADENİZ

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) işverenlerin çalışanlarına yaptığı yemek yardıma ilişkin gelir vergisi istisnası şartlarını düzenleyen genelgede değişikliğe gitti.

Bir süre önce işverenin nakdi olarak yaptığı yemek yardımı için de yemek çeklerinde olduğu gibi vergi istisnası getirilmişti. SGK yeni bir genelge yayımlayarak, bu istisna şartlarına açıklık getirdi.

Ancak bu genelge ile yemek kartları ile market alışverişi yapılmasına ilişkin hükümler de düzenlendi. Yapılan bu düzenleme yemek sektöründe kafaları karıştırdı.

Düzenlemeye göre yemek kartı yoluyla yapılan ödemelerin sigorta priminden istisna tutulması için, bunların sadece yemek harcamalarında kullanılması hükme bağlandı. Yemek çeklerinin market harcamalarında kullanılması halinde ise SGK’nın yaşayacağı prim kaybının işverenden gecikme zammı ve cezasıyla tahsil edileceği öngörüldü.

Sektör temsilcilerinden bazıları düzenlemenin market harcamalarına ilişkin yasaklama getirmediğini öne sürerken, uzmanlar nakdi yemek yardımlarının da prim indirimine tabi tutulmasının önemine işaret ettiler.

Türkiye’de 3 milyonu aşkın kullanıcısı bulunan ve 15 milyar TL’lik hacme ulaşan yemek kartı ile ilgili düzenlemenin detaylarının açıklanmasının ardından gündemin en çok tartışılan konularından biri ‘yemek kartları marketlerde kullanılmaya devam edecek mi? ve  yemek bedelleri nakit olarak maaşlara ilave edilmeye başlanacak mı?’ soruları oldu.

SGK tarafından 1 Aralık tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yayımlanan genelgeye göre teorik olarak yemek kartlarının market alışverişinde kullanılmasının önünde bir engel yok. Ancak eğer çalışan yemek kartıyla market alışverişi yaparsa, yemek desteğini sağlayan işverenin günlük 51 liraya kadar yaptığı yemek çeki ödemeleri sigorta priminden indirilemeyecek. Yani işveren prim indirimi desteğinden yararlanamayacak.

“Nakit ödemeler de istisna kapsamına alındı”

Yeminli Mali Müşavir ve Güncel Grup Yönetim Kurulu Başkanı Yılmaz Sezer, ise konuyla ilgili şu ifadeleri kullandı: “Sigorta prim indirimine ilişkin belli düzenlemeler getirildi. Nasıl ve ne zaman uygulanacağına ilişkin tereddütler vardı, ortadan kaldırıldı. Yani önceki uygulamalarda yemek çeklerinde sigorta prim desteği yoktu şimdi nakit yardımda da destek gelmiş oldu. Oradaki püf nokta o. Maaşına ilave edilecek. İsabet eden neyse vergi kapsamına göre o oranda prim indirimi yapılacak”

İşyerleri nakde sıcak bakmıyor

Düzenlemede öne çıkan konulardan biri yemek ücretlerinin nakit olarak ödenmesi konusu oldu. Düzenlemeye göre nakden yapılan ödemelerin günlük asgari ücretin %23,65’ inin fiilen çalışılan gün sayısı ile çarpılması sonucunda bulunacak tutarı prime esas kazanca dahil edilmeyeceği belirtiliyor. Bu da aylık 1.122,22 TL üstünde kesinti yapılabileceği anlamına geliyor. Bilindiği üzere salgında evden çalışmanın artması ve artan hayat pahalılığı yemek kartlarının marketlerde kullanım oranını artırmıştı. Yerel markaları desteklemek adına kullanım da yerel zincirler ile sınırlandırılmıştı. Gıda Perakendecileri Derneği Yönetim Kurulu Üyesi İhsan Biçen, “Hali hazırda yerel market zincirlerinin cirosu içinde yemek kartlarının payı bölgeye ve markaya göre değişmekle birlikte ortalamada yüzde 15-20 civarında seyrediyor. Nakde dönüş olursa bizim cirolarımızda yüzde 20’ye yakın bir düşüş yaşanabilir. Bu pay da ulusal markalara kayabilir. Ancak geçen sürede toplu halde kurumsal firmaların bakış açısını görmeye çalıştık. Yaptığımız gözlem ve çalışmaların sonucuna göre mevcut sistemin ideal olduğunu belirterek  nakit ödemeye çok yakın olmadıklarını gördük. Ancak zamanla bu durum değişebilir ve bu bizi zorlayacak başka bir argümana dönüşebilir. Yemek kartı markaları da bu duruma karşı olacaklardır ve bu da işyerlerini daha fazla taviz vermek durumunda bırakabilir” şeklinde konuştu.

SGK genelgesi ile ne değişti?

SGK’nın 2 Aralık’ta yayımladığı genelgede, “İşverenlerce işyerinde veya müştemilatında yemek verilmemesi şartıyla, sigortalılara yemek bedeli adı altında nakden yapılan ödemelerin günlük asgari ücretin %23,65’ inin fiilen çalışılan gün sayısı ile çarpılması sonucunda bulunacak tutarı prime esas kazanca dahil edilmeyecektir” ifadesi yer alıyor.

Yani işverenin çalışanına yaptığı desteğin günlük 51.01 liraya karşılık gelen kısmı (ayda 22 çalışma günü için) sigorta priminden istisna tutuluyor. Bu hüküm SGK’nın öncesi düzenlemesinde yoktu.

Genelgenin kafa karışıklığına neden olan bölümü ise 2’nci kısımda yer alan “Yemek bedeline ilişkin diğer hususlar” başlığıyla düzenlenmiş.

Burada ise yemek kartlarına/çeklerine/kuponlarına yüklenen yemek bedellerinin sigorta priminden istisna tutulabilmesi için söz konusu  kartların/çeklerin/kuponların yalnızca yemek yenilmesi amacıyla kullanılması gerektiği ifade ediliyor. Devamında ise bunun marketlerde kullanılması halinde primin gecikme zammı ve cezasıyla birlikte tahsil edileceği hükme bağlanıyor.

Genelgenin önceki halinde, yemek çekleri ile harcamaların nerede yapılacağına ilişkin herhangi bir sınırlama yer almıyordu.

Avdagiç: Nakit yatıracaksınız, bir daha da konuşmayacağız

Konu en fazla İstanbul Ticaret Odası tarafından gündeme getirilmiş, nakit ödenmesine ilişkin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklama ise İstanbul Ticaret Odası 140. Yıl Özel Ödülleri Töreni’nde yapılmıştı. Konuyla ilgili EKONOMİ Gazetesine konuşan İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç: “Hiç burada problem üretecek bir konu yok, çok net bizim açımızdan. Bu parayı nakit olarak çalışanlarının hesabına yatıracaksınız, bir daha bu konuyu konuşmayacağız. Bu kadar basit... Yemek kartı çıktığında zaten sadece o konuda kullanılacaktı. Sonra amacından saptı. Hükümet orada çok net bir kapı açtı. Çok basit, yalın bir imkan var” dedi.

Piyade: Değişen bir şey yok

Konuyla ilgli açıklama yapan Yemek Kartları Derneği Başkanı Piyade de yemek kartlarının marketlerde kullanılamayacağı haberlerine ilişkin, "Yemek kartlarında değişen bir şey yok." dedi. Öner Piyade, şunları kaydetti: "Yemek kartlarında değişen bir şey yok. Yemek kartlarının restoran ve marketlerde yemek ve tüketime hazır gıda dışında kullanılmasının vergi istisnasına konu olmaması hususu, 2008 yılında yayınlanan ve halen yürürlükte olan 382 sıra No'lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği'nde düzenlenmiştir. Bu kapsamda 1 Aralık 2022 itibarıyla çalışanlara verilen yemek ücreti konusundaki yeni mevzuat, yürürlükteki mevzuattan farklı bir düzenleme getirmemektedir.”