Yatırım ortamı için somut eylemler sıralandı

Mehmet KAYA / ANKARA

Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Koordinasyon Kurulu (YOİKK) uzun süredir kamuoyuna açıklamadığı eylem planının son güncel halini yayımladı. Eylem planında, teşvikler, finansman, çalışma hayatı ve OSB’lerdeki arazi teminine yönelik eylemler dikkati çekti. Eylemlerin ağırlığının 2024 vadeli olarak belirlendiği gözlendi.

Planda yer alan eylemlerden birinde de düzenleyici mevzuat konusunda daha şeffaf ve katılımcılık sözü verildi. Planın son eylemi olarak konulan maddede, “Düzenleyici yasal ve/veya idari işlemlere ilişkin mevzuat yapım süreçlerinde taslak çalışmaların YOİKK kapsamındaki Kurum, Kuruluş ve STK’lar ile paylaşılması ve mevzuatın geçiş süreci öngörmesi” niyeti belirtildi.

Vergi istisna ve muafiyetleri çalışması bu yıl içinde tamamlanacak

Eylem Planında, gelir azaltıcı özelliği ve dağınık mevzuatı nedeniyle Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in eleştirdiği düzenleme bu yıl içinde tamamlanacak. Planda, “Katma değer vergisindeki istisna ve indirimli oran uygulamalarının azaltılması suretiyle mevzuatın sadeleştirilmesi” eylemi yer aldı.

Eylem Planına yönelik yapılan açıklamada, 57 eylemden oluşan planın odağının cari açığı azaltan, mal ve hizmet ihracatını kolaylaştıran, finansman ihtiyacına cevap veren, istihdam imkânlarını ve işgücünün niteliklerini artıran önerilere odaklandığı kaydedildi.

YOİKK Eylem Planında, bazı düzenleme taahhütleri dikkat çekti. Bunlar arasında OSB’lere yönelik altyapı yatırımları, işgücü piyasasında esnekleşme için talep edilen, uzaktan çalışma gibi uygulamaların bu yıl içinde mevzuat altyapısının tamamlanması, ihracata katkı sağlayan sektörlere yönelik aktif işgücü programları ile çalışanların desteklenmesi yönündeki eylemler öne çıktı. Eylem planındaki bazı öneriler şöyle:

OSB’lerde sanayicinin arazi yatırımlarının ucuzlatılmasında altyapı için finansman

OSB’lerde sanayicilere arazi ve ortak kullanıma ilişkin altyapıya yönelik tesis inşaatları için yenilikçi modellerle uzun vadeli finansman sağlanacak.
Yatırım teşvik mevzuatı sadeleştirilecek, uygulama kolaylaştırılacak. Yeşil ve dijital dönüşümü hızlandırmak için yeni teşvikler oluşturulacak.

Yeni fuar alanlarının geliştirilmesi için kamu-özel işbirliği modelinde alternatif geliştirilecek. Gümrük işlemlerinde otomasyon artırılacak. E-ticaret olarak yoğunlaşan, dijital pazarlarla ilgili Rekabet Kanununda yapılacak değişiklikler TBMM’ye sunulacak. AB dijital ekonomi mevzuatına uyum için gereklilikler belirlenecek.

Lojistiğin geliştirilmesi için sanayi alanları ve limanların kara, hava, deniz ve demir yolu bağlantıları sağlanacak. Bu eylem için 2025 vadesi konuldu.

Çalışma hayatı esnekleşecek, İŞKUR yüksek teknolojideki eleman istihdamını destekleyecek

Uzaktan, kısmi ve geçici süreli çalışma ile platform çalışması gibi esnek çalışma modelleri 2024 içinde sisteme girecek. Yeni modellerin kadın, gençler, engelliler başta olmak üzere çalışabilir nüfusun çalışma hayatına kalıcı katılımını sağlamasını de hedefleyeceği kaydedildi. Bu düzenlemenin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı sorumluluğunda yürütülmesi kararlaştırıldı.

İhracata dönük yüksek katma değerli ürün üretimini desteklemek amacıyla bu sektörlerdeki işgücünün temininde aktif işgücü programları kullanılacak. Türkiye’de aktif işgücü programlarını İŞKUR yürütüyor. Ayrıca, yüksek teknoloji gerektiren, sayısal ve yeşil dönüşüm için gerekli işgücünün belirlenmesi, niteliklerinin ortaya konulması için teknik çalışmalar da yapılacak.

Temiz üretim firmaların finansmanı kolaylaşacak, maden ruhsat işlemleri tek durak hale gelecek

Sanayide AB ile uyumlu yeşil dönüşüm belge sistemi oluşturulacak, bu kapsamda temiz üretim yapan firmaların finansal mekanizmalara erişimi kolaylaştırılacak. Bu eylem için vade 2025 olarak belirlendi.

Yenilenebilir enerjide ek kapasite sağlanacak, enerji sektörünün izin ve onayları hızlandırılacak. Madenlerin Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğüne yapılan ilk müracaat yoluyla hak sağlanan arama ruhsatları ve ihale yolu ile düzenlenen arama ve işletme ruhsatlarındaki ÇED, GSM, mülkiyet izinleri dışındaki izin süreçlerinin MAPEG tarafından yürütülecek.
Yeşil dönüşüm için kritik önemdeki hammaddelerin arz güvenliği sağlanacak, bu alanda bir rapor hazırlanacak. Elektronik atıklardan kritik hammadde geri kazanımı için rapor yapılacak.

AB Sınırda Karbon Düzenlemesi Mekanizması (SKDM) ile uyumlu karbon vergilendirilmesi altyapısının oluşturulması amacıyla Türk vergi mevzuatının karbon içerikli vergiler gözden geçirilerek emisyon salınımına göre düzenlenmesi yapılacak.

Yenilikçi sermaye sistemleri

Girişim sermayesi için kamu destekli fonların oluşturulması, start-up şirketleri için hisse bazlı uzun vadeli primlerin belirlenmesi, girişim sermayesi fonların yurt dışı yatırım limitlerinin artırılması, bireysel emeklilik fonlarının girişim sermayesine yönlendirilmesi, hisseye dönüşebilir finansman modeli oluşturulması eylemleri de planda yer aldı.