Yabancılar hisseli evle vatandaşlık alıyor

Leyla İLHAN

Modelin günümüzde özellikle yabancılar tarafından vatandaşlık amaçlı ev alımlarında kullanıldığı ifade ediliyor. Ayrıca otellerin ve apartların konuta dönüşümüne izin veren yasadan sonra da hisseli satışların daha da artacağı öngörülüyor.

Konuyla ilgili konuşan Demir İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Hamit Demir, “Sektörde hisseli konut ve arazi satın alma çok uzun zamandır uygulanan bir sistem. 40 yıldır da hisseli satış söz konusu. Önceden ruhsat ve kat irtifakı kurulamayan konutlarda hisseli satış verilirdi. 80’li senelerde çoğu konut hisseli satıştır. Hisseli satışın devam etmesiyle birlikte yabancıların konut alımında ev alıp vatandaşlık edinme söz konusuysa 1-2 milyon dolarlık bir konuta 2-3 kişi hisseli konut alımına girerek ortak oluyorlar, bu vesileyle oturum ve vatandaşlık iznini bir daire ile alabiliyor, hissedar olabiliyorlar. Bunun herhangi bir sakıncası da bulunmuyor” diye konuştu.

“Kat ittifakı ve iskana takılmıyorlar”

“Vatandaşlık için biçilmiş bir bedel var. Bu bedeli yatırıp, bankalarda bozumunu yapıp hisseli satışa dahil olarak gerçekleştirebiliyorlar” diyen Hamit Demir, “Yabancılar genelde kat irtifakı ve iskan konularına çok takılmadıkları için hisseli satışa daha sıcak bakıyorlar. Yerli vatandaşlar tam tersine hisseli satışa çok sıcak bakmıyorlar çünkü vatandaşlarımız için genelde tapu almak ve kat irtifakı öncelikli oluyor” diye konuştu. Otel ve apartları konuta çevirme yasasının çıkmasıyla eski otellerin ev şeklinde hisseli bir şekilde satışa sunulduğunu kaydeden Demir, bunun da hisseli satışta artışa neden olduğunu belirtti. Demir, bu nedenle önümüzdeki günlerde de hisseli satışın artacağını öngördü.

İstanbul Emlak Brokerleri Kulübü İşletme Kooperatifi (İSTEBKoop) Yönetim Kurulu Başkanı Ulvi Özcan, TOKİ’nin yeni sosyal konut kapsamında hisseli satış sistemini arsalarda uygulayacağını söyledi. Buradan arsa alan kişilerin daha sonra müteahhide bunları vererek ev yaptırma yoluna gideceğini kaydeden Özcan, bu açıdan doğru bir iş modeli olarak yorumladı.

Metrekare ile daire satışı talep görüyor

Yükselen maliyetlerden ötürü metrekare ile daire satışının giderek yaygınlaştığını söyleyen Akar Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Figen Akar ise, “Bütçesi olan ve kredi çekebilme imkânı olanlar konuta yatırım yapıyor. Belirli bir yatırımcı portföyü ise projelerden metrekare satın alıyor. Metrekare ile daire ya da hisse satın alma uygulaması gayrimenkul ticaretinde finansal bir çözüm olarak ciddi ilgi görmeye başladı” dedi.

Modelde dikkat edilecek noktalar

Hamit Demir, modelle ilgili dikkat edilmesi gereken konulara da dikkat çekiyor. “Projeden hisseli satış ile konut alıyorsanız, projede hangi katta olduğu belli olmadığı için satın alımı gerçekleştirilen firmadan mutlaka noterden satış sözleşmesi yapması gerekiyor” diyen Demir, “Örneğin; hangi katta, kaç numaralı, hangi cepheye bakıyor, kaç metrekare olduğunu belirtip hisseli olarak X kişiden alıyorum diye firmayla kendi aralarında bir sözleşme yapıp, bu sözleşmeyi de notere sunup suret tasdiği yaparak veya tapuya işletebiliyorlarsa tapularına işleterek en azından belirttiği niteliklerde dairesinin olduğunu yazarlarsa, ileride herhangi bir kötü senaryoda kendini güvence altına almış olur” dedi. Hisseli satışta en çok arazi, arsa, tarla satışlarında ya da otelin konuta dönüşmesinde sıkıntı yaşandığına dikkat çeken Demir, “Hangi parsel olduğunu belirtmeyip şansa bırakırsa herhangi bir parselden hakkını alıyorlar. Taahhüt olmadığı için önde ya da arkada olacağı, hangi cepheye bakacağı şanslarına kalıyor. Bunun nedeni de her alınan arazide bir gün imar geleceği için arazinin yüzde 35- 45 oranındaki payı devlet alıp okul, park, bahçe, yol yapması. Bu sebeple arazi küçülür ve alacak kişinin parselini nereden aldığı belli olmaz. Alan kişi hangi ada, parsel, paftada aldığına dair bir taahhüt alırsa bu sıkıntıların da önüne geçmiş olur” bilgisini verdi.