Yabancı yatırımcıların derdi Şimşek ve geçim

Şebnem TURHAN

BBVA Türkiye ve MENA Stratejisti Tufan Cömert, yabancı yatırımcıların Türkiye ile ilgili sorularının Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’te yoğunlaştığına vurgu yaparak yüksek enflasyon ortamında vatandaşların nasıl olup da geçinebildiklerinin de merak konusu olduğuna işaret etti.

Türkiye’de ay sonu yerel seçim var. Yerel seçimler genel seçimler kadar oyun değiştiren bir etkiye sahip olmasa da yerli ve yabancı yatırımcı seçimlere göre pozisyon alıyor. Yurtiçi yerleşikler son haftalarda döviz piyasalarına yönelirken yabancı yatırımcı ise henüz tam olarak giriş yapmadığı Türkiye piyasaları için sorularını yoğunlaştırdı. BBVA Türkiye ve MENA Stratejisti Tufan Cömert, yabancı yatırımcının seçim sonrasına yönelik kafasının oldukça karışık olduğunu ve sonuçlara göre Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in görevine devam edip etmeyeceğini sürekli sorduğunu vurguladı. Edinilen bilgiye göre yabancının bir diğer merak konusu ise yüksek enfl asyonda Türk vatandaşlarının nasıl geçinebildiği oldu.

Dönüp dolaşıp soru Şimşek’e geliyor

Cömert, yabancı yatırımcının Mehmet Şimşek’e yönelik sorularının kalıplar değişerek sürekli yinelendiğini belirterek, şöyle konuştu: “AK Parti seçimlerden galip çıkarsa, yani İstanbul’u ve/veya Ankara’yı da alırsa ‘artık bu kadar sıkı politika yeter eski düşük faizli sisteme dönelim’ deyip Mehmet Şimşek’in görevine son verilir mi? Ya da ‘AK Parti seçimleri kaybederse bunun faturası Mehmet Şimşek’e kesilir mi’ gibi sorular üzerine yoğunlaşıyor. Mehmet Şimşek kendi istifa eder mi?”

Soruların dönüp dolaşıp Şimşek üzerine geldiğini belirten Cömert, yabancı yatırımcıya seçim sonuçlarının Türkiye’nin ekonomisi ile doğrudan bir alakası olmadığını, yani Türkiye’nin mevcut girmiş olduğu yoldan geriye dönmesinin maliyetinin çok yüksek olacağının devletin her katında kabul gördüğünü tekrar tekrar anlattığını vurguladı. Cömert “Buna da bir itiraz gelmiyor. Fakat gene de gelişmeleri görmek istiyorlar. Keza yabancıların Türkiye’deki portföy yatırımlarına baktığımızda şu anda zaten aynı tavrın geçerli olduğunu görüyoruz” dedi.

5 puanlık daha faiz artırımı beklentisi

Türkiye’nin enfl asyonla mücadele konusunda doğru adımlar attığı konusunda yabancının hemfikir olduğunu dile getiren Cömert, ancak burada Merkez Bankası’nın faizi daha da yukarı çekmeden sadece makro ihtiyati önlemlerle mücadelenin yetersiz olacağı kanaati hakim olduğunu belirterek genel görüşün 5 puanlık bir artırımın daha gerekli olduğu yönünde olduğunu vurguladı. Cömert, yabancının en çok sorduğu bir diğer sorunun ise Türkiye’nin enfl asyonu düşürmek istiyorsa ekonominin ciddi şekilde yavaşlamasına hatta belki bir süre resesyona girmesine izin verilip verilmeyeceği olduğunu söyleyerek “Benzer şekilde bunun Türk lirasında ciddi bir değer kaybına izin verilip ekonominin bu şekilde soğutulması, bu esnada aynı Mısır’ın yaptığı gibi yüksek bir faiz artışıyla yeniden piyasaların dengelenmesine izin verilmesi de yabancının merak ettiği konular arasında. Neden bunun yapılmadığını, neden bunun düşünülmediğini soruyorlar” dedi.

Yüksek enflasyonda nasıl geçiniyorlar?

Yabancı yatırımcının mali disiplin veya cari denge konusunda ciddi bir kaygıları olmadığını ifade eden Cömert, “Türk halkının görece yüksek mevduat faizlerine rağmen neden hala döviz tercihinde bulundukları, mevcut yüksek enfl asyon ortamında nasıl olup da geçinebildikleri, Türk bankalarının bu ortamda nasıl para kazanabildikleri gene yabancının merak ettikleri arasında. Tabii bunları bir yatırım kararına baz teşkil etmesinden ziyade, Türkiye dinamiklerini anlamak istemelerine bağlıyorum” diye konuştu.

Dolar 32 lira, Euro 35 lira, gram altın 2.252 lira üzerini gördü

Yerel seçimlerden sonra döviz kurlarında hareket olabileceği beklentisiyle son haftalarda yurtiçi yerleşiklerin yoğun döviz talebi dolar ve Euro’ya yeni rekorlar kırdırdı, bankalararası piyasa ile serbest piyasa arasındaki fi yat farkı da açıldı. Dolar/TL dün bankalararası piyasada tarihinde ilk kez 32 seviyesini aşarken, serbest piyasada ise 33.10 seviyelerinden satıldı. Euro/TL de yine dün bankalararası piyasada 35 seviyesini aşarken serbest piyasada 36.1 seviyesinden alıcı buldu. Dolar/TL'deki hareketin yanı sıra yurtiçi yerleşiklerin altına da talebinin artması gram altın fi yatlarının da yeni rekorlar kırmasına neden oldu. Gram altın dün 2252 liraya çıkarken serbest piyasada 2400 lirayı aştı. Dolar/TL yılbaşından bu yana bankalararası piyasada yüzde 8,6, Euro/TL ise yüzde 6,95 yükselirken, serbest piyasada dolar/TL bu yıl yüzde 12,23, Euro/TL ise yüzde 10,74 yükseliş gösterdi.

Seçim sonrası piyasanın daha serbestleşmesi mümkün

Uluslararası derecelendirme kurumu Fitch 8 Mart akşamı Türkiye’nin kredi notunu artırdı. Halen daha yatırım yapılabilir seviyenin çok altında olsa da diğer kredi derecelendirme kuruluşlarından da aynı hamlelerin gelmesi bekleniyor. BBVA Türkiye ve MENA Stratejisti Tufan Cömert, seçim sonrası seri not artışlarının gelebileceği, özellikle hisse piyasası başta olmak üzere TL cinsi enstrümanlara daha fazla portföy akımı geleceği yönündeki görüşlerine de yabancı yatırımcıdan itiraz gelmediğini vurguladı. Seçimden sonra daha serbestleşmiş bir piyasa görmeyi beklediğini söyleyen Cömert, swap limitlerinin gevşetilmesini dış girişlere bağlı olarak da TL'nin daha serbest dalgalanmasına izin verilmesinin beklendiğini vurguladı. Cömert, “TL cinsi tahviller konusundaysa güçlü bir alım isteği gözlemlediğini, ancak hem fonlama tarafının hala çok yüksek olması, hem de enfl asyon tarafında çok ikna olmamış durumda bulunmaları bu tarafı biraz daha sürüncemede bırakacak gibi görünüyor” dedi.

Şimşek: Döviz piyasasındaki oynaklık geçici olarak görülmeli

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, döviz piyasasındaki son dönemde görülen oynaklık geçici olarak görülmesi gerektiğini söyledi. Şimşek, kredi derecelendirme kuruluşu Fitch'in hafta sonunda Türkiye'nin kredi notunu yükseltmesinin ardından yaptığı sosyal medya paylaşımında döviz piyasasında son dönemde yaşanan oynaklığın "geçici" olarak görülmesi gerektiğini belirtti. Merkez Bankası'nın elindeki tüm araçlarla enfl asyon beklentilerini kontrol altında tutmakta kararlı olduğunu ifade eden Şimşek, TCMB'nin enfl asyondaki düşüşü sağlayabilmesine destek olmak amacı ile maliye politikasını sıkılaştırmaya devam edeceklerini de söyledi.

Şimşek Fitch'in Türkiye'nin kredi notunu bir kademe artırarak B+'ya, not görünümünü de "pozitife" yükseltmesinin uygulanan ekonomi politikalarının gücünü yansıttığını ifade etti. Politikaları sürdürmeye ve yapısal reformları uygulamaya "kararlı" olduklarını belirten Şimşek, fiyat istikrarının birinci öncelikleri olduğunun altını çizdi. Cari açığın beklentilerden daha hızlı bir toparlanma gösterdiğini belirten Şimşek GSYH'ye oranla açığın yüzde 3'ünün belirgin alına doğru ilerlediğine dikkat çekti. Bankacılık sistemindeki TL mevduatın toplam mevduat içindeki payının geçen yıl Ağustos ayından bu zamana 12 puan arttığına dikkat çeken Şimşek, "Programımıza olan güven arttıkça bu eğilim devam edecek" dedi. Fiyat istikrarını sağlamanın zaman alacağını da hatırlatan Şimşek, verimlilik ve rekabet gücünü artıracak reformlar için yerel seçimlerin ardından seçimsiz uzun bir dönemin olacağına dikkat çekti.