Vatandaşın enflasyon beklentilerinde iyileşme sınırlı kaldı

Koç Üniversitesi ve Konda Araştırma’nın ortak çalışması olan Türkiye Hanehalkı Enflasyon Beklenti Anketi (TEBA) sonuçları açıklandı. Prof. Dr. Selva Demiralp’in liderliğindeki Koç Üniversitesi’nden ekonomistlerin yer aldığı çalışmada TEBA enflasyon beklentilerinin eylül ayında bir önceki aya göre her üç göstergede de düşüş gösterdiği dikkat çekti.

Enflasyon beklentileri geriledi

Yıllık enflasyon beklentileri önceki aya göre 4 puan gerileyerek yüzde 113 seviyesinden yüzde 109’a indi. Yıl sonu enflasyon beklentileri de önceki aya göre 2 puan düşüşle yüzde 94 seviyesine düştü.

12 ay ileriye yönelik enflasyon beklentileri bir önceki aya göre 5 puan gerileyerek yüzde 101 seviyesinden yüzde 96’ya indi. Her üç enflasyon beklentisi için de belirsizlik önceki aya göre azaldı.

12 ay ileriye dönük beklentilerdeki değişim, TCMB'nin Sektörel Enflasyon Beklentileri’ne uyumlu olurken, TCMB anketinde de hanehalkı beklentilerinin temmuz ve ağustos aylarında gözlenen artıştan sonra eylül ayında bir düşüş kaydettiği görülmüştü. Ancak TEBA anketinde ölçülen ortalama beklenti seviyesi daha yüksek kalmaya devam etti.

Enflasyon beklentilerini ne yönlendiriyor?

Eylül ayındaki ankette katılımcılara, enflasyon beklentilerini hangi kriterlere göre oluşturduklarına dair bir soru yer alırken, bulgulara göre, beklenti oluşumunda hissedilen enflasyon algısının ön planda olduğu görüldü.

Enflasyon beklentilerini şekillendiren en belirgin faktör; market ve gıda fiyatları olurken, katılımcıların yüzde 82’si market alışverişi ve gıda fiyatlarıyla beklentilerini oluşturuyor. Market ve gıda fiyatlarını döviz kuru ve altın fiyatları izlerken, eğitim ücretleri ve restoran, cafe, lokanta fiyatları da listede beklentileri yönlendirenler arasında yer aldı. Ekonomiye yönelik uzman yorumları ise listede son sırada yer aldı.

Emeklilerle gençler farklı düşünüyor

Anket katılımcılarının çalışma durumuna göre, 12 ay ileriye yönelik enflasyon beklentisi emekli grupta en yüksek seviyede olurken, genel ortalamanın da yaklaşık 11 puan üzerinde gerçekleşti. Enflasyon beklentisi en düşük olan grup ise öğrenciler oldu.

Yaş gruplarına göre, katılımcıların yaşlarındaki artışla 12 ay ileriye yönelik enflasyon beklentileri de arttı. Prof. Dr. Selva Demiralp, bu göstergeyi, “dezenflasyon politikalarında geçmişte kaydedilen zayıf performansın ileri yaş gruplarının hafızalarına daha çok yer etmiş olması şeklinde yorumlanabilir” şeklinde ifade etti.