'Üreticinin maliyeti düşürülmeden gıda enflasyonu sorunu çözülmez'

ANKARA (EKONOMİ) - Temmuz ayında üretici ile market fiyatları arasındaki değişime yönelik yazılı açıklama yapan Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, yeni zamla birlikte mazotta son 1 aylık fiyat artışının yüzde 51.9 olduğunu söyledi.

Üreticilerin canla başla üretip, ekonomiye döviz kazandırırken, bu süreçte destek beklediğini kaydeden Bayraktar,  “Destek bekleyen üretici mazota yapılan zamla karşılaştı ve hasat sevincini bile yaşayamadı. Bu fahiş zamla birlikte mazota verilen destek tümden eriyip gittiği gibi, tarıma verilen tüm desteklerin de yüzde 75’i de mazota uygulanan ÖTV, KDV ve döviz fiyatı artışı yoluyla devlete geri aktarılıyor” dedi.

Mazotun özel bir tüketim ürünü olmadığının altını çizen Bayraktar, zammın nakliye fiyatını artıracağını, gıda fiyatlarının tüketiciye ulaşana kadar katlanacağını bildirdi. Tarımsal faaliyetlerin yoğunlaştığı bu aylarda üreticilerin üretimini sürdürebilmesi için mazotta uygulanan vergilerin kaldırılmasını isteyen Bayraktar, desteklerin de miktarı artırılarak ödemelerin öne çekilmesini önerdi.

“Elma üreticide 5 lira, markette 24 lira”

Temmuz ayında üretici ile market arasındaki fiyat farkının en fazla yüzde 390,7 ile elmada olduğunu söyleyen Şemsi Bayraktar,  “Elmadaki fiyat artışını yüzde 268,6 ile kuru üzüm, yüzde 219,7 ile havuç, yüzde 198,5 ile maydanoz, yüzde 192,1 ile marul, yüzde 185,4 ile kuru incir takip etti. Elma 4,9 kat, kuru üzüm 3,7 kat, havuç 3,2 kat, maydanoz 3 kat, marul ve kuru incir 2,9 kat fazlaya markette satıldı. Üreticide 5 lira olan elma markette 24 lira 53 kuruşa, 25 lira olan kuru üzüm 92 lira 15 kuruşa, 10 lira olan havuç 31 lira 97 kuruşa, 2 lira 66 kuruş olan maydanoz 7 lira 95 kuruşa, 7 lira 17 kuruş olan marul 20 lira 93 kuruşa, 55 lira olan kuru incir 156 lira 97 kuruşa tüketiciye satıldı.” diye konuştu.

Temmuz’da marketteki 37 ürünün 19’unda fiyat artışı, 18’inde ise fiyat düşüşü görüldüğünü söyleyen Bayraktar, sivri biber fiyatının yüzde 56.9 olduğunu, bunu yüzde 28.1 ile maydanoz, yüzde 23.9 ile marulun takip ettiğini belirtti. Fiyatı en çok düşen ürün ise yüzde 16.8 ile yeşil mercimek oldu. Temmuz’da üreticide ise fiyatı en çok düşen ürün yüzde 39.5 ile yeşil soğan, yüzde 24.8 ile domates ve yüzde 10 ile de marul oldu. Üreticide fiyatı en çok artan ürün yüzde 120.4 ile karpuz olurken, bunu yüzde 93.3 ile yeşil fasulye, yüzde 57 ile patlıcan takip etti.

Fasulyedeki fiyat artışının iklim koşulları yanı sıra ekiliş alanlarındaki daralmadan kaynaklandığını söyleyen Bayraktar, “İç talebin yanında dış talepteki artış patlıcan ve kabak fiyatlarının artışında etkili oldu. Aşırı sıcaklardan dolayı sivribiber zarar gördü. Kalitesi düşen ürünün arzının azalması üretici fiyatlarında da artışı getirdi” dedi. Zeytin ve zeytinyağında rekolte düşüşü kaynaklı fiyat artışı olduğunun altını çizen Bayraktar, Avrupa’daki rekolte düşüşünün de fiyatı artırdığını vurguladı.

Gübrede fiyat artışının da üreticiyi endişelendirdiğini söyleyen Şemsi Bayraktar, son 1 aylık fiyat artışının yüzde 33 olduğunu bildirdi ve  “Zamlardan etkilenen ve hasadından yeteri kadar gelir elde edemeyeceği endişesi yaşayan üreticilerimiz yeni sezon için nasıl girdi temin edecektir. Üreticilerimizin mağdur olmaması, üretime darbe vurulmaması için tüm gübre fiyatlarının makul seviyelerde tutulması ve gübre desteklerinin artırılması gerekiyor” dedi.

Merkez Bankası’na ‘arz’ uyarısı 

Merkez Bankası’nın gıda fiyatındaki artış öngörüsünü içeren raporuna da dikkat çeken Bayraktar, “Bitkisel ve hayvansal üretimdeki maliyet sorununu çözmeden ve üretimi artırmadan gıda ürünlerindeki enflasyonu çözmek mümkün değildir. Bu sorun çözülmediği takdirde üreticilerimiz az kazandığı için üretimden vazgeçecek, Gıda ürünlerine karşı artan iç ve dış talebin karşılanıp piyasanın istikrar bulması, fiyat seviyesinin korunması arz sorununun çözümüne bağlıdır” ifadelerini kullandı.