Türkiye'ye Suriye'den yüzde 300'lük vergi: En çok hangi ürün ihraç ediliyor?

Suriye’de yönetim değişikliğinin ardından kurulan geçici hükümet Türkiye’den ithal ürünlere uygulanan gümrük vergilerini yüzde 300’e varan oranlarda artırdı. Ticaret Bakanlığı ve Dışişleri Bakanlığı sorunun çözümü için yoğun bir ticari ve diplomatik trafik yürütüyor.

Ticaret Bakanlığı, sınır kapılarında gümrük hizmetlerinin en iyi şekilde verilmesi için çalışmaların sürdüğünü açıkladı. Suriye'de yeni hükümetin gelmesiyle beraber, iki ülke arasındaki ticaretin 10 milyar dolarlık bir hacime ulaşması bekleniyordu.

Peki, Türkiye ile Suriye arasındaki ticaret hacmi nasıl değişti? Türkiye, Suriye'ye en çok hangi ürünleri ihraç ediyor?

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verilerine göre 2010 yılında iki ülke arasındaki ticaret hacmi 2,3 milyar doları bulmuş ve Türkiye’nin toplam dış ticaret hacmi içinde yüzde 0,77 gibi dikkat çekici bir paya ulaşmıştı. 2010 yılındaki dostane ilişkiler ve Suriye’nin ekonomik olarak daha istikrarlı yapısı, bu ticaretin temel dinamiklerini oluşturmuştu.

İç savaşın gölgesinde ticaret darbe aldı

2011’de başlayan iç savaşın ardından Suriye’deki ekonomik yapı hızla çökmüş, Türkiye ile ticaret ilişkileri de büyük bir darbe almıştı. Özellikle 2012 yılında ticaret hacmi 565 milyon dolara kadar geriledi. Bu, Türkiye’nin toplam dış ticaret hacmine oranla yalnızca yüzde 0,14’lük bir pay anlamına geliyordu.

Yıllar geçtikçe iki ülke arasındaki ticaret hacmi 2011 yılı öncesi kadar olmasa da artış göstermeye başladı.

Suriye, Türkiye'den en çok hangi ürünleri ithal ediyor?

Cnbc-e'den Zafer Karataş'ın haberine göre TÜİK'in verilerine göre, 2024 yılında Türkiye, Suriye'ye 1,95 milyar doları aşan ürün ihracatında bulundu. Bu ihracatın önemli bir kısmı ise değirmencilik ürünlerinden oluştu. Suriye, geçtiğimiz yıl Türkiye'den 96,8 milyon dolar değerinde değirmencilik ürünleri, malt, nişasta, inülin, buğday gluteni ihracatı gerçekleştirdi.

Bu alanda ikinci sırada hayvansal ve bitkisel yağlar yer alıyor. Türkiye, bu ürün grubundan 87 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Üçüncü sırada ise 83,5 milyon dolar ile plastik ve mamülleri bulunuyor.

Suriye'nin inşasında Türkiye'nin rolü

Birleşmiş Milletler'in yıllar itibariyle rakam değişse de yayınladığı raporlara göre, Suriye'nin savaş sonrası yeniden inşası için gereken bütçe 400 milyar doları aşabilir. Ülkenin yıllardır süren çatışmalar nedeniyle büyük ölçüde tahrip olan altyapısı, ekonomisi ve sosyal yapısının toparlanması için uluslararası iş birliği ve büyük yatırımlar şart.

Bu konuda Türkiye'deki inşaat firmalarının da etkin bir rol oynaması bekleniyor. Türkiye'nin Suriye'ye en çok ihraç ettiği ürün grupları arasında demir ve çelik de yer alıyor. TÜİK'in verilerine göre, Türkiye 2024 yılında Suriye'ye 74 milyon dolar değerinde demir ve çelik ürünü ihraç etti.

Sınırda TIR kuyruğu 6 kilometreyi geçti

Suriye’de yeni yönetimin 11 Ocak’ta aldığı gümrük vergilerinin uyumlaştırılması kararı sonrası Türkiye’den ithalata uygulanan vergilerin yüzde 300’e oranında artmasıyla birlikte sınırda TIR'lar uzun kuyruklar oluşturdu. Bölge ihracatçıları ilgili bakanlıklara acil çözüm çağrısında bulunurken sınır kapılarında bekleyen kamyon ve TIR’ların sayısı 3 bini aştı. Araç kuyruğunun 6 kilometreyi aştığı belirtiliyor.