Türkiye'nin e-ticaret hacmi 1,8 trilyon TL oldu

ANKARA (EKONOMİ)- Ticaret Bakanlığı koordinasyonundaki E-Ticaret Bilgi Platformu tarafından hazırlanan “e-Ticaretin Görünümü” raporu yayımlandı. Raporda, 2023’te e-ticaret hacminin yıllık yüzde 115,15 artışla 1 trilyon 855 milyar TL’ye, dolar bazında 77 milyar 890 milyon dolara yükseldiği belirtildi. Tüm e-ticaret içinde en büyük pay perakende satışlarda oldu. 2023’teki 1 trilyon 855 milyar TL’lik hacmin 989 milyar TL’si perakende satışlardan oldu. Enflasyonun yaşandığı bir yıl olan 2023’te işlem adeti olarak bakıldığında da artış yüzde 22,25 olarak belirlendi. Yıllık e-ticaret işlemi 2023’te 5 milyar 870 milyon adete ulaştı.

Rapora göre e-ticaret kanallarından en fazla alış-verişi 15-36 yaş grubu gerçekleştiriyor. Bu yaş grubu 2023’te toplam harcamanın yarısını yaptı. En fazla alış-veriş yapan yaş ise yüzde 4,6 pay ile 29 yaşındaki kişilerden oluştu.

Raporda, 2024 yılı sonu itibariyle işlem sayısının 6 milyar 670 milyon adete, tutarın ise 3.4 milyar TL’ye ulaşacağı tahmin edildi.

Raporda e-ticaretin hem tutar hem de işlem sayısı itibariyle 2019 yılı sonrasında yıllık ortalama bileşik hesapla artış kaydettiğine dikkat çekildi. İşlem sayısında yıllık bileşik ortalama büyüme yüzde 44,13, bunun içinde perakende e-ticaretin yüzde 45 olarak hesaplandı.

Sınır ötesi ticarette küresel e-ticaret platformları ve gelişmiş lojistik altyapı etkili

Sınır ötesine yapılan e-ticaret satışlarında da artış gözlendiği belirtilen raporda, en fazla ürün satışı yapılan (basitleştirilmiş e-ticaret beyannamelere göre) ülkeler sırasıyla Kanada, Birleşik Krallık, Amerika Birleşik Devletleri, Rusya Federasyonu, Almanya, Azerbaycan ve Hollanda olarak belirlendi. Raporda bu ülkelerin öne çıkmasında küresel çapta faaliyet gösteren e-ticaret kanalları ile yine bu ülkelerin organize lojistik-kargo altyapısının etkisine dikkat çekildi. “Özellikle bu platformların Kanada, Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri’nde bulunan güçlü kargo ve lojistik altyapısı bu ülkelerin tercih edilmesinde önemli bir rol oynamaktadır” denildi.

E ticaret hacmi içinde yurtiçi-yurtdışı satış dağılımı

Rapora göre, Türkiye’de tutar bazında e-ticarettin yüzde 93,37’si yurt içinde satıldı. Yüzde 3,75’i yurt dışından satın alınan ürünlerden oluşurken, yüzde 2,88’i yurt dışına satışlardan oluştu.

En fazla beyaz eşya ürünü satılıyor, 2023’te kuyumculuk ürünlerinin satışı hızlı arttı

Raporda, 2023 itibariyle satışı en fazla artan ürünlere yönelik bilgiye göre, tutar bazında kuyumculuk ürünleri yüzde 115,2 artış kaydetti. Kuyumculuk ürünlerini oyuncak-oyun-hobi, eğlence sanat, spor-outdoor, beyaz eşya, anne-bebek, giyim-ayakkabı-aksesuar ve elektronik ürünleri izledi.

Yine tutar bazında, genel olarak en fazla satış yapılan sektörlere bakıldığında ise beyaz eşya-küçük ev aletleri yüzde 12,6’lık payla ilk sırada yer aldı. Bu sektördeki satışlar 233.1 milyar TL olarak belirlendi. Bunu, 7,3 pay ve 135 milyar TL ile elektronik, yüzde 6,9 pay ve 127.3 milyar TL ile giyim-ayakkabı-aksesuar ve yüzde 5,5 pay ve 102.4 milyar TL ile havayolları, yüzde 4 pay ve 75,1 milyar TL ile gıda-süpermarket izledi. Diğer sektörler sırasıyla, ev-bahçe-mobilya-dekorasyon, seyahat-taşımacılık-depolama, yemek, yazılım, medikal-kişisel bakım-kozmetik izledi.

En fazla alış-veriş yapılan dönemler

Raporda yer alan en fazla alış-veriş yapılan günler grafiğinde, ay sonlarında alışverişin düştüğü, ayın ilk günlerinden itibaren arttığı gözlendi. Ayrıca, Kasım aylarında yapılan kampanyalı indirimli satışların etkisi de net biçimde gözlendi. 2023 Kasım ayında ortalama günlük satışların yüzde 50 üzerine çıkıldı. Ayrıca, özel olarak 21 aralık en uzun gecede yapılan kampanya, ortalamaya göre en fazla satış yapılan gün oldu.

Deprem bölgesinde, depremde kaybedilen eşyaların satışı arttı

Raporda, 6 Şubat depremlerinin sonrasında beyaz eşya satışlarındaki hızlı artışa yönelik not de yer aldı. Raporda, “(deprem yaşanan illerde) alıcıların e-ticaret harcamalarına bakıldığında 6 Şubat’ta sıfır noktasına yaklaşan harcamaların 21 Mart’ta yıl ortalamasını yakaladığı görülmektedir. Akabinde ise beyaz eşya ve küçük ev aletleri, elektronik, ev, bahçe, mobilya ve dekorasyon sektörlerinde ortalamanın üzerinde bir alışveriş olduğu söylenebilir” bilgisi verildi.

Anneye elektrik süpürgesi, sevgiliye ayakkabı

Raporda, 2023’te özel günlerde en fazla satılan ürünler de sıralandı. Sevgililer gününde en fazla satılan ürün ayakkabı olurken, anneler gününde en fazla satılan ürün elektrik süpürgesi oldu.

En yüksek uyum sağlayan İstanbul şirketleri

Ticaret Bakanlığı’nın kendi geliştirdiği metodolojiyle yaptığı hesaplamaya göre İstanbul’da kurulu şirketler en yüksek e-ticaret uyumunu gösteriyor. Bu ili Kayseri, Çorum, İzmir ve Kocaeli izledi.

Rapora göre Türkiye’de e-ticaret yapan 559 bin 412 şirket bulunuyor. Ayrıca, e-ticarete aracılık eden pazaryerlerinde 540 bin dolayında firma bulunuyor. Kendi sitesinden veya mobil uygulamasından e-ticaret faaliyetinde bulunan ETBİS’e kayıtlı işletmelerin sayısı 35 bini aştı. Raporda, “İşletmelerin yüzde 76’sı şahıs işletmesi, yüzde 21’i limited şirket ve yüzde 3’ü anonim şirkettir. İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa ve Antalya, e-ticaret faaliyetinde bulunan işletmelerin en çok bulunduğu ilk 5 il olarak öne çıktı. E-ticaret faaliyetinde bulunan esnaf işletmesi sahiplerinin yüzde 70,5’i erkek, yüzde 29,5’i ise kadındır. Esnaf işletmesi sahiplerinin yaşlarına göre dağılımına bakıldığında çoğunluğun 25-44 yaş aralığında olduğu görüldü” denildi.