Türkiye vergi kaçağında zirvede! Avrupa’nın en kötüsü oldu

Türkiye vergi ödeme alışkanlığında Avrupa’nın en kötüsü oldu. Vergi kaçağında zirvede yer alan Türkiye vergi kalemi geniş bir yelpazeye sahip olsa da tahsilat konusunda zayıf kalıyor. Öte yandan yapılan araştırmalar dünyada örneği olmayan vergi aflarının toplumu olumsuz etkilediğini gösteriyor.

Türkiye vergi kaçağında OECD’nin zirvesinde

Türkiye, Dünya Bankası ve OECD verilerine göre, vergi tahsilatı performansında Avrupa’nın en kötü karnesine sahip. Yapılan araştırmalarda Türkiye’nin vergi tahsilat oranının potansiyelinin yüzde 30 altında olduğu tahmin ediliyor.

Vergi afları da etkiliyor

Bunun en temel sebepleri arasında vergi bilinci eksikliği, vergi aflarının sıklığı ve kayıt dışı ekonominin genişliği yer alıyor. OECD’ye göre Türkiye’de ekonominin yaklaşık yüzde 30’unu kayıt dışı sektör oluşturuyor; bu oran, Türkiye’yi OECD ülkeleri arasında vergi kaçakçılığı konusunda zirveye taşıyor.

Gelişmiş ülkelerde vergi ödeme vatandaşlık görevi

Gelişmiş ülkelerde vergi ödeme, yalnızca bir yasal zorunluluk olarak değil, aynı zamanda bir vatandaşlık görevi ve ahlaki sorumluluk olarak kabul ediliyor. Özellikle Avrupa ve ABD’de vergi ödeme bilinci eğitim sisteminin ilk aşamalarından itibaren bireylere aşılanıyor ve vergi kaçırmak, toplum tarafından hoş karşılanmıyor. Vergisini düzenli ödemeyenler sosyal baskı altında kalırken, vergi denetimleri de oldukça sıkı uygulanıyor. Bu tür yapısal önlemler, vergi uyumunu artırarak devletin gelir akışının sürekliliğini sağlıyor.

Dünyada vergi affı yok

Ancak Türkiye’de durum oldukça farklı. Türkiye Gazetesi’nin haberine göre, yapılan anketler, vatandaşların büyük bir kısmının “nasıl olsa vergi affı çıkar” düşüncesiyle vergi borçlarını ödemekten kaçındığını gösteriyor.

Türkiye, son yıllarda vergi aflarını sık sık gündeme getirirken, bu durumun vergi ödeme alışkanlıklarına olumsuz etkisi olduğu düşünülüyor. Vergi affı uygulamalarına yönelik eleştiriler, bu afların vergi disiplinini zayıflattığı ve düzenli vergi ödeyen mükellefleri olumsuz etkilediği yönünde… OECD ülkeleri ve ABD’de ise vergi affı uygulanmıyor. Bazı ülkelerde, belirli borç yapılandırmaları ve ödeme kolaylıkları sunulsa da, vergi borçlarının tamamen affedilmesi nadir bir durum.  

Vergi tahsilat performansı için aflar sınırlanmalı

Uzmanlar, Türkiye’deki sık af uygulamalarının kısa vadede bütçe açığını kapatma yönünde fayda sağlasa da, uzun vadede vergiye uyumu olumsuz etkilediğini belirtiyor. Türkiye’deki kayıt dışı ekonomi oranı ve vergi kaçağı verileri, devletin düzenli gelir elde etmesini zorlaştırıyor. Türkiye, vergi alanında dünya ortalamasının üstünde bir kapsama sahipken, tahsilatta yaşanan aksaklıklar bu potansiyelin tam olarak değerlendirilemediğine işaret ediyor. Uzmanlara göre, Türkiye’nin vergi bilinci oluşturacak eğitim sistemini güçlendirmesi, vergi aflarını sınırlaması ve etkin denetim mekanizmaları geliştirmesi, vergi tahsilat performansını artırmak için kritik adımlar olacak.