Turizm sektörü acil eylem planı bekliyor!

Selenay YAĞCI

İSTANBUL - Türkiye'ye 11 Mart itibariyle ilk koronavirüs vakasının görülmesi sonrası Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ve Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Ersoy, ortak basın açıklaması yaptı. Basın açıklamasında çıkan kararlardan biri de turizm sezonunun bir ay ertelenmesi kararı oldu. Bakan Ersoy, söz konusu toplantıda 15 Nisan’ın hassas bir tarih olduğunu belirterek “Turizm hareketliliğini cezbettirmek yerine geçen yıla kıyasla daha az turistin gelmesini sağlamak daha iyi. Mart sonu yaz sezonu başlangıcı. Biz bunu otelcilere birlikleriyle de konuştuk sezon başlangıcını mart sonu değil nisan sonu planlamalarını öneriyoruz” dedi. Söz konusu açıklama bu yıl 40 milyar dolar gelir ve 50 milyondan fazla turistin beklendiği turizm sektörünü endişelendirdi. Sektör, geride bıraktığımız yıl Nisan ayında 3 milyon 266 turist ağırlamış ve 1.9 milyar dolar gelir elde etmişti. Turizmciler, en iyi ihtimalle söz konusu gelirden olacaklarını belirterek, zararın 7 milyar doları bulabileceğini belirtiyor ve destek bekliyor.

"Vergi, kredi gibi destekler verilmeli"

Antalya’da otel işletmeciliği yapan Şenay Gürlek, bakanlığın önerisi ile sezon açılışının bir yıl ertelenecek olmasından dolayı sektörün endişeli olduğunu vurgulayarak, “Diğer aylar için arz yaratabilme adına fiyatlar ister istemez düşecek. Ama maliyetlerimiz düşmeyecek. Geçen yıl 3 ay devlet istihdam desteği sunmuştu. Maaş ve sigortayı 6 ay devlet karşılamıştı. Biz bunun bu yıl da yapılmasını bekliyoruz. Ayrıca elektrik indirimleri, konaklama vergisinin tamamen kaldırılması ya da en azından bir yıl ertelenmesi düşük faizli kredi destekleri gibi beklentilerimiz var. Ayrıca devlet 2016 krizinde olduğu gibi operatörlere uçak boş koltuk desteğini de tekrar uygulamalı. Sektörde 30 yılını devirmiş biri olarak çok kriz yaşadık krizi yönetmeye sektörümüz alışık ama devlet desteğiyle bu krizde başarılı bir şekilde atlatacagimiza inanıyorum. Diğer yandan, Rusya ile ilişkilerin sağlıklı yürümesi gerekiyor. Geçen yıl 7 milyona yakın Rus geldi. Bunu kaybetmememiz lazım” diye konuştu.

“Bu açıklama tecrit etmekle aynı”

Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği (TÜRSAB) Yönetim Kurulu Üyesi Hamit Kuk, Bakan Ersoy’un sezon erteleme açıklamasının acentelerine çok olumsuz etkileyeceğini belirterek, “Bir taraftan sağlık bakanlığının tedbir almasını olağan karşılıyoruz ama öbür taraftan da ‘nisan sonuna kadar turist gelmesin’ bir şekilde tecrit etmek demektir. İtalya’nın resmi karantina altına alması ile bakanlığımızın aldığı karar arasında çok fark olmadığını düşünüyoruz. Bu gayri resmi bir karantina kararı gibi. 33 kişi ölmüş ama ABD bu kararı almıyor” dedi. Koronavirüsün görüldüğü diğer ülkelerden ne Fransa ne de İspanya’nın bu şekilde bir açıklama yapmadığına dikkat çeken Kuk, tedbirin doğru olduğunu ancak diğer taraftan da işin kolayına kaçmak olduğunu dile getirdi. Kur, “Bu işin doğal akışını etkiliyor. Sektörün psikolojisini bozuyor. Düne kadar bizde virüs olmadığını vurgulayarak insanları Türkiye’de tatil yapmaları konusunda teşvik ediyorduk. Bu ani değişiklik pek hoş olmadı” diye konuştu.

“NAKİT AKIŞI TAMAMEN DURDU"

TÜRSAB Yönetim Kurulu Üyesi Hamit Kuk, en acil konunun çekler olduğunu belirterek, “En önemli talebimiz otellere çeşitli ön ödemeler yaparak onlara çekler, senetler veriyoruz. Şu anda nakit akışı tamamen durmuş durumda. Bu çekler nasıl ödenecek? En acil konu bu. İngiltere çok önemli destekler açıkladı. Bize de çok ucuz uzun vadeli kredi sağlanmalı ki nakit akışını normale çevirebilelim. SGK primi, vergi ertelemesi bunlar tek başına yeterli olmaz, şirketleri rahatlatmaz. Şu anda milyar dolarlık çekler senetler var piyasada. Bu çeklerin ve bu senetlerin ödenememesi nedeniyle şirketlerin vergi sicili bozulacak. İç pazara çalışan seyahat acenteleri için de aynı şey geçerli. Şu anda iç pazarda da işler durgun. En önemlisi nakit akışını sağlamak.”

“GEÇEN YIL THOMAS COOK, BU YIL KORONA”

Ege Turistik İşletmeler ve Konaklamalar Birliği (ETİK) Başkanı Mehmet İşler de şubat, mart ve nisan ayını kayıp aylar olduğunu belirterek, “Biz bu sene çift haneli büyümek istiyorduk. Tahmini olarak 5 milyar dolara yakın kaybımız olacak. Biz mayısta da kayıp olacağını öngörüyoruz. Mayısta turist gelse ve sezon başlasa da zarar olacak ortada. Dolayısıyla mart, nisan ve mayıs aylarını kapsayan 3 aylık kaybımız tahmini 7 milyar dolara yaklaşacak. Bu da geçen yılki gelirin yüzde 20'sine tekabül ediyor” dedi. İşler, sektör olarak beklentilerini ise şöyle sıraladı: “Türkiye’nin lokomotifi dediğimiz bu sektör şu anda ciddi bir riskle karşı karşıya. Sektörden konaklama gibi bir takım vergiler alınmamalı. Ayrıca krediye kolay ulaşım imkanı sağlanmalı. Bunlar yapılmadığı takdirde sektör personel çıkarmak zorunda kalacak. Yatırıma ve tanıtıma da daha bütçe ayırmak zorunda kalacak. Otellerimizin ayakta kalması için devletin acil destekler vermesi lazım. Diğer ülkeler bunu yapıyor. Geçen yıl sektöre Thomas Cook darbe vurmuştu, bu sene de koronavirüs darbesi ile karşı karşıyayız. Daha fazla kayıpla karşılaşılmaması için önlem alınmalı.”

10’DAN FAZLA TALEBİN OLDUĞU EYLEM PLANI BAKANLIĞA İLETİLDİ

Öte yandan Turizm İstişare Kurulu 10 Mart 2020 tarihinde Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy ile bir araya geldi. Korona Virüsünün dünyada en ağır biçimde etkileyeceği sektörün turizm olduğunu vurgulayan Turizm İstişare Kurulu Üyeleri, yaşanan bu olumsuz süreçten sektörün daha az etkilenmesi için “Eylem Planı” önerisini Bakan Ersoy’a sundular. Turizm İstişare Kurulu’nun Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’a sunduğu önlemlere ilişkin talepler şunlar oldu: “KOBİ desteklerinin arttırılması, SGK, KDV, muhtasar gibi ödemelerin yıl sonuna kadar ertelenmesi, turizm endüstrisinde istihdam desteklerinin artırılması, sektör işletmelerinin başta tur operatörü, konaklama ve yemeiçme sektörü işletmeleri olmak üzere nakit akışını teminen, teminatsız uzun vadeli KGF kaynaklı EXIMBANK ve diğer bankalardan uygun koşullarda kredi sağlanması, var olan kredi taksitlerinin faizsiz olarak yıl sonuna kadar ertelenmesi, yurtiçi turizmi destekleyecek rezervasyon arttırıcı önlemlerin gözden geçirilmesi, tur operatörlerine ve uçak firmalarına destek verilmesi, konaklama vergisinin 2020 Kasım ayı sonuna kadar ertelenmesi, enerji, gaz, su ve atık su maliyetlerinin azaltılması yönünde teşviklerin uygulamaya alınması” Bakanlığın en geç 1 hafta içerisinde sektörel desteklere yönelik açıklama yapması bekleniyor.

TÜROFED taleplerini bakanlığa iletti

Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkanı Sururi Çorabatır, süreci Turizm Bakanı ile yakından takip ettiklerini belirterek, “Sezonun mayıs ayına ertelenmesi önemli bir adım olacaktır. Bu konuda tüm sektörümüzün serin kanlı olması ve panik yapmadan yerinde tedbirleri alması ve uygulaması çok önemli, sıcak havaların başlaması ile virüsün kontrol altına alınması tıp dünyası tarafından öngörülmektedir. Risk azaldığı takdirde seyahat endüstrisindeki hareketten en hızlı dönüşümü Türkiye yapacaktır. Ayrıca gerek rezervasyonlardaki durgunluk gerekse açılış tarihlerinin ertelenmesi tabiki bize ekonomik bir yük getirecektir. Turizm İstişare Kurulu olarak Sayın Kültür ve Turizm Bakanımıza sektörün desteklenmesi ile ilgili taleplerimizi ilettik. Kendisi bu konu ile yakından ilgileniyor. Umarız olumlu sonuçlar alırız” dedi.

TÜROB Bakanlık ile ortak hareket ediyor

Bakanlık ile sürekli iletişim halinde olduklarını söyleyen Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB) Başkanı Müberra Eresin, “Kültür ve Turizm Bakanlığı ile birlikte hareket ediyoruz. Bakanlık ile önümüzdeki günlerde açıklanacak tedbirleri konuşuyoruz. Durumumuz dünyadaki diğer ülkeler kadar kötü değil. Oraya gelmemek için neler gerekiyor diye karşılıklı konuşarak planlamalar yapıyoruz” dedi.