Tüketim malı ithalatında büyük sıçrama

MEHMET KAYA

Dış ticaret verilerinde son dönemde tüketim malı ithalatındaki büyük sıçrama dikkat çekti. Önceki yıllarda genel eğilimlere yakın olarak artış veya azalış gösteren tüketim malları ithalatında, bu kez genelden ayrılarak hızlı bir artış dikkati çekti. Hem tutar, hem de miktar bazında artış diğer kalemlerden ayrıldı. Ticaret Bakanlığı verilerine göre Ocak-Temmuz döneminde genel ithalat yüzde 5,1 oranında artarken, sermaye malları ithalatı yüzde 37, diğer sınıflamasındaki ithalat yüzde 38,2 arttı. Hammadde ithalatı ise yüzde 4,8 oranında geriledi. Buna karşılık tüketim malları ithalatı Ocak-Temmuz döneminde 67,94 oranında arttı. Sadece Temmuz ayındaki artış ise yüzde 99,7 oldu. Geniş Ekonomik Grupların sınıflanmasına göre bazı detay kalemlere bakıldığında, binek otomobillerindeki Ocak-Temmuz dönemi artış yüzde 126,98’e ulaştı. Bu grubu dayanıklı tüketim malları yüzde 58,03 ile izledi. 

Dış ticaret miktarını gösteren endeksler gecikmeli olarak yayımlanıyor. 2015=100 temelli endekste Geniş Ekonomik Grupların sınıflamasına göre endeks değeri, sırasıyla 2016 sonunda 98,62’ye geriledi ve 2017’deki 101,99’luk değeri hariç hep 100’ün altında kaldı. Buna karşılık 2022 1. Çeyrekte 74,24 olan endeks değeri 2023 1. Çeyrekte 109,76 değerine ulaştı. Aralık 2022’de 112,61 olan endeks, Ocak ayı hariç sürekli yükselerek Mayıs ayı sonu itibariyle 131,76’ya ulaştı. Dönemlik endekse bakıldığında, ithalat miktarındaki artış yüzde 47,84 oldu.