“TIR şoförleri 14 gün karantinada kalmasın, tedarik zinciri kopmasın”

Esra ÖZARFAT

BURSA - Türkiye, korona pandemisi nedeniyle 66 ülkeye sınırlarını kapattı. Yurtdışından giriş yapan TIR şoförleri de bu nedenle “Covid- 19’a İlişkin Evde İzlem Bilgilendirme ve Onam Formu”nu imzalıyor, 14 gün ev izolasyonuna alınıyor. Taşımacılık sektörü, bu yasağın sosyal hayata karışacak insanlar için doğru olduğunu ancak yeniden yola çıkacak TIR şoförleri için sıkıntı yarattığını kaydediyorlar. Karantina kapsamında yeniden yurt dışına çıkış için 14 gün beklemek zorunda olan TIR şoförleri, sınır kapılarında uzun kuyruklar oluşmasına neden oluyor.

Sektör temsilcileri sorunun sadece ülkenin ihracatını ve ithalatını yüklenen taşımacılık sektörünü kapsamayacağını, ilaç ve gıda gibi acil pek çok ürün bekleyenler için de sıkıntı yaratacağını savunuyorlar.

Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) Strateji ve İş Geliştirme Başkanı Fatih Şener, sokağa çıkma yasağı gibi önlemlerin yüksek seviyelerde alındığı Avrupa ülkelerinde bile kısıtlamaların “taşımacılık hariç” şerhiyle uygulamaya konulduğunu öne sürdü.

“Tedarik zincirinin çökmesi halinde ilaç ve gıda gibi zaruri malların da dolaşımında sıkıntılar yaşanır” diyen Şener, “Taşımacılıkta TIR’lar ülkeye gelir ve iki gün sonra çıkar. Uygulama kapsamında şoförü evine gönderip izolasyona alıp 15’inci gün yurt dışına göndereceğiz. Bir hafta sonra geri gelecek, yeniden 14 gün izolasyona alacağız. Doğru olan uygulama şoförlerin ülkeye girdikten sonra temaslarını en az seviyede tutup yeniden yurt dışına çıkmalarını sağlamak” dedi.

“Bekleyen 1000 şoföre testler sınırda yapılsın”

UND olarak sınırın sıfır noktasında gelen bir şoförü Türkiye’ye sokmadan, Türkiye’den bir araçla değiştirip tekrar Avrupa’ya gönderebilmek için bir çalışma başlatmak istediklerini açıklayan Şener, “Ama araç sayısı yeterli olmayan şirketler için bu çok uygulanabilir değil. Sağlık Bakanımızın açıkladığı test kitleri var. Şu anda bine yakın araç Kapıkule’de yurt dışına çıkabilmek için bekliyor. 14 günü doldurmadığı için çıkamıyorlar. Kuyruklar oluştu. Bu test kitlerinin öncelikli olarak sınır kapılarında kullanılmasına yönelik UND olarak talebimiz var” diye konuştu. Hiçbir sektör temsilcisinin şoförünü sınırda 14 gün bekletmek veya yerine yeni bir şoför alma gibi bir kredisi bulunmadığının altını çizen Şener, “Zaten Türkiye’de şoför sıkıntısı yaşanıyor, ayrıca bazı ülkeler vizelerini kapattıkları için vize alamayan şoförler de var. Güvenlik öncelikli kural. Ancak tedarik zinciri kopmamalı. Listede olmayan ülkelerden ülkemize gelenler serbestçe girebiliyor. Ama liste dahilindeki ülkelerden gelenler bekletiliyor. Sınırda bekletilmeleri daha riskli” değerlendirmesini yaptı.

Hangi ülkeler esneklik sağlıyor?

Tedarik zincirinin aksamaması için bazı AB ülkeleri sürüş ve dinlenme kurallarında esneklik uygulaması başlattı. Geçici olarak esneklik uygulayacağını resmen açıklayan üye ülkelerden Polonya, İrlanda, Birleşik Krallık, Romanya 16 Nisan 2020’ye kadar, Belçika 31 Mart 2020’ye kadar, Bulgaristan 13 Nisan 2020, İspanya 28 Mart 2020, İsveç 14 Nisan 2020 ve Danimarka da 22 Mart 2020’ye kadar süre tanıyor. Çekya ve Avusturya’dan da benzer esneklik açıklaması bekleniyor. Öte yandan 20 Mart’ta yapılan duyuruda koronavirüs ile ilgili Konsolosluk talimatları gereğince, “mal/yük taşımacılığında görev alan transfer personeli” de dahil olmak üzere çeşitli ülkelere gerçekleştirilen vize başvurularının kabul edilmemeye başlandığı belirtildi.

UND: Schengen şoför vizeleri uzatılmalı

Öte yandan UND de “Taşıma süreleri Avrupa’da uygulanan kontroller sebebiyle uzadı ve birçok şoförümüzün vizesi veya kalış süresi bitti. Türkiye’deki pek çok Schengen ülkesi konsolosluklarını kapattı bu nedenle araçlarımız Avrupa’ya taşıma yapamaz hale geldi. Şoförlerimiz her türlü riske rağmen AB topraklarına taşıma yapmak isteseler de vize engeli ile karşılarında bir duvar gibi” açıklamasını yaptı.

Hava kargoda yoğunluk

Özellikle otomotiv endüstrisinde taşımacılık hava kargo yoluyla devam ediyor. Şu anda Türkiye’de pek çok ana sanayide belirli günlerde çalışılma kararı alınmış olsa da örneğin koronavirüsün etkili olduğu İtalya’ya kargo taşımacılığı kesintisiz olarak devam ediyor. İtalya’da ofisi ve acenteleri bulunan Türk kargo taşımacılık firmaları da özellikle otomotiv sanayinde Avrupa’nın pek çok ülkesinden ana ve tedarik sanayilerine ürün geldiğini, buradaki tedarik sanayinde üretilen ürünlerin de kesintisiz bir şekilde İtalya, Fransa ve İspanya gibi salgının yoğun olarak yaşandığı Avrupa ülkelerine dahi hava kargo yoluyla gerekli önlemler alınarak ulaştırılabildiği belirtiyor. Hava kargo sektörünün taşımalarının ciddi bir kısmı yolcu uçaklarıyla sağlanıyor. Ancak yolcu uçaklarında da 20 ülkeye yolcu seferlerinin iptal edilmiş olması kargo uçaklarındaki yükü artırıyor.

Turkish Cargo sefer sayılarını artırma kararı aldı

Son olarak Türk Hava Yolları’nın (THY) kargo markası Turkish Cargo, koronavirüs nedeniyle kargo uçaklarıyla yapılan sefer sayılarını artırma kararı aldığını duyurdu. Bu karar doğrultusunda kargo uçaklarının yanı sıra THY’nin yolcu filosunda bulunan uçaklar ile de kargo taşınmaya başlanacak. Turkish Cargo, şu anda Almanya, İtalya, İspanya ve Fransa’da depolarda bekleyen yüklerin azaltılması için uçak tiplerini belli başlı günlerde büyütme kararı aldı. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) de birliklere gönderdiği bir yazıda “Salgına bağlı olarak taşımacılık ve lojistik kanallarında meydana gelen aksaklıklar nedeniyle dünya genelinde olduğu gibi ülkemiz dış ticaretinde de belli zorluklar yaşandığı bilinmektedir. Bahse konu zorlukların asgari seviyeye indirilmesi amacıyla ihracatta hava kargo yolunun daha fazla kullanılması olanakları araştırılmakta olduğu, sefer imkanı bulunması halinde yaptırılacak yeni taşıma potansiyel bilgilerine ihtiyaç bulunduğu ifade edilmektedir” denildi.

Lojistikte İran’a da tampon bölge talebi

UND Yüksek İstişare Kurulu Üyesi ve MEGAD Başkanı Mustafa Açıkgöz, İran’a ve İran üzerinden Asya ülkelerine yapılan ticari faaliyetlerin koronavirüs uygulamaları nedeniyle daha fazla aksamaması için Irak’ta olduğu gibi İran sınırında da tampon bölgelerin kurulması çağrısı yaptı.

Salgın nedeniyle İran ile olan sınır kapılarının kapatılmasının bölgede ticari faaliyet gösteren üretici ve lojistik firmaları olumsuz etkilediğine dikkat çeken UND Yüksek İstişare Kurulu Üyesi ve Mersin Gümrüklü Antrepocular Derneği (MEGAD) Başkanı Mustafa Açıkgöz, tampon bölge talebini dile getirdi. ABD’nin ambargosu kapsamında uygulanan yaptırımların 2018’de İran’la olan 9.30 milyar dolarlık ticaret hacminin 2019’da 5.60 milyar dolar seviyesine gerilettiğini kaydeden Açıkgöz, ticari ilişkilerin daha da zarar görmemesi için ticareti kopmadan devam ettirecek kontrollü geçiş ve tampon bölge gibi uygulamaların bir an önce başlaması gerektiğini kaydetti.

İran’a ve İran üzerinden diğer Asya ülkelerine ulaşılan tüm yolların kapalı olduğunu dile getiren Açıkgöz, geri dönen ihraç ürünlerinin de firmalar için büyük bir depolama sorunu yaratacağı uyarısında bulundu. Bu nedenle bazı firmaların üretimlerini azalttığını bazılarının durduğunu kaydeden Açıkgöz, “UND olarak süreci yakından izliyor, bölgede bir an önce bir tampon bölge oluşturulmasını bekliyoruz. Ayrıca sınır bölgelerimizde kurulan sahra hastanelerimiz üzerinden de transfer süreci yönetilebilir. Sınırlarımıza geri dönen vatandaşlarımız için karantina süreçleri işletilebilir. Sistem yavaşlasa da en azından ticaret kanalları açık tutularak sektörel ilişkiler tamamen durmamış olur” diye konuştu. (MEHMET N.BATUK / MERSİN )