“Teşvik sistemi ithal makineye yönlendiriyor”

ANKARA/DÜNYA

Ağustos’ta 1.3 milyar dolarla geçen yılki seviyesini yakalayan makine ihracatı, ocak-ağustos döneminde yüzde 10.6 azalarak 10.4 milyar dolara geriledi. Makine İhracatçıları Birliği (MAİB) Başkanı Kutlu Karavelioğlu, kur riskine rağmen mevcut yatırım teşvik sisteminin yatırımcıyı ithal makineye yönlendirdiğini belirterek, “Rakiplerin teknoloji geliştirmesini destekleyerek bir bakıma bindiğimiz dalı kesiyoruz” diye konuştu.

Pandemi nedeniyle yaşanan küresel durgunluğa rağmen, makine sektörünün Ağustos’ta ihracatta geçen yılki 1.3 milyar dolarlık seviyeyi koruduğunu belirten Kutlu Karavelioğlu, 8 ayda ise ihracatın yüzde 10.6’lik azalışla 10.4 milyar dolara gerilediğini söyledi.

Yıllıklandırılmış ihracatın ise yüzde 5.9 azaldığı bilgisini veren Karavelioğlu, en çok ihracat yapılan; Almanya, ABD, İngiltere, İtalya ve Fransa’nın ilk 6 aylık ithalatının yüzde 16 azaldığını kaydetti. Karavelioğlu, ihracatın yüzde 40’ının gerçekleştirildiği 5 ülkeye yönelik ihracatın ise yüzde 14 azaldığını aktardı.

Türkiye’nin Makinecilerinin koşullar ne olursa olsun, dünyadaki rakiplerinden daha iyi performans ortaya koyduğunu belirten Kutlu Karavelioğlu, “Ülkemizin, makine imalatçılarımızın mevcut üretim kapasitesini azami ölçüde değerlendirerek sınırlı döviz kaynaklarını verimli kullanması gerektiğine inanıyoruz. Bugün itibariyle telafi edilemez bir hasarımız yok ancak artık makine sektörüne kayıtsız şartsız sahip çıkma zamanı” diye konuştu.

Dünya makine ticaretinde yıllık daralmanın 500 milyar doları bulacağını dile getiren Kutlu Karavelioğlu, güçlü üretim altyapısı olan ve yerli katma değer oranı yüksek Türk makine sektörünün çöken tedarik zincirlerinden rakiplerine göre daha az etkilendiğini vurguladı. Mühendislik kalitesinin sürekli arttığını ve 200 ülkeye ihracat yapıldığını belirten Karaveilooğlu, buna karşılık halen kapasitenin üçte birinin boşta beklediğini kaydetti. Siparişler eski seviyeye yükselene kadar makine sektöründe yatırımların erteleneceğinin altını çizen Kutlu Karavelioğlu, üyelerine yaptıkları ankette imalatını normal düzeyde sürdürenlerin oranının yüzde 50’nin altında kaldığının ortaya çıktığını söyledi. Yeni siparişlerin tamamen durması halinde 5 firmadan 4’ünün üç aya kadar boşa çıkacağını söyleyen Karavelioğlu, “Bu durum, sanayi, enerji, madencilik, inşaat, altyapı ve sair hizmet sektörlerinden kullanıcıların yatırımlarının hala askıda olduğunu gösteriyor” dedi.

Dünyada azalan ithalat Türkiye’de artıyor

2020 yılı Ocak-Temmuz döneminde dünya makine ithalatının yüzde 19 azalmasına rağmen, Türkiye’nin ithalatının yüzde 1.5 artarak 14.4 milyar dolara çıktığını ifade eden Kutlu Karavelioğlu, “2020 yılının ilk altı ayında toplamları 82 milyar TL’yi bulan 4 binden fazla Yatırım Teşvik Belgesi verildi. Bu yatırımlar kapsamında 5,5 milyar dolarlık yabancı makine ve teçhizatın koruyucu tedbirlerden muaf olarak ithaline de onay verilmiş oldu. Yerli ve gümrük işlemleri önceden yapılmış ithal makineler için tahsis edilen değer ise 34 milyar TL’nin altında kaldı” diye konuştu.

Yatırım teşvik sistemi ile sağlanan avantajların, kur riskine rağmen yatırımcıyı ithal makineye yönlendirdiğini dile getiren Karavelioğlu, büyük proje ve özellikle de sınai yatırımlarda yerliliği özendiren, destekleyen mekanizmaların hayata geçemeyişinin büyük zaaf oluşturduğunu anlattı.

İmalat sanayinde yerli makine tercihinin yüzde 36’da kaldığına vurgu yapan Kutlu Karavelioğlu, şunları söyledi: “Bu durum, Türkiye’nin yatırımlarının yarıdan fazlasını yapan imalat sanayimizin yabancı teknolojiye bağımlılığını uzun yıllar sürdüreceği anlamı da taşıyor. Rakiplerin teknoloji geliştirmesini destekleyerek bir bakıma bindiğimiz dalı kesiyoruz. İthal makineye talebi azaltacak bir teşvik mekanizması kurgulanıp yerli imalatımız desteklenirse, cari açığımız derhal ve olumlu yönde etkilenecektir. Öte yandan, belli ülkelerin mallarına karşı koyulan ilave gümrük vergileri sınırlı alanlar ve oranlar bakımından henüz etkin görünmese de irade beyanı olmaları bakımından önemlidir. Bu uygulamalar yaygınlaştırmalı ve oranlarda mütekabiliyet sağlanmalıdır.”