TCMB’nin kur desteği en az yüzde 10’a çıkmalı

İmam GÜNEŞ / İSTANBUL

Geçen yıl 219 ülkeye 3,6 milyar dolarlık ihracat gerçekleştiren İstanbul Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İHBİR), 2024 yılına ilişkin beklentilerini düzenlenen basın toplantısıyla açıkladı. Türkiye geneli hububat bakliyat yağlı tohumlar ve mamulleri ihracatının 2022 yılına göre yüzde 8 artışla 12,5 milyar dolara ulaştığını kaydeden İHBİR Başkanı Kazım Taycı, “İHBİR’in 2023 yılı ihracatı bu dönemde yüzde 14 oranında artış ile 3,6 milyar dolar oldu. 2024 yılında sektör genelinin ihracat hedefi 14 milyar dolar, İHBİR’in ise 4 milyar dolar” dedi.

Fiyat rekabetçiliği zorlaştı

Kur üzerindeki baskının ihracatta fiyat tutturmayı zorlaştırdığını ifade eden Taycı, sektörün beklediği teşvik ve desteklerle ilgili şunları söyledi: “Üretici ve ihracatçıya, yapmış olduğu ihracatın karşılığında gelen bedele yönelik özel bir kur uygulaması yapılması huşunda bir talebimiz var. Personel ücretleriyle ilgili birtakım ilave teşviklerin olmasını da bekliyoruz. SGK primlerinin desteklenmesi veya kullanmakta olduğumuz enerji giderlerimizle ilgili destekler talep ediyoruz. Yurt dışında mal satabilmemiz için daha rekabetçi olmamız gerekiyor. Mevcut kur enflasyonun çok altında kaldı. Bu da bizim rekabetimizi ciddi anlamda düşürüyor. kurun da rekabetçi seviyede olması lazım. İhracatta uzun yıllardan beri tutunmakta olduğumuz pazarlarda raflardaki yerimizi kaptırmak istemiyoruz. Karlılık noktasında artık tamamıyla negatif fiyatlamalar yapabiliyoruz. Burada otoriteden üretici ve ihracatçıya yapmış olduğu ihracat payı doğrultusunda verilebilecek her türlü teşvike ihtiyacımız var. Merkez Bankası’nın döviz bozdurmada verdiği ilave yüzde 2’lik kur desteğinin an itibariyle en az yüzde 10 olması lazım. Dolar kurunun da yıl sonunda 40 TL civarına ulaşacağını tahmin ediyoruz.”

Yatırım iştahı faizlere takılıyor

Finansmana ulaşımdaki sorunların devam ettiğini vurgulayan Taycı, yüksek faizlerle beraber finansmanın ulaşılabilir ancak dokunulamaz hale geldiğini söyledi. Sektörün özellikle ihracata yönelik ciddi bir yatırım iştahı ve ihtiyacı olduğuna dikkat çeken Taycı, “Faiz oranları el yakıyor. Üretici ve ihracatçıya yönelik bir takım cazip kredi şartlarının ve koşullarının oluşmasını temenni ediyoruz. Uygun faizlerle, daha uzun vadelerle yatırım imkanlarının sağlanması bekliyoruz” ifadelerini kullandı.

“Kızıldeniz’deki sorunlar, ikinci bir pandemi fırsatı oluşturabilir”

Kızıldeniz’de yaşanan güvenlik krizi sonucunda oluşan lojistik problemlerin Türkiye’ye avantaj sağlayabileceğini söyleyen İHBİR Başkanı Kazım Taycı, “Şu anda 6 bin 500 kilometrelik ilave yol uzunluğu ve 20-25 günlük yol süresi var. Bizim en önemli avantajımız bulunduğumuz konum. Oradaki maliyetlerin artmış olması, Avrupa’nın tedarikinin Türkiye’nin lehine dönmesi anlamına geliyor. Bizim de Uzakdoğu’dan hammadde tedarikimiz var. O noktada sıkıntılarımız olabilir. Ancak bitmiş üründe fırsat oluşacaktır. Buna ikinci bir pandemi fırsatı diyebiliriz” şeklinde konuştu.

Sektördeki çalışan ücretlerinin ortalaması 1000 doları buldu

İHBİR Başkanı Kazım Taycı’nın açıklamalarında önce çıkan diğer satırbaşları şöyle oldu:

*İstanbul Boğazları ve Türkiye’nin aracı olduğu tahıl koridoru vasıtasıyla dünyaya yaklaşık 32,5 milyon ton tahıl ulaştırıldı.

*Yurt içindeki gıda enflasyonunun azalması için tarımsal üretiminin artması lazım. Hükümetin enflasyonla mücadeledeki kararlı tutumuyla 2023 yılına göre daha olumlu bir sonuç alınacağını düşünüyorum.

*Gıda şirketlerinde hem direkt tarımda hem de işlenmiş tarım ürünlerinde çok ciddi bir çalışan sıkıntısı var. Buralarda her türlü elemana ihtiyaç var ve çalışacak kişi bulamıyoruz. İnsanların çalışma beklentileri değişti, tulum, önlük giyerek iş yapmak istemiyorlar.

*Eli anahtar tutan, teknik ve mekanik işlerle ilgilenen elemanlar kuyumcudaki altın gibi oldu. Müdürlerin alternatifi var, onların yok. Bu nedenle maaşları müdürlerden fazla olabiliyor.

*2024 yılında Amerika ve Afrika kıtası başta olmak üzere Uzak Doğu pazarına da odaklanacağız.

*Sektör genelinde bir hesaplama yaptık. Sektördeki ücretler brüt olarak minimum 1000 dolar.