TCMB Başkanı Karahan: Tek bir veri üzerinden çıkarım yapmıyoruz

Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan "Talepte dengelenme belirtileri ortaya çıkıyor" diyerek bunun fiyatlara da yansımaya başladığını gördüklerini söyledi, ancak tek bir veri üzerinden çıkarım yapmadıklarına dikkat çekti. "Aylık enflasyonun ana eğiliminde belirgin ve kalıcı bir düşüş görmek istiyoruz" diyen Karahan enflasyonu düşürme konusunda son derece kararlı olduklarına dikkat çekti.

Beklentilerin altında gelen haziran ayı enflasyonu sonrasında piyasada politika faizi indirimi tartışmaları yoğunlaştı. Enflasyon mayısta ulaştığı yüzde 75,45 ile 2022 sonundan beri en yüksek seviyeye yükseldikten sonra haziranda ayında yıllık bazda düşüşe geçti. TÜİK tarafından önceki gün açıklanan verilere göre, tüketici enfl asyonu yıllık yüzde 71,60'a gerilerken, aylık fiyat artışı da haziranda yüzde 2,2 olan beklentilerin altında yüzde 1,64 seviyesinde gerçekleşti.

Reuters’a dün sabah açıklama yapan Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan talepte dengelenmenin başladığını ancak enflasyonda henüz kat edecek mesafe olduğunu bu nedenle para politikasında sıkılığı koruyarak yola devam edeceklerini söyledi. Karahan yaptığı açıklamada "Sıkılığı koruyarak verilerin ve beklentilerin dezenflasyon patikamız doğrultusunda oluşmasını bekleyeceğiz. Henüz bu doğrultuda kat edecek mesafemiz olduğunu düşünüyoruz" dedi.

‘Enflasyonu düşürme konusunda son derece kararlıyız’ 

Aylık enflasyonun ana eğiliminde belirgin ve kalıcı bir düşüş görmek istiyoruz" diyen Karahan enflasyonu düşürme konusunda ‘son derece’ kararlı olduklarına dikkat çekti.

"Talepte dengelenme belirtileri ortaya çıkıyor" diyen Karahan bunun fiyatlara da yansımaya başladığını gördüklerini söyledi ancak tek bir veri üzerinden çıkarım yapmadıklarına dikkat çekti.

"Oynaklığın yüksek seyrettiği bu dönemde tek bir veri üzerinden çıkarım yapmak sağlıklı olmaz" diyen Karahan "Merkez bankası kararlılığı ve ihtiyatı ile hareket ediyoruz" dedi.

TCMB haziran itibarıyla yıllık enflasyonda başlayan düşüş ile yılsonunda enfl asyonun yüzde 38 seviyesine inmesini bekliyor. Reuters anketinde piyasanın yılsonunda enfl asyon beklentisi ise yüzde 42 civarında. QNB Finansbank ekonomistlerinin hazırladıkları raporda ise hesapladıkları aylık mevsimsellikten arındırılmış TÜFE enflasyonunun haziranda, önceki 3 aydaki ortalama yüzde 3,3 seviyesinden yüzde 1,9'a gerilediği belirtildi. Raporda, hizmet fiyatlarındaki mevsimsellikten arındırılmış aylık artışın yüzde 3,1 ile son bir yılın en düşük değerine geldiği kaydedilerek enflasyon yayım endeksinin sonuçlarına dikkat çekildi.

Temmuzda daha yüksek bir aylık enflasyon

QNB Finansbank ekonomistleri enflasyon yayılım endeksini, ay içinde fiyatı artan kalem sayısından fiyatı düşen kalem sayısını çıkarıp toplam ürün sayısına bölerek hesapladıkları bilgisini verirken haziranda genel endeksin belirgin olarak gerilediği, hizmet yayılım endeksinin yüksek kalmaya devam etmesinin ise enflasyonist eğilimlerin henüz iyileşmediğini düşündürdüğüne işaret etti. Haziran ayındaki düşük artıştan sonra temmuz enflasyonunun çeşitli faktörler nedeniyle muhtemelen çok daha yüksek olacağını dile getiren ekonomistler şu noktalara dikkat çekti: “İlk olarak, elektrik fiyatlarındaki yüzde 38'lik artışın manşet enflasyon üzerinde yaklaşık 0.5 puanlık doğrudan bir etkisi olması beklenirken, artan üretim maliyetleri nedeniyle önümüzdeki aylarda 0.5-0.7 puanlık ek bir dolaylı etkisi gelebilir. Petrol fiyatları son dönemde yükselmiştir ve son 6 aylık ÜFE enflasyonuna göre benzin üzerindeki vergi de bu ay artırılmıştır. Buna ek olarak, bizim topladığımız veriler temmuz ayında gıda enfl asyonunun daha yüksek olabileceğine işaret etmektedir.”

‘Hedeflere ulaşmak için belirgin yavaşlama gerek’

Temmuzda aylık enflasyon oranı yüzde 3'ün üzerinde olsa bile, geçen yılki çok yüksek enflasyonun baz etkileri göz önüne alındığında, manşet enfl asyonun ağustosta yüzde 50 civarına, yılsonunda ise yüzde 42'ye düşmesini bekleyen ekonomistler, “Son aylarda sektörel güven endeksleri, imalat PMI ve kapasite kullanım oranı gibi ekonomik aktiviteye ilişkin öncü göstergeler, önümüzdeki dönemde talebin yavaşlayacağına ve fiyat baskılarının hafifl eyeceğine işaret etmektedir. Asgari ücretin yıl ortasında artırılmamış olması da önümüzdeki dönemde iç talebin ve enflasyonist baskıların hafiflemesine katkıda bulunacaktır. Bu durumun, bizim bu sene için yüzde 42, önümüzdeki sene için yüzde 23 olan enflasyon tahminlerimiz üzerindeki yukarı yönlü riskleri azalttığını düşünmekle birlikte, TCMB'nin bu yılın sonu için yüzde 38 ve gelecek yıl için yüzde 14 olan enflasyon hedeflerine ulaşılması için ekonomik faaliyette daha belirgin ve uzun süreli bir yavaşlama gerekeceğine inanmaya devam ediyoruz” dedi.

Merkez Bankası rezervleri geriledi

Öte yandan haftalık para ve banka verilerine göre geçen hafta Merkez Bankası toplam rezervleri, 28 Haziran haftasında bir önceki haftaya göre 4 milyar 712 milyon dolar azalarak 142 milyar 910 milyon dolara geriledi. Buna göre, 28 Haziran itibarıyla Merkez Bankası brüt döviz rezervleri 3 milyar 662 milyon dolar azalışla 84 milyar 833 milyon dolara düştü. Bu dönemde altın rezervleri de 1 milyar 50 milyon dolar azalışla 59 milyar 127 milyon dolardan, 58 milyar 77 milyon dolara indi. Merkez Bankası’nın 21 Haziran haftasında 44.85 milyar dolar olan net uluslararası rezervleri 28 Haziran itibarıyla 39.40 milyar dolara geriledi. Swap hariç net rezervler ise 12.7 milyar dolardan geçen hafta 11.7 milyar dolara indi.

Yabancılar enflasyon tahminleri düşürdü

Beklentinin altında gelen enflasyon verisi sonrası uluslararası yatırım bankaları Türkiye için yılsonu enfl asyon tahminlerini aşağı yönlü revize ettiler. JPMorgan manşet enfl asyonun baz etkisiyle temmuzda yüzde 60’a, ağustosta yüzde 50’ye düşebileceğini kaydederek 2024 yıl sonu enfl asyon tahmini yüzde 43,5’ten yüzde 42,5’e, 2025 tahmini yüzde 25,2’den yüzde 25’e çekti. Barclays de enfl asyon verisi sonrası paylaştığı raporda yılsonu enfl asyon tahminini yüzde 44,5’ten yüzde 44’e düşürdüğünü açıkladı. 2025 yılsonu beklentisi yüzde 30,8 oldu. Morgan Stanley ise, Türkiye’nin 2024 yılsonu enfl asyon tahminini yüzde 43,4'ten yüzde 42,4'e indirdi.

Hizmette sınırlı olsa da tüm gruplarda geriledi

Merkez Bankası tarafından yayımlanan haziran ayı fiyat gelişmeleri raporunda yıllık enflasyonun, hizmet grubunda sınırlı olmak üzere, tüm gruplarda gerilediği belirtilerek “Hizmet grubunda aylık fiyat artışı, önceki aya kıyasla zayıfl amakla beraber görece yüksek seyrini korumuştur. Aylık fiyat artışı kira ve lokanta-otel alt gruplarında yavaşlarken, ulaştırma ve haberleşme hizmetlerinde güçlenmiştir. Dayanıklı mal fiyatları döviz kurundaki ılımlı seyir, iç talep gelişmeleri ve otomobilde gerçekleşen indirim kampanyalarına bağlı olarak uzun bir aranın ardından haziranda gerilemiştir. Gıda grubunda aylık fiyat artışı bir önceki aya yakın gerçekleşmiştir” denildi. Enerji grubundaki fiyat artışında akaryakıttaki indirimlere karşın, şebeke suyu fiyatlarının belirleyici olduğu kaydedilen açıklamada üretici fiyatları aylık artışı zayıflamaya devam ettiği ifade edildi.