Tarım Bakanlığı’na ayrılan bu kaynakla et fiyatları nasıl düşecek?

ANKARA GÜNLÜĞÜ  -  HÜSEYİN GÖKÇE

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 13 Ocak’ta duyurduğu 2024-2028 Stratejik Planı’nın ardından kısa zaman içinde aynı dönemlere ilişkin hayvancılık yol haritasını da duyurması bekleniyor.        

Oldukça mütevazi hedeflerle kamuoyuna duyurulan Stratejik Planda kritik üretim dallarına ilişkin dikkat çekici hedefler yer alıyor. Daha doğrusu bu hedeflerin olduğu şekliyle tutturulması halinde hayvancılığımızın bugünkü noktadan çok daha öteye taşınması çok mümkün görünmüyor.         

Hatta et fiyatlarının da bugünkü fiyatlarla mevcut seviyesini koruması neredeyse imkansız gibi. Çünkü eğer bir hata yoksa önümüzdeki 5 yıllık projeksiyona göre kırmızı et üretimi bırakın artmayı, tam tersi bugünkü seviyesinin bile altında kalacak.         

Şöyle ki 2023 yılında 1 milyon 830 bin ton civarında olduğu tahmin edilen kırmızı et üretiminin, 2024’te 1 milyon 730 bin tona gerilemesi bekleniyor. Üretimin; 2025’te 1 milyon 760 bin ton, 2026’da 1 milyon 790 bin ton, 2027’de 1 milyon 810 bin ton olması, ancak 2028’de yine 2023’te olduğu gibi 1 milyon 830 bin ton olması öngörülüyor. Yani dönem başındaki (2023) kırmızı et üretimi ile dönem sonundaki (2028) et üretiminin aynı olacağı varsayılıyor.          

TÜİK’in son açıkladığı nüfus sayımında ülkemizin nüfusu 85 milyon 279 bin kişi olarak tahmin edilmiş. Eğer önümüzdeki 5 yılda yıllık ortalama artış hızı binde 5 civarında olursa, nüfusumuz yıllık ortalama 600 bin civarında artacak. Dönem sonunda 89 milyon civarında bir nüfusa sahip olacağız.         

Turistler ve sığınmacılar hariç 85 milyon civarındaki nüfusun ihtiyacını karşılamakta zorlanan kırmızı et üretimi, bazı dönemler azalıp, dönem sonunda bugünkü seviyesine gelerek 88 milyonun ihtiyacını nasıl karşılayacak?

Bakanlığın kaynaklarındaki artış öngörülen enflasyonun çok altında

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 5 yıl için öngörülen mali kaynaklarındaki değişim de aslında hedeflerin mütevaziliğinin gerekçesini açıklıyor. Döner sermaye ve dış kaynaklar dahil Bakanlığın 159 milyar lira olan mali kaynağının, 2025’te 37 milyar liralık artışla 197 milyar liraya çıkması planlanıyor. 2026’da ise artış miktarı 26.8 milyar liraya düşüyor ve toplam kaynak 223 milyar lira olarak ifade ediliyor. Ayrılan kaynaktaki artış 2027’de 23.7 milyar liraya, 2028’de ise 14.8 milyar liraya gerileyecek. Bakanlık mali kaynaklarındaki artış oranı enflasyon hedeflerinin neredeyse yarısı kadar olduğu dikkate alınırsa, mütevazi olarak belirlenen hedeflere bile ulaşmanın güçlüğü ortada. Ancak şunu belirtmek gerekir ki bu mali kaynaklara, ek ödenek talepleri dahil değil.