Talep hızlandı: Hijyen ekonomisi 2019 büyümesini üçe katlayacak

Yener KARADENİZ

İSTANBUL - Koronavirüs, çoğu sektörde ticareti durma noktasına getirirken, hijyen ürünleri ve kişisel koruyucu maddelerin satışında patlamaya yol açtı. Özelikle kolonya, dezenfektan ürünleri, maske ve eldiven gibi ürünlerin satışı 300 kata kadar çıkarken üreticiler de artan talebe yetişmek için vardiya sayılarını da artırarak tam kapasite çalışmaya başladı. İç talebi karşılamak için söz konusu ürünlere ihracat yasağı getirilirken, tıbbi maske, solunum cihazı, kolonya ve etil alkolde de gümrük vergisi sıfırlandı.

Bu dönemde maske ve dezenfektan üretiminde adeta milli seferberlik ilan edildi. Geçen yıl haftada 50 bin civarı üretilen N95 maske üretimi haftada 1 milyona çıkarken, tıbbi maske için ise tüm sanayi sektörü harekete geçti. Etil alkol üreticileri de kolonya ve dezenfektan üreticilerine hammadde yetiştiremez duruma geldi. Sektör temsilcileri, söz konusu ürünlerde son haftalarda yüzde 30’u aşan büyüme yaşandığını, büyümenin 2019’u üçe katlayacağını dile getirdi. Temizlik ve kozmetik ürünlerinin global pazar büyüklüğü 2018 yılı için 733 milyar dolarken Türkiye’de ise bu rakam 32 milyar TL civarında yakın seyrediyor. Bunun içinde kozmetik ürünler 11.3 milyar TL, kişisel hijyen ve temizlik ürünleri 10.3 milyar TL ve hijyenik kağıt ürünleri de 9.8 milyar TL büyüklüğe sahip. 2019’da ise kişisel hijyen ve temizlik ürünleri ekonomisinin yüzde 10’a yakın büyüyerek 12 milyar TL’ye çıktığı tahmin ediliyor. Bu dönem en fazla tüketilen ürünlerin başında gelen kolonyanın en eksi üreticilerinden Eyüp Sabri Tuncer’in Yönetim Kurulu Başkanı Engin Tuncer, 2019’da 50 milyon litre olan kolonya tüketiminin bu yıl yüzde 100 büyüme ile 100 milyon litreye ulaşacağını söyledi. Tuncer, bu büyümenin yarısından fazlasının son iki haftada gerçekleştiğini dile getirdi.

Kişiselde talep 10 kat arttı

Özel Markalı Ürünler Sanayicileri ve Tedarikçileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı İmer Özer de, kişisel hijyen ürünlerine olan talebin bir haftada 10 kattan fazla arttığını söyledi. Normal dönemde ayda 20 bin adet Bir market zincirinin Sağlık Bakanı’nın ilk koronavirüs vakası açıklamasının ertesi günü 180 bin adet kolonya sattığı örneğini veren Özer, şu an el dezenfektanı, kolonya ve çamaşır suyu üreticilerinin talebi karşılamak için yüzde 100 kapasite ile pazar günü dahil 7/24 çalıştığına dikkat çekti. Bir diğer stratejik ürün olan maske ise artan talep nedeni ile karaborsaya düştü. Türkiye’de hali hazırda 5’i büyük üretici olmak üzere 10 civarında N95 tarzı maske üretebilen şirket faaliyet gösteriyor. Geçen yıl kapasitelerinin yüzde 5’ini N95 tarzı maske üretimine ayıran şirketler, Sağlık Bakanlığı’nın uyarısı ile bu oranı yüzde 100’e çıkardı. Bakanlık, maske üreticileri ile tek tek görüşerek maske üretim kapasitesini kayıt altına aldı ve üreticilerin tüm kapasitesini N95 tarzı maskelere ayırmasını istedi. Üreticilerin aracılara satış yasağı getirdiğini söyleyen bir üretici, “Bundan böyle tüm üreticiler direk bakanlığa tedarikte bulunacak. Aracılara maske satmamız yasakladı” dedi. Hali hazırda sektörün tıbbi maske üretimi ise haftalık 20 milyonu aştı. Bu dönemde tek kullanımlık plastik ürün kullanımı da yaygınlaştı. Türk Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) Başkanı Yavuz Eroğlu, bu yıl sektörün 25 büyüyeceğini ve 2.5 milyar dolarlık büyüklüğü aşacağını dile getirdi.

BİR HAFTADA SATIŞLARIN %35 ARTTI

Türkiye’de temizlik ve hijyen ürünleri üreticilerinin hammadde ihtiyacının yüzde 98’ni karşılayan, birkaç üründe ise tek tedarikçi olan MKS Devo’nun Yönetim Kurulu Balkanı Mehmet Korgün Şengün,son bir haftada satışların geçen yıla göre yüzde 35 arttığını dile getirerek, “Güney Afrika’dan, Pakistan’dan, Nijerya’dan mal istiyorlar. Yurtdışı talep yüzde 100 arttı. Temizlik ve hijyen ürünleri bölümünde izinleri kaldırdık ve 7/24 çalışmaya başladık. 30 kişi bu alana kaydırdık. Bandırma’daki üretim tesisinin yıllık üretim kapasitemiz 100 bin ton. Temizlik ve hijyen ürünlerinde yüzde 40 olan kapasite yüzde 65’lere çıktı" diye konuştu.