SPM'den işsizlik tahmini: Kasımda yüzde 12,7 olabilir

Sosyal Politikalar Araştırma Merkezi (SPM), 2020'nin Kasım dönemindeki işsizlik oranının bir önceki döneme göre sabit kalarak yüzde 12,7 düzeyinde gerçekleşeceğini tahmin etti.

Kasım-2020 döneminde tarım dışı işsizlik oranının 0,2 puan azalarak yüzde 14,6 düzeyine ineceğini tahmininde bulunan SPM, mevsimsellikten arındırılmış tarım dışı işsizlik oranının değişmeyerek yüzde 14,9, istihdam oranının ise 0,5 puanlık azalmayla yüzde 43,1 olarak açıklanacağını tahmin etti. TÜİK, 2020 Kasım dönemine ait iş gücü istatistiklerini 10 Şubat Çarşamba günü ilan edecek.

Yapılan açıklamada, SPM'nin, pandemi koşullarından etkilenen istihdam verilerini daha anlaşılır ve daha yorumlanabilir şekilde kamuoyuna aktarabilmek için bir süredir, ‘Eğreti Olmayan İstihdam Oranı’nı (EOİO) hesaplayarak açıkladığı, bu aydan itibaren EOİO’yu kadınlar ve erkekler için ayrı ayrı hesaplayıp kamuoyuyla paylaşmaya başlayacağı bildirildi.

"Pandemi sebebiyle iş gücü piyasalarında alternatif göstergelere ihtiyaç daha da güçlü biçimde devam ediyor"

SPM Araştırmacısı Dr. Pınar Kaynak, Kasım 2020 döneminde pandemiye bağlı olarak yeniden kapanmaların başladığını hatırlatarak, “Kasım dönemi işsizlik oranının, ekim-kasım-aralık aylarının hareketli ortalaması olduğu düşünüldüğünde bu durumun iş gücü piyasalarını etkilemesi kaçınılmazdır. Ancak kısa çalışma ödeneği ve işten çıkarmaların yasaklanması gibi önlemlere bağlı olarak, fiilen ‘işi olmayan’ bireylerin resmi tanımlara göre ‘işsiz’ kapsamına girmemesinden ötürü, işgücü piyasalarındaki ‘gerçek’ tablonun geleneksel oranlara ne kadar yansıyacağını kestirmek güçtür.” dedi.

Dr. Kaynak, bu sebeple geleneksel göstergelere ek olarak, iş gücü piyasalarındaki gelişmelerin daha sağlıklı okunmasına yardımcı olacak alternatif göstergelere ihtiyacın daha da güçlü biçimde devam ettiğini vurgulayarak, “Bu bağlamda, SPM bültenlerinde düzenli olarak yayınladığımız geniş tanımlı işsizlik ve eğreti olmayan istihdam oranları göstergelerinin ayrıca önem kazandığının altını bir kez daha çiziyoruz.” İfadelerini kullandı.

“Çalışma çağındaki her 10 kadından sadece biri 'iyi' işlerde çalışabiliyor”

Pandemi dönemindeki istihdam gelişmelerini anlamlı bir çerçeveye oturtabilmek için hesaplamaya başladıkları iki farklı gösterge hakkında da bilgi veren Dr. Kaynak, Ekim 2020 dönemine ilişkin ‘eğreti olmayan istihdam oranı’nı yüzde 27,3 bulduklarını ve bu oranın geçtiğimiz yılın aynı döneminden 1,1 puan düşük olmakla beraber, Eylül 2020 döneminden 0,2 puan daha yüksek hesaplandığını bildirdi.

Dr. Kaynak, “Diğer yandan eğreti olmayan istihdam oranının TÜİK tarafından açıklanan geleneksel istihdam oranından 16,3 puan daha düşük olması dikkate değer bir husustur.” değerlendirmesinde bulundu.

SPM’nin, EOİO’yu bu aydan itibaren, kadınlar ve erkekler için ayrı ayrı hesaplayıp kamuoyuyla paylaşmaya başlayacağı belirtilerek şunlar kaydedildi: “Buna göre, erkek çalışanlar için EOİO Ekim 2020 dönemi itibariyle yüzde 39,5 olarak hesaplandı ki bu oran Eylül döneminden 0,3 puan yüksek olmakla beraber geçtiğimiz yılın aynı döneminden 1,6 puan düşük. Diğer yandan bu rakam, erkeklerin dikkate alındığı geleneksel istihdam oranının 21,6 puan altında bulunuyor. Kadın çalışanlarda ise durum erkeklere göre çok daha vahim durumda. Kadınlarda EOİO, Ekim dönemi itibariyle, bir önceki döneme göre 0,1 puan artarak yüzde 15,3 düzeyinde gerçekleşti. Bu da neredeyse, çalışma çağındaki her 10 kadından sadece birinin “iyi” işlerde çalıştığı anlamına geliyor. Diğer yandan bu EOİO, kadınların dikkate alındığı geleneksel istihdam oranının 11,1 puan altında bulunuyor.”

İstihdam gelişmelerini anlamlandırabilmek için hesapladıkları diğer gösterge olan ‘Geniş Tanımlı İşsizlik Oranı’nın ise Ekim 2020 döneminde yüzde 23,3 olarak gerçekleştiğini bildiren Dr. Kaynak, bu oranın eylül döneminden 0,6 puan, geçen yılın aynı döneminden ise 4,5 puan yüksek olduğuna vurgu yaptı.

“Genel işsizlik oranı yatay seyretti, mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı arttı”

SPM Direktörü Prof. Dr. Serdar Sayan gözetiminde, araştırmacı Dr. Pınar Kaynak tarafından yapılan tahminler TÜİK’çe açıklanacak olan genel işsizlik oranı, tarım dışı işsizlik oranı, mevsimsel etkilerden arındırılmış tarım dışı işsizlik oranı, istihdam oranı ve sanayi istihdamı rakamlarını kapsıyor. Tahminler, bu göstergelerin kendi geçmiş değerleri ile GSYH ve Sanayi Üretim Endeksi’nin (SÜE) geçmiş değerlerini kullanarak gerçekleştirildi. SPM, Şubat-2021 “Sanayide Gelişmeler ve İstihdam Eğilimleri” çalışmasının sonuçlarını açıklarken, Kasım-2020 dönemine ait 10 Şubat’ta ilan edilecek işsizlik oranı tahminini de kamuoyuyla paylaştı.

10 Şubat'ta açıklanacak iş gücü verileriyle ilgili SPM'nin tahminleri

SPM çalışmasında Kasım 2020 döneminde sanayi istihdamının ufak bir artışla 5 milyon 603 bin kişi düzeyine çıkmasını bekledikleri bildirilerek, “Ancak önceki bültenlerimizde altını çizdiğimiz gibi 2014 yılından bu yana çok başarılı tahminler yapmamıza izin veren modelimiz
COVID-19 pandemisi gibi bir şokun işgücü piyasaları üzerindeki etkilerini öngörmeye elverişli değil. Dolayısıyla, COVID-19 şokuna bağlı olarak yayınladığımız tahminlerden sapmalar olması şaşırtıcı olmayacaktır” değerlendirmesinde bulunuldu.

Geçtiğimiz ay yayınlanan bültenlerinde işsizlik oranlarında azalma beklentisi içinde olduklarını anımsatan SPM, 11 Ocak 2021 tarihinde ilan edilen Ekim 2020 dönemi tarım dışı işsizlik oranının kendi tahminine paralel olarak düştüğü ve yüzde 14,8 olarak açıklandığını bildirdi. İşsizlik oranının da yatay seyrederek yüzde 12,7 düzeyinde kaldığını kaydeden SPM çalışmasında, genel işsizlik oranlarının tersine MEA tarım dışı işsizlik oranının artarak yüzde 14,9 olarak seyrettiği belirtildi.

SPM: Ekim-2020 döneminde 1 milyon 288 bin kişi iş gücünden çıktı

TÜİK’in Ekim 2020 genel işsizlik oranını yüzde 12,7 olarak açıkladığını bildiren SPM, bu oranın eylül dönemi işsizlik oranı ile aynı olmakla birlikte, bir önceki yılın aynı döneminden ise 0,7 puan düşük olduğunu kaydederek, “İşsiz sayısı geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 8,9 oranında daralmıştır. Tarım dışı işsizlik oranı ise Eylül dönemine göre 0,1 puan azalmış ve yüzde 14,8 düzeyine inmiştir. Bu oran bir önceki yılın aynı döneminden 0,9 puan düşüktür.” değerlendirmesinde bulundu. Genel işsizlik oranlarının aksine, mevsim etkilerinden arındırılmış (MEA) işsizlik oranlarının ise arttığı belirtilen SPM çalışmasında, “Hem genel MEA işsizlik oranı, hem de tarım dışı işsizlik oranı 0,1 puan artarak sırasıyla yüzde 12,9 ve yüzde 14,9 düzeylerine çıkmıştır.” denildi.